1. Financiële verkenning

In de Financiële verkenning 2019-2023 is uitgegaan van de structurele budgettaire ruimte. De incidentele lasten en baten zijn daarom ‘gecorrigeerd’ in onderstaand overzicht. Het is van belang dat duidelijk uit de begroting blijkt welke geraamde baten en lasten structureel zijn en welke incidenteel. Structurele lasten moeten gedekt worden door structurele baten, dan is er sprake van structureel evenwicht.
De provincie Fryslân toetst hierop onze begroting.

Om een reëel beeld te geven van de structurele budgettaire ruimte zijn ook de structurele budgettaire effecten (voor zover die nu bekend zijn) in onderstaande verkenning meegenomen. Deze budgettaire effecten lichten wij op hoofdlijnen per onderdeel toe.

 

In de brief over de Decembercirculaire 2018 (algemene uitkering uit het Gemeentefonds) is het bijgestelde begrotingsperspectief gepresenteerd voor de periode 2019-2022. Dit perspectief is het vertrekpunt voor de financiële verkenning 2019-2023.

Uit de voorlopige resultaten van de Jaarstukken 2018 blijkt dat de uitgaven voor het Sociaal Domein ruim € 3 miljoen hoger zijn dan primitief is geraamd in 2018 (voornamelijk jeugdhulp). Wij verwachten voor 2019 ook een tekort. De hoogte hiervan is nog niet goed in te schatten. Wij zijn bezig met een Taskforce en er zijn ontwikkelingen bij de landelijke politiek. Wij gaan daarom voor 2019 voorlopig uit van de helft van het tekort. Het structurele tekort SD-jeugd en WMO nieuw (AWBZ) is vanaf 2019 geraamd op € 1,55 miljoen. In de Programmabegroting 2019-2022 is het budget voor jeugdhulp in 2019 incidenteel met € 750.000 verhoogd, in 2020 incidenteel met € 400.000 en vanaf 2021 structureel met € 400.000.

Voorjaarsrapportage 2019 – overig structureel
In de voorjaarsrapportage 2019 zijn verschillende budgetten structureel gewijzigd. Per saldo een bedrag van € 25.000 nadelig.

In de Programmabegroting 2019-2022 zijn incidentele baten en lasten opgenomen. Deze incidentele baten en lasten zijn deels geraamd vanuit de vorige raadsperiode. In 2017 zijn wij gestart met de verschillende nieuwe projecten en werkzaamheden die voortvloeien uit het nieuw beleid eenmalige begrotingsruimte € 5,7 miljoen. Inmiddels is € 3,2 miljoen (56%) van dat geld besteed, inclusief de meerjarige lokale lastenverlichting, die vanaf 2017 is ingevuld voor € 950.000. Daarnaast zijn incidentele budgetten beschikbaar gesteld ter uitvoering van het Raadsprogramma/Uitvoeringsprogramma 2018-2022. Daarnaast hebt u bij de vaststelling van de Programmabegroting 2019-2022 besloten het budget voor jeugdhulp (Sociaal Domein) in 2019 en 2020 incidenteel te verhogen met respectievelijk € 750.000 en € 400.000.

De incidentele lasten zijn veelal gedekt door onttrekkingen aan de diverse reserves (voornamelijk de Algemene reserve, de reserve Sociaal Domein, de reserve Lastenverlichting en de reserve Strategische Projecten). Ter bepaling van de structurele begrotingsruimte corrigeren wij incidentele lasten en baten.

Wegen

In het Raadsprogramma 2018-2022 is opgenomen dat wij extra investeringen op onderhoud wegen structureel doorzetten en uitvoeren. Voor een goed beheer van het kapitaalgoed wegen is structureel een hoger bedrag nodig dan het huidige budget. Een te laag onderhoudsbudget leidt op termijn tot onderhoudsachterstanden en per saldo tot hogere kosten. Daarom houden wij vanaf 2021 rekening met een structurele verhoging van het budget. Bij het opstellen van de nieuwe MOP wegen 2020-2024 in 2019 wordt, op basis van de staat van alle verhardingen op dat moment, een nieuwe uitvoeringsplanning, incl. financiële raming opgesteld.

Openbaar groen en sportvelden

Wij voorkomen onveilige situaties met bomen zoveel mogelijk. In de op te stellen MOP-bomen en MOP-sportvelden staan de kosten voor de uitvoering van het onderhoud. Wij houden rekening met structureel hogere onderhoudslasten.
Wij houden rekening met een structurele verhoging van het onderhoudsbudgetten voor wegen, openbaar groen en sportvelden van € 100.000 in 2020 en van € 250.000 vanaf 2021.

Startersleningen

Op 18 december 2018 heeft u ingestemd met het beschikbaar stellen van € 300.000 voor de subsidieregeling startersleningen. De starterslening is opgenomen in de subsidieregeling Duurzaam en Leefbaar Ooststellingwerf 2019 in aanvulling op de andere leningen van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn), die in deze regeling zijn opgenomen. De financieringslasten van € 25.000 zijn in 2019 eenmalig gedekt uit het budget Uitvoeringsprogramma woonvisie 2017-2021. Vanaf 2020 houden wij rekening met een structurele jaarlast van € 25.000. Deze lasten zijn nog niet begroot.

 

Basisschool De Twirrewyn te Donkerbroek:

Binnenkort ontvangt u een kredietaanvraag voor het aanpassen en uitbreiden bestaand schoolgebouw obs ’t Startblok, inclusief verkeersplan. De hoogte van de kredietaanvraag is nu nog niet bekend. Naar verwachting komt de kredietaanvraag uit op een bedrag van tussen € 1,2 - € 1,5 miljoen. De kapitaallasten bedragen naar verwachting € 40.000 -€ 60.000. In de Programmabegroting 2019-2022 is deze investering nog niet opgenomen.
Wij houden rekening met een structurele verhoging van de lasten van € 65.000 vanaf 2021.

OWO afdeling Bedrijfsvoering – Informatisering & Automatisering.

De Informatievoorziening en ICT huishouding vereist dit jaar als ook vanaf 2020 extra middelen. Incidenteel wordt er in 2019 een bijdrage van in totaal € 119.000 per gemeente noodzakelijk geacht. Belangrijkste redenen zijn personele ondersteuning voor continuïteit en implementatie borging van de vervanging/upgrade van ons serverpark. Vanaf 2020 gaat het om een structurele verhoging van € 133.000.

 

OWO afdelingen Bedrijfsvoering, VTH en Beheer & Registratie

In de Programmabegroting 2019-2022 is voor de jaarschijven 2019 en 2020 eenmalig een uitzetting van middelen voor de OWO afdelingen van in totaal € 207.500 (afdeling BV € 106.000; afdeling VTH € 75.000 en afdeling Beheer & Registratie € 26.500) geraamd. De aanvragen waren structureel. Wij hebben een en ander nu goed in kaart gebracht. Daarom stellen wij voor de incidentele raming vanaf 2021 om te zetten naar een structurele uitzetting van € 207.500.

Een aantal autonome ontwikkelingen leiden tot een structurele uitzetting van middelen. Wij houden rekening met extra bestrijdingskosten voor de eikenprocessierups. In de Voorjaarsrapportage 2019 is hiervan al melding gemaakt. Wij zijn nu in afwachting van Beheersplan Eikenprocessierups.

Daarnaast is dit voorjaar gestart met de aanbesteding van Accountantsdiensten voor de periode 2020 tot en met 2023. De verwachting is dat wij vanaf 2020 rekening moeten houden met toename van de lasten accountantscontrole.
Per saldo houden wij rekening met een structurele verhoging van de lasten van € 50.000 vanaf 2020.

De ontwerpbegrotingen 2020-2023 van de gemeenschappelijke regelingen Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO) en de VeiligheidsRegio Fryslân (VRF) zijn de bijdragen per gemeente hoger dan de ramingen 2019. Omdat het ontwerpbegrotingen zijn, houden wij nu voorlopig rekening met een structureel bedrag van €80.000 vanaf 2020.

Er ligt nog een taakstelling in de organisatie die wij niet kunnen waarmaken met onze werkvoorraad en ambitie. Daarom is het nu belangrijk dat wij een paar knelpunten in de organisatie oplossen door de formatie structureel uit te breiden. In 2020 is hiervoor een bedrag nodig van € 35.000, vanaf 2021 een structureel bedrag van € 100.000.