Diverse programma’s,
Kapitaallasten, budgetneutraal
De rentelasten worden via een rente-omslagpercentage doorbelast aan de taakvelden. Dit in overeenstemming met de voorschriften. Dit percentage wordt berekend door de totale verantwoorde rente te delen door de materiële vaste activa. De berekende rente-omslag voor 2025 is hoger dan begroot. De verwerking van de doorbelasting is budgettair neutraal. Bij de functionele taakvelden is er een nadeel en bij het taakveld treasury een voordeel. In totaal gaat het om € 162.000. Een overzicht van deze wijzigingen is opgenomen in bijlage 3.
Programma 0 Bestuur en ondersteuning
Team ruimte & economie, incidenteel nadeel € 85.000
Betreft € 85.000 lasten ambtelijke inzet voor uitvoering ontwikkelagenda recreatie & toerisme. U bent geïnformeerd over de benodigde ambtelijke uitbreiding recreatie & toerisme via het raadsvoorstel van april 2025.
Gebiedsteam, incidenteel nadeel € 45.000
Bij de kaderbrief 2026 is besloten structureel € 91.000 budget beschikbaar te stellen vanaf 2026 voor een mantelzorgconsulent en € 45.000 vanaf 2025 om vanaf medio 2025 actie te kunnen ondernemen. Het budget voor 2025 wordt verwerkt in de najaarsrapportage. Het structurele budget is verwerkt in de begroting 2026.
Overige OWO afdelingen, incidenteel nadeel € 96.000
Hogere lasten voor inhuur voor de projecten 2e fase OWO365, migratie windows 11 en implementatie kernapplicaties (belastingen, sociaal domein).
Kapitaallasten, incidenteel voordeel € 435.000
Het budget voor kort opgenomen middelen van € 60.000 kan vervallen in 2025 op basis van de liquiditeitsprognose. Daarnaast is er een voordeel van € 375.000 vanwege ontvangen rente als gevolg van het schatkistbankieren.
Burgerzakenleges, incidenteel voordeel € 35.000
De baten zijn € 120.000 hoger vanwege afgifte meer reisdocumenten dan begroot. De hiermee samenhangende lasten zijn € 85.000 hoger. Per saldo is sprake van een voordeel van € 35.000.
B&W, incidenteel nadeel € 90.000
Betreft voorziening oud-wethouders.
Bestuurlijke samenwerking, incidenteel nadeel € 25.000
Er is een nadeel bij het Fonds Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering (GGU). De uitvoering van het fonds gebeurt door de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Structurele lasten zijn verwerkt in de begroting 2026.
Deelneming/dividend, incidenteel voordeel € 31.000
Van Afvalsturing Friesland is over 2024 extra dividend ontvangen. We zien de laatste jaren dat we structureel meer dividend ontvangen dan begroot. Daarom zijn hiervoor structureel meer baten begroot in de begroting 2026.
Gemeentefonds voorgaande jaren, incidenteel voordeel € 347.000
Ontvangen algemene uitkering van voorgaande jaren.
Programma 1 Veiligheid
Er zijn geen afwijkingen > € 25.000 in programma 1.
Programma 2 Verkeer en vervoer
Er zijn geen afwijkingen > € 25.000 in programma 2.
Programma 3 Economie
Toeristische organisaties, incidenteel nadeel € 50.000
In de raadsvergadering van april 2025 heeft u ingestemd met het beschikbaar stellen van dit budget ten behoeve van subsidie voor de uitvoering van toeristische regiomarketing.
Grondexploitatie industrieterreinen, budgetneutraal
Een deel van de lasten verschuift naar 2026. Hierdoor vindt een mutatie van de boekwaarde plaats. Per saldo is dit budgetneutraal.
Baten toeristenbelasting, incidenteel voordeel € 30.000
Jaarlijks wordt bij de grotere verblijfsaanbieders een voorschot in rekening gebracht voor de toeristenbelasting voor dat jaar. In het volgende jaar wordt op basis van de aangifte toeristenbelasting een definitieve aanslag opgelegd. In 2024 is bij het voorschot per abuis geen rekening gehouden met de verhoging van de leeftijd voor vrijstelling toeristenbelasting van tot en met 4 naar tot en met 12 jaar. Bij de jaarrekening 2024 is hiervoor gecorrigeerd. Achteraf blijkt dat deze correctie € 30.000 te hoog is geweest. De structurele baten toeristenbelasting zijn bij de voorjaarsrapportage 2025 aangepast. De correctie in de najaarsrapportage leidt niet tot een verdere bijstelling van de structurele baten.
Programma 4 Onderwijs
Onderwijsaccommodaties, incidenteel nadeel € 139.000
In het raadsvoorstel van september 2025 bent u geïnformeerd over het voorstel om voor MFS Waskemeer (de Boekebeam) in 2025 € 54.000 extra te doteren in de voorziening om het benodigde extra onderhoud uit te kunnen voeren. Ook bent u in dit raadsvoorstel geïnformeerd over het voorstel om voor de gymnastieklokalen in Appelscha, Oosterwolde, Donkerbroek en Elsloo in 2025 gezamenlijk € 85.000 extra te doteren in de voorziening om benodigde extra onderhoud uit te kunnen voeren.
Programma 5 Sport, cultuur en recreatie
Sportaccommodaties, incidenteel nadeel € 89.500
In het raadsvoorstel van september 2025 bent u geïnformeerd over het voorstel om voor Sportcomplex Boekhorst en Bosbad Appelscha in 2025 € 65.000 extra te doteren in de voorziening om het vastgestelde planmatig onderhoud en het benodigde extra onderhoud uit te
kunnen voeren. Ook ben u in dit raadsvoorstel geïnformeerd over het voorstel om voor Sportcomplex De Steegdenhal in 2025 voor € 24.500 extra te doteren in de voorziening om het vastgestelde planmatig onderhoud en het benodigde extra onderhoud uit te kunnen voeren.
Openbare zwembaden, incidenteel voordeel € 48.000
We hebben een specifieke uitkering meerkosten energie openbare zwembaden ontvangen van € 59.000. De lasten hiervan zijn voor € 11.000 in dit boekjaar en voor het restant in een eerder boekjaar verantwoord. Per saldo betekent dit in dit jaar een voordeel van € 48.000.
Sportterreinen onderhoud, incidenteel voordeel € 47.000
Er is een incidenteel voordeel van € 16.000 vanwege afrekening specifieke uitkering stimulering sport 2023. Vanaf 2024 wordt de specifieke uitkering stimulering sport gebaseerd op het gemiddelde van de gerealiseerde bestedingen van de laatste 3 jaren. De daadwerkelijke besteding in 2024 ligt lager dan de gemiddelde besteding van de laatste 3 jaren. Hierdoor moet van het voorschot € 69.000 worden terugbetaald. Over 2025 hebben we een voorschot specifieke uitkering stimulering sport ontvangen van € 100.000. Per saldo is sprake van een incidenteel voordeel van € 47.000.
Uitvoering openbare ruimte, incidenteel voordeel € 80.000
Hogere baten door inruil bij vervangingsinvesteringen. De bedragen voor inruil worden niet begroot en lopen altijd via de rapportages. Omdat er in 2025 relatief veel is geïnvesteerd, is de inruil ook hoog. Het gaat hierbij om meerdere voertuigen, met name bussen en een grote trekker.
Programma 6 Sociaal Domein
Dorpshuizen, budgetneutraal
Per abuis is in de nota reserves en voorzieningen bij de jaarrekening 2024 voor het jaar 2025 een bedrag van € 35.000 opgenomen voor subsidie aan het dorpshuis in Waskemeer. Deze subsidie is echter eind 2024 al verleend. Dit wordt nu gecorrigeerd. Dit betekent dat de onttrekking aan de algemene reserve vrijvalt. Per saldo is dit budgetneutraal.
Huisvesting Kompaan, incidenteel nadeel € 70.000
In de raadsvergadering van mei 2025 heeft u ingestemd met een extra dotatie in 2025 voor de Kompaan ten behoeve van het deel Moskampweg 1.
Jeugdhulp, incidenteel voordeel € 160.000
In de voorjaarsrapportage hebben wij u geïnformeerd over de ontwikkelingen in de jeugdhulpkosten en de eerste effecten van de voorgenomen maatregelen om het tekort op jeugdzorg te verkleinen. Daarbij werd op basis van het prognosemodel voor de jeugdzorgkosten een verwacht voordeel van € 340.000 genoemd, met de kanttekening dat het nog te vroeg was om dit financieel te verwerken vanwege de grote bandbreedte in de prognose, de grilligheid van de jeugdzorgkosten en de open-einde-regeling van de Jeugdwet. De actuele prognose bevestigt de eerder gesignaleerde trends: een daling van het aantal cliënten door lagere instroom en hogere uitstroom, mede dankzij de ingezette maatregelen via het Gebiedsteam. Op basis hiervan boeken we nu een voordeel van € 300.000 in. In de huidige cijfers zijn 3 zeer dure trajecten meegenomen, die samen € 150.000 per maand kosten. De Taskforce Jeugd blijft de ontwikkelingen nauwgezet volgen en periodiek evalueren. We blijven alert op de onzekerheden die inherent zijn aan de open-einde-regeling van de Jeugdwet.
Door SDF is per abuis voor de jaren 2024 en 2025 een te laag tarief dagopvang gehanteerd. Dit wordt gecorrigeerd. Voor onze gemeente betekent dit een incidenteel nadeel van € 140.000. Per saldo is sprake van een incidenteel voordeel van € 160.000.
Participatie werkdeel, incidenteel voordeel € 104.000
Er is een incidenteel voordeel van € 69.000 doordat er minder intensieve begeleiding nodig is dan verwacht. Er is een incidenteel voordeel van € 35.000 doordat de gemeente als werkgever van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt compensatie loonkostensubsidie ontvangt. De lasten hiervan zijn al verwerkt in de begroting 2025. De structurele bate is in de begroting 2026 verwerkt. Per saldo is sprake van een incidenteel voordeel van € 104.000.
Sociale werkvoorziening, incidenteel nadeel € 89.000
Hogere lasten Caparis door een wijziging in de indexeringssystematiek. In de nieuwe systematiek wordt aangesloten bij de normen in de circulaire van het gemeentefonds.
WMO, incidenteel voordeel € 270.000
Bij overige voorzieningen WMO materieel is sprake van een incidenteel nadeel van € 50.000 door meer vraag naar onafhankelijke clientondersteuning dan verwacht. Bij overig voorzieningen WMO BCF is sprake van een incidenteel voordeel van € 80.000 doordat de lasten lager zijn dan verwacht en de jaarlijkse vaste lasten inmiddels zijn voldaan Bij woningaanpassingen is een incidenteel voordeel van € 50.000 doordat er minder woningaanpassingen nodig zijn dan verwacht. Bij hulpmiddelen is er sprake van een incidenteel voordeel van € 90.000 doordat er meer depotverstrekkingen plaats vinden en minder maatwerk. Bij hulp in de huishouding, begeleiding en dagbesteding is een incidenteel voordeel van € 100.000. Bij het vaststellen van de Wmo-tarieven voor 2025 waren de relevante cao’s nog niet beschikbaar, waardoor een voorlopige indexatie is gehanteerd. Bij de nacalculatie blijkt dat deze indexatie te hoog is geweest, wat resulteert in een terugvordering bij zorgaanbieders.
Beschermd wonen, incidenteel voordeel € 223.000
In de begroting hebben we rekening gehouden met een (beperkte) positieve afrekening. In navolging van 2024 verwachten we ook in 2025 via centrum gemeente Leeuwarden een fors resultaat op Beschermd Wonen. In 2026 wordt er opnieuw ingekocht door centrumgemeente Leeuwarden. Op basis daarvan wordt het budget heroverwogen.
Programma 7 Volksgezondheid en milieu
Riolering, budgetneutraal
Er is een incidenteel nadeel van € 40.000 door inhuur van extern advies vanwege wateroverlast in Haule, een incidenteel nadeel van € 8.000 door prijsstijgingen licenties en abonnementen en een nadeel van € 43.000 door hogere rentelasten vanwege een hogere omslag-rente dan begroot. Het nadeel van per saldo € 91.000 wordt verrekend via de voorziening. Hierdoor is dit per saldo budgetneutraal.
Afval, budgetneutraal
Er is een incidenteel nadeel van € 60.000 door een toename van aanlevering van deelstromen op de milieustraat en een incidenteel nadeel van € 100.000 doordat de hoeveelheid aanvoer van grofvuil hoger is dan begroot. Er is een incidenteel voordeel van € 100.000 doordat de baten van textiel, oud papier en metaal hoger zijn dan begroot door meer aanvoer en hogere prijzen. Het nadeel van per saldo € 60.000 wordt verrekend via de reserve lastenverlichting. Hierdoor is dit per saldo budgetneutraal.
Programma 8 Bouwen, wonen en gronden
Biosintrum, incidenteel nadeel € 25.000
In de raadsvergadering van mei 2025 is besloten om een voorziening voor het groot onderhoud van het Biosintrum in te stellen. De dotatie bedraagt € 25.000 per jaar. De dotatie voor 2025 is verwerkt in deze najaarsrapportage. De structurele dotatie is verwerkt in de begroting 2026.
Omgevingsvergunningen en bestemmingsplannen, incidenteel voordeel € 210.000
We verwachten bij omgevingsvergunningen een incidenteel voordeel van € 250.000 bij omgevingsvergunningen door meer (buitenplanse) omgevingsvergunningen dan verwacht. We verwachten bij omgevingsplannen een incidenteel nadeel van € 15.000 door minder wijzigingen omgevingsplannen dan verwacht. We zien op dit moment dat initiatiefnemers veelal kiezen voor een buitenplanse omgevingsvergunning in plaats van een wijziging van het omgevingsplan. We gaan er voorlopig vanuit dat er geleidelijk weer een verschuiving plaatsvindt naar wijzigingen van het omgevingsplan. We verwachten een incidenteel nadeel van € 15.000 vanwege hogere lasten voor juridische advisering rondom bestemmingsplannen danwel omgevingsplannen en een incidenteel nadeel van € 10.000 vanwege hogere lasten voor welstandsadvisering omgevingsvergunningen. Per saldo is sprake van een incidenteel voordeel van € 210.000.
Grondexploitatie woningbouw, budgetneutraal
Een deel van de baten en lasten verschuift naar 2026. Hierdoor vindt een mutatie van de boekwaarde plaats van € 532.000 en een mutatie van de reserve grex woningen van € 496.000. Per saldo is dit budgetneutraal.