Wij vinden het belangrijk dat onze inwoners het hier fijn vinden leven en wonen. En dat duurzaamheid bij ons allen hoog in het vaandel staat. Met betrekking tot het verbeteren van de leefbaarheid in onze mooie gemeente doen wij u de volgende voorstellen.
d. Stimuleringsregeling duurzaam en leefbaar Ooststellingwerf (s) € 8.000
Het huidige fonds bij Stichting Volkshuisvesting Nederland is € 3 miljoen, waarvan een groot deel al is ingezet. Het gaat hier om de regelingen verzilverleningen (aanpassingen woningen 70-plussers), duurzaamheidsleningen en startersleningen. De regelingen worden nadrukkelijk onder de aandacht gebracht, en daarnaast is de koopsomprijs voor een starterslening in 2025 verhoogd. Verzilverleningen worden daarnaast pas afgelost bij de verkoop van een woning. Voor duurzaamheidsleningen is inmiddels een landelijke regeling beschikbaar via het Nationaal Warmtefonds, we verwachten daardoor dat de vraag naar duurzaamheidsleningen de komende jaren lager ligt dan voorgaande jaren. We schatten in dat voor starters- en verzilverleningen € 1,2 miljoen nodig is tot en met 2029. Voor 2/3 heeft dit betrekking op verzilverleningen en voor 1/3 deel op startersleningen. De financieringslasten hiervan voor verzilverleningen (€ 16.000 structureel) kunnen gedekt worden uit bestaande budgetten. Voor de financieringslasten van startersleningen stellen we voor € 8.000 structureel beschikbaar te stellen.
e. Formatie-uitbreiding kabels en leidingen (s) € 46.000
In onze openbare ruimte worden regelmatig werkzaamheden uitgevoerd voor het aanleggen, onderhouden en verwijderen van kabels en leidingen. Voor reguliere werkzaamheden is meer toezicht nodig dan voorheen. Dit komt onder andere door de complexiteit van alle netwerken. Daarnaast komen de komende jaren grote uitdagingen op ons af onder andere Nulelie (de aanleg van 150 km midden-spanning ring), Buurtaanpak (bijplaatsen van trafostations en laagspanning in bijna alle wijken als gevolg van de energietransitie), vervanging van breukgevoelige wit-pvc gasleidingen en vervanging van “oude” waterleidingen. Wij stellen voor om voor de begeleiding, coördinatie en het toezicht € 81.000 beschikbaar te stellen om de formatie met 1 fte uit te kunnen breiden. Voor € 35.000 is dekking door hogere legesopbrengsten. Als vanuit samenwerkingsovereenkomsten met bijvoorbeeld Liander middelen beschikbaar komen voor de inzet van uren, voegen we deze toe aan de algemene middelen.
f. Groen gas gemeentelijk vastgoed (s) € 44.000
De CO2 uitstoot van de gemeentelijke organisatie wordt voor 21% veroorzaakt door het gasverbruik van de gemeentelijke gebouwen. Het betreft dan de gebouwen waarvoor wij als organisatie de gasrekening betalen (13 gebouwen). We stellen voor om via de OVEF groen gas in te kopen. De OVEF is hierover in gesprek met de Omrin. Groen gas stoot geen CO2 uit, waardoor onze CO2 uitstoot met 21% wordt verminderd. Groen gas heeft een hogere marktwaarde dan aardgas. De geschatte meerkosten bedragen € 0,50 per kuub. In 2023 is 88.000 m3 gas gebruikt in de 13 gebouwen die onder deze scope vallen. De geschatte extra kosten bedragen € 44.000 per jaar.
g. Parkeerterrein Veenhofweg Oosterwolde (s) € 9.000
Bij de begroting 2025 heeft u via amendement besloten een krediet beschikbaar te stellen van € 260.000 voor het herinrichten van het parkeerterrein aan de Veenhofweg in Oosterwolde. De nieuwste berekening wijst uit dat de kosten € 113.000 hoger zijn. We stellen voor hiervoor dit extra krediet beschikbaar te stellen. De structurele kapitaallasten hiervan zijn € 9.000. Daarnaast is de wens om naast de pumptrack 50 extra parkeerplaatsen aan te leggen. De kosten hiervan zijn € 104.000. Wij doen u hiervoor geen voorstel. We vinden de investering hoog, terwijl met iets verder lopen, voldoende parkeerplaatsen in de buurt beschikbaar zijn. Het vervangen van de parkeerplaatsen aan de toegangsweg kost € 45.000. Met deze kosten is rekening gehouden in de huidige meerjarenonderhoudsplanning van de wegen.
h. Krediet herstructureringsproject Rikkingahof € 2,2 miljoen
Sinds de sluiting van de oudbouw van Rikkingahof bestaat de wens om het gebouw en het gebied te herontwikkelen. In 2022 zijn Actium, Liante en gemeente Ooststellingwerf gestart met de verkenning van de mogelijkheden voor een herinrichting van Rikkingahof. Uitgangspunten hierbij zijn een diverse buurt waar (complexe) zorg geleverd wordt maar ook jonge gezinnen een mooie woning kunnen vinden. Hierbij wordt uitgegaan van het principe van de bloeizone waarin inwoners naar elkaar omkijken en elkaar ondersteunen. En waar de buitenruimte uitnodigt tot ontmoeten en bewegen en zo bijdraagt aan het welzijn van bewoners. Van de gemeente wordt gevraagd om de kosten van de aanleg van de openbare ruimte voor haar rekening te nemen (zie ook raadsvoorstel van 20 mei 2025). We stellen voor een krediet beschikbaar te stellen van € 2.200.000. € 325.000 kan gedekt worden vanuit de riolering. We stellen voor om, conform amendement A088a, vanuit de algemene reserve € 1,375 miljoen toe te voegen aan de kapitaalreserve en vanuit de opbrengst grondexploitatie € 500.000 toe te voegen aan de kapitaalreserve. Daarmee kunnen we de structurele afschrijvingslast van € 125.000 dekken. De rentelast van € 19.000 structureel verwerken we in de begroting en nemen we mee in de totaalfinanciering.
i. Voorbereidingskrediet drie herstructureringsprojecten € 450.000
De woningbouwcorporaties gaan de komende jaren diverse herstructureringsprojecten uitvoeren (sloop/nieuwbouw van sociale woningbouw, vergelijkbaar met Haerenkwartier). Het gaat in de periode tot en met 2030 om Rikkingahof, De Hieming en Hoge/Lage Esch in Oosterwolde en Smidslaantje in Appelscha. De woningcorporatie is voor deze projecten in de lead, maar er is ook een stevige inbreng vanuit de gemeente nodig om deze projecten mogelijk te maken, in goede banen te leiden en te zorgen voor een leefbare en duurzame openbare ruimte (koppelkansen). Anders dan bij ‘gewone’ woningbouwprojecten kunnen we onze inzet niet ‘terugverdienen’ via de grondexploitatie. Met het oog hierop is het voorstel om een voorbereidingskrediet van in totaal € 450.000 beschikbaar te stellen voor De Hieming, Smidslaantje en Hoge/Lage Esch waarmee we de eerste, essentiële stappen kunnen zetten in planvorming en overleg met de bewoners in de betreffende buurten. Omdat er nog geen concrete investeringsbedragen bekend zijn, is het bedrag voor het voorbereidingskrediet gebaseerd op ervaringscijfers (Haerenkwartier, raming Rikkingahof). Hierbij is gekeken naar de voorbereidingskosten in relatie tot vierkante meters. De verdeling is als volgt: De Hieming € 180.000, Hoge/Lage Esch € 180.000, Smidslaantje € 90.000. Er is nog geen sprake van structurele lasten, er wordt nog niet afgeschreven. Er is alleen sprake van rentelasten. Deze lopen mee in de totale rentelasten.
j. Accommodatiebeleid (s) € 600.000 vanaf 2029
De investeringen die volgen uit het accommodatiebeleid zijn groot. Dit brengt hoge kapitaallasten met zich mee. Al vanaf 2024 reserveren we in de exploitatie structurele ruimte om zo de kapitaallasten te kunnen dekken. Bij de kaderbrief 2025 heeft u besloten dit budget vanaf 2028 jaarlijks met € 200.000 te verhogen (in plaats van met € 100.000). Dit heeft ervoor gezorgd dat in 2029 het budget accommodatiebeleid € 900.000 is. Nu er meer zicht is op vaststelling en de financiële gevolgen van het accommodatiebeleid stellen wij voor om het budget vanaf 2029 te verhogen met € 600.000 structureel. Daarnaast blijven we het budget (zoals vorig jaar besloten) verhogen met € 200.000 per jaar. Dit betekent dat het budget in 2029 € 1,4 miljoen is, in 2030 € 1,6 miljoen, 2031 € 1,8 miljoen etc. Dit geeft een goede basis om de lasten te kunnen dragen.
Daarnaast komen uit het accommodatiebeleid ook incidentele lasten voort. Zoals sloopkosten en kosten voor tijdelijke huisvesting. De reserve accommodatiebeleid wordt gevoed door de ramingen in de exploitatie voor het accommodatiebeleid die (nog) niet zijn ingezet. We stellen voor deze reserve in te zetten voor de incidentele lasten vanuit het accommodatiebeleid. Waar nodig komen we met een voorstel om deze reserve aan te vullen vanuit de algemene reserve.
k. Eikenprocessierups (i) € 81.000
We zijn al een aantal jaren bezig met het bestrijden van de Eikenprocessierups. Naast de reguliere bestrijding hebben we met een pilot gewerkt. Deze pilot is afgerond en was succesvol. We kunnen hier op dit moment niet mee verder omdat, voor zover nu bekend, nog geen initiatieven zijn genomen voor het toelatingstraject van de betreffende biocide. Toelating als biocide (bestrijder) is een langdurig en kostbaar traject en loopt via het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). De werkzame stof moet worden geregistreerd in de Europese databank van het Europees agentschap voor chemische stoffen (Echa). Voor de bestrijding van de eikenprocessierups hebben we € 39.000 structureel in de begroting staan. De totale kosten voor het beheersen van de Eikenprocessierups is geraamd op € 120.000. We stellen voor om voor het jaar 2026 € 81.000 beschikbaar te stellen. We gaan onderzoeken hoe we de bestrijding voor de toekomst het beste kunnen vormgeven. We komen hier bij de volgende kaderbrief op terug.
l. Volkshuisvesting (i) € 200.000
De huidige woon(zorg)visie loopt per 1 januari 2026 af. Er zijn sinds de vaststelling van de woon(zorg)visie veel ontwikkelingen op het gebied van wonen geweest, de druk op de (nationale) woningmarkt en de beschikbaarheid van betaalbare woningen is hier een uiting van. Door deze ontwikkelingen heeft het Rijk, in vergelijking met de periode ten tijde van het opstellen van de huidige woonvisie, haar regie op het thema wonen vergroot. Dit werkt door in de regie vanuit de provincie en in de regionale samenwerking via het maken van woondeals.
Het hebben van een woonvisie is een verplichting voor gemeenten op grond van de Woningwet (art. 42). Met het wetsvoorstel Versterking Regie op de Volkshuisvesting (Wvrv) ontwikkelt het woonbeleid van een sectorale visie op basis van de Woningwet naar een integraal programma binnen de omgevingsvisie volgens de Omgevingswet. Dit betekent dat de woonvisie vanuit dit wetsvoorstel moet worden vervangen door het Volkshuisvestingsprogramma, zoals bedoeld onder de omgevingswet. De onderdelen voor dit programma zijn: een woonbehoefte-onderzoek, een addendum op het huidige vastgestelde woonbeleid (woon(zorg)visie 2022-2026), de gemeentelijke omgevingsvisie actualiseren op het thema wonen en het inhuren van een bureau als procesbegeleider en penvoerder. Het maken van dit programma en het uitvoeren van de onderzoeken is een verplichting en vraagt om specialistische kennis en kunde. Dit hebben wij op dit moment niet in huis. Wij schatten nu in dat we hiervoor € 200.000 nodig hebben.