Najaarsrapportage 2020

In onderstaande tabel staat het resultaat uit de Najaarsrapportage per programma. Onder de tabel worden de relevante afwijkingen toegelicht. In de bijlagen zijn alle verschillen verklaard.

Programma 1 Sociaal Domein, nadeel € 125.000
Wmo, nadeel € 255.000
Zoals al vermeld in de Kaderbrief 2021 zijn er een aantal onderdelen binnen de Wmo met hogere lasten. Het gaat om hogere lasten voor hulpmiddelen door de nieuwe aanbesteding (zie raadmededeling van 9 juni 2020) en hogere lasten voor Wmo vervoer door meer deelnemers, btw-verhoging en prijsindexaties. De lasten voor Wmo begeleiding zijn de afgelopen jaren ook gestegen. Hier is in 2020 een quickwin op ingezet (vanuit de Taskforce Wmo) waardoor het nadeel lager is. Er is een voordeel op woningaanpassingen en een incidenteel voordeel op de overige Wmo voorzieningen. De hogere lasten vanuit de Taskforce zijn samen met de quickwins primitief in de begroting 2021 verwerkt.

Participatie
We hebben in 2020 lagere lasten van € 80.000 vanuit de dienstverleningsovereenkomst met Caparis door natuurlijk verloop. In de begroting 2021 is hier al rekening mee gehouden.

Inkomensverstrekking
Voordeel van € 50.000 op de bijzondere bijstand. Ook in 2019 waren de lasten al lager dan geraamd.

Programma 2 Welzijn en Educatie, nadeel € 46.000
Onderwijs

• Nadeel van € 25.000 op leerlingenvervoer. Bij de voorjaarsrapportage 2020 is voor Leerlingenvervoer al € 80.000 bijgeraamd, op het niveau van de uitgaven in 2019. Nu blijkt op basis van realisatie en verwachting voor rest van het jaar dat de lasten € 25.000 hoger uitvallen dan 2019. Bij de Kaderbrief 2021 is voor 2021 en verder € 130.000 bijgeraamd.
• Extra lasten van € 26.000 voor onderwijs achterstandenbeleid (OAB) voor onderzoek naar en de uitvoering van het aanbieden van 16 uur VVE (in plaats van 10 uur). De hogere lasten worden gedekt door extra inkomsten OAB van € 36.000. Per saldo een voordeel van € 10.000.

Kunst en Cultuur (geen resultaatsconsequentie)
Voor het project Mader resteert een budget van € 46.457. Dit wordt in 2020 niet onttrokken aan de Algemene Reserve, maar wordt verdeeld over de resterende looptijd van het project Mader (conform melding in de Jaarstukken 2019). De onttrekking vindt dan in de jaren 2021 tot en met 2024 plaats. Dit is al verwerkt in de begroting 2021 en heeft geen invloed op het resultaat.

Sportaccommodaties
De exploitatiebijdrage voor de 2 B’s is hoger dan begroot. De bijdrage die wij betalen is gedeeltelijk gekoppeld aan de prijsontwikkeling van de energielasten. Deze was bovengemiddeld. De huuropbrengsten zijn hierdoor ook hoger. Per saldo een nadeel van € 26.000.

Programma 3 Ruimtelijke en Economische ontwikkelingen, voordeel € 133.000
Bomen
Hogere lasten van € 108.000 door een zeer forse stijging van het aantal bomen met de eikenprocessierups. In oktober 2020 wordt een besluit genomen over de MOP Bomen en de benodigde financiële middelen. Het is plannings- en uitvoeringstechnisch niet mogelijk om in 2020 (vanaf eind oktober) het bedrag van 80.000 volledig te besteden aan het bomenonderhoud. 40.000 hiervan kan worden gebruikt om de lasten voor de eikenprocessierups van dit jaar dit jaar te dekken. Het totale nadeel wordt daardoor € 68.000.

Afvalinzameling
Er zijn hogere lasten bij afvalinzameling door tariefstijgingen in de prestatieovereenkomst en doordat er meer grof huishoudelijk afval naar de milieustraat is gebracht. Er zijn lagere lasten omdat er minder restafval te verwerken is. Tegelijkertijd zijn er meer inkomsten aan slagboomtarieven en lagere inkomsten vanuit de variabele afvalstoffenheffing. Ook hebben we een incidentele afrekening van Nedvang ontvangen over de periode 2015-2017. Per saldo is het nadeel € 183.000. We stellen voor deze lasten ten laste van het resultaat te brengen (in plaats van zoals eerder gebruikelijk ten laste van de reserve lastenverlichting). De oorspronkelijke onttrekking blijft op de hoogte zoals u heeft vastgesteld bij het vaststellen van de tarieven 2020 (€ 116.000).

Bestemmingsplan Prikkedam
Er zijn extra lasten voor de beroepsfase Prikkedam in verband met het benoemen van de StAB (Stichting Advisering Bestuursrechtsspraak voor Milieu en ruimtelijke Ordening) als deskundige. Dit zorgt voor een nadeel van € 35.000. Zie raadsmededeling 651.

Grond en gebouwen
Er zijn drie grondverkopen gerealiseerd:
1. Slotemaker de Bruïneweg € 105.500
2. Nanningaweg € 164.800
3. Heerenveenseweg € 208.900 (dit is inclusief een waarborgsom voor de verkoop van de overige twee kavels).
Er zijn voor € 75.000 lasten geweest aan notariskosten voor o.a. grondruil, kadaster en bodemonderzoek en een mutatie in de boekwaarde van de verkochte grond aan de Nanningaweg. In totaal zorgt dit voor een voordeel van € 404.000.

Daarnaast zijn in dit programma wijzigingen in de grondexploitatie. Die zijn verwerkt in de boekwaarde, dat is namelijk de sluitpost voor de grondexploitatie. Daarom zijn hier geen resultaatconsequenties. We kunnen verheugd constateren dat ondanks de coronacrisis de kavelverkoop bij de grondexploitatie doorgaat. Dat betekent dat bedrijven en inwoners vertrouwen in de toekomst hebben. Bij de industrieterreinen zijn er vijf kavels verkocht en de woningbouwcomplexen zijn er vier woningbouwkavels (Langedijke 1, Elsloo 1 en Donkerbroek 2) verkocht. Totaal verwachten we bij de woningbouw 5 kavels te verkopen. De geraamde totaalopbrengst (€ 1.068.000) kan met € 150.000 worden verhoogd.

Programma 5 Openbare Orde en Veiligheid
In dit programma zijn geen afwijkingen > € 25.000 te vermelden.

Programma 6 Bestuur en Dienstverlening, voordeel € 429.000
Kapitaallasten

• Een voordeel van € 40.000 doordat het de kapitaallasten voor het Twirrewyn in Donkerbroek pas in 2021 beginnen. Het budget was in 2020 al wel beschikbaar (beschikbaar gesteld bij de Kaderbrief 2020) en kan daarom vrijvallen.
• Een voordeel van € 75.000 omdat op basis van de liquiditeitsprognose het budget voor de korte financiering gedeeltelijk kan vrijvallen.
• Een nadeel van € 77.000 omdat bij de begroting rekening is gehouden met ontvangen rente voor leningen verstrekt aan onder andere DFMopGlas en Biosintrum. Dit wordt dit jaar niet geëffectueerd.

OWO-afdelingen
Voor de continuering van de inhuur voor de laatste drie maanden bij de OWO-afdeling DIV is € 150.000 nodig. Aandeel Ooststellingwerf is € 50.000.

Gemeentefonds
Een voordeel van € 163.000 door verrekening van de algemene uitkering over voorgaande jaren.

Belastingen
We hebben een voordeel van € 50.000 door hogere OZB opbrengsten en een voordeel van € 22.000 door hogere opbrengsten precariobelasting.

Omgevingsvergunningen
Per saldo een voordeel van € 215.000 bij de omgevingsvergunningen. Bij de voorjaarsrapportage 2020 was al rekening gehouden met een aantal grote bouwprojecten. Daarnaast hielden wij rekening met een teruglopende vraag naar bouwvergunningen a.g.v. de coronacrisis. Hier blijkt tot op heden geen sprake van te zijn.

Om medeoverheden tegemoet te komen in de financiële gevolgen van de coronacrisis heeft het Rijk met de medeoverheden afspraken gemaakt over reële compensatie van gederfde inkomsten en extra uitgaven. Eind mei is met gemeenten, provincies en waterschappen een eerste compensatiepakket afgesproken. In augustus is tot een aanvullend compensatiepakket besloten. De septembercirculaire bevat informatie over het effect voor de individuele gemeenten van de maatregelen die via het gemeentefonds lopen. Wij ontvangen voor 2020 € 874.000 en voor 2021 € 237.000. Eind dit jaar volgt nog de definitieve afrekening van de meerkosten en inhaalzorg jeugd en Wet maatschappelijke ondersteuning. Eveneens wordt eind dit jaar gekeken of er mogelijk nog compensatie nodig is van niet gedekte uitgaven voor sport.

De middelen die wij ontvangen zijn algemene middelen, we hoeven hier geen verantwoording richting rijk over af te leggen. Voor een aantal onderdelen zijn wel verplichtingen aangegaan. Hieronder vindt u de specificatie. Het uitgangspunt is dat het totaal van de baten ook als last wordt opgenomen in de begroting. Een deel van de lasten zal waarschijnlijk in 2021 vallen. We stellen voor om dit via de resultaatsbestemming bij de Jaarrekening te verwerken. Het totaal blijft daardoor beschikbaar voor corona gerelateerde lasten. De genoemde lasten zijn op basis van de kennis t/m augustus van dit jaar. Als de coronamaatregelen voortduren en/of worden aangescherpt zal dit ook weer financiële consequenties hebben.

1. Lagere apparaatskosten (opschalingskorting)
Gezien de toegenomen financiële druk bij gemeenten door corona heeft het kabinet besloten de oploop in de opschalingskorting voor gemeenten in de jaren 2020 en 2021 incidenteel te schrappen. Dit leidt tot een verhoging van de algemene uitkering van het gemeentefonds. Voor ons is dat in 2020 € 104.000 en in 2021 € 237.000. We stellen voor om de algemene lasten door Corona waar geen andere regeling voor is (zie specificatie hieronder) hier uit te dekken.

Personeel
Er is veel extra inzet van personeel geweest om alle extra werkzaamheden gerelateerd aan corona uit te voeren. Voor een beperkt deel is hier extra voor ingehuurd. Het grootste deel van deze werkzaamheden is echter binnen bestaande uren opgevangen. Deels door het opbouwen of uitstellen van verlof, deels was er minder regulier werk en deels zijn reguliere werkzaamheden uitgesteld. Wellicht zullen we in de nabije toekomst nog extra moeten inhuren om werkzaamheden in te halen die minder aandacht hebben gehad of vertraagd zijn. De totale lasten staan nu op € 118.000.

Huisvesting, thuiswerken en communicatie
Tot nu toe zijn de extra lasten voor huisvesting, thuiswerken en communicatie € 27.000. Dit zijn diverse lasten, bijvoorbeeld voor mobiele telefonie, preventieschermen, desinfectiemiddelen, zoom-accounts, energielasten etc. Maar ook lagere lasten doordat er minder personeel aanwezig is op het gemeentehuis. We verwachten nog wel meer lasten o.a. omdat we thuiswerken beter willen faciliteren.

Bosbergtoren
Als gevolg van de coronamaatregelen is er een nieuw ticketsysteem voor de bosbergtoren aangeschaft (zie raadsmededeling 617) en zijn er lasten voor de website. Daarnaast is de opbrengst voor de Bosbergtoren lager door een lager aantal bezoekers (met name in de eerste corona-maanden). In totaal zijn de lasten € 32.000. Extra personeel dat ingezet moet worden bij de Bosbergtoren is onderdeel van het kopje ‘personeel’.

Omgevingsvisie
Het proces om te komen tot een Omgevingsvisie is stil komen te liggen door de coronacrisis. De intentie is om zoveel mogelijk fysieke bijeenkomsten te plannen. Door de coronamaatregelen moet wel rekening gehouden worden met extra kosten, zoals extra inzet van BügelHajema en andere extra middelen (geluidsapparatuur, videozuil, etc.). Ook kan het zijn dat door een groot aantal aanmeldingen (dus meer dan toegestaan volgens de coronamaatregelen) er meerdere sessies moeten worden gehouden. De extra lasten zijn geraamd op maximaal € 20.000. Zie raadsmededeling 659.

2. Voorschoolse voorziening peuters
We ontvangen € 15.000 om de eigen bijdrage van de ouders/verzorgers van een kind dat gebruik maakt van de gemeentelijke regelingen voorschoolse voorzieningen te compenseren voor de periode 16 maart t/m 7 juni 2020. De werkelijke lasten voor ons waren € 3.000. We stellen voor om het restant van € 9.000 beschikbaar te houden voor algemene Coronalasten.

3. Noodopvang kinderen van ouders met cruciaal beroep
Voor kinderen van wie één of beide ouders werken in een cruciaal beroep of vitale sector, werd voor de periode medio maart tot 1 juli gratis noodopvang aangeboden. Gemeenten hebben deze noodopvang, in overleg met kinderopvangorganisaties en scholen, gecoördineerd. We ontvangen € 37.000 hiervoor. De kosten hebben we aan de kinderopvangorganisaties en scholen vergoed. In totaal € 23.000. We stellen voor om het restant van € 14.000 beschikbaar te houden voor algemene Coronalasten.

4. Inhaalzorg en meerkosten jeugd en Wmo 2015
We ontvangen € 76.000 als compensatie van de directe meerkosten voor aanbieders van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering en maatschappelijke ondersteuning die voortkomen uit de coronamaatregelen en het volgen van de RIVM-richtlijnen. Daarnaast zijn Rijk en gemeenten in gesprek over de per saldo extra uitgaven over het geheel van 2020 voor zover die gerelateerd kunnen worden aan een evident uitstel van noodzakelijke zorg. Hierbij wordt ook lasten zoals huisvesting en beveiliging doorlopen. De lasten voor onze gemeente zijn op dit moment niet bekend, er is nog geen beroep gedaan op de mogelijkheid tot compensatie van de meerkosten. We stellen voor het bedrag beschikbaar te houden voor de inhaalzorg en meerkosten jeugd en Wmo.

5. Eigen bijdrage Wmo abonnementstarief
De eigen bijdrage voor Wmo is vrijgesteld voor de maanden april en mei 2020, omdat door de coronacrisis een substantieel deel van de zorg en ondersteuning in de Wmo niet (volledig) kon worden geleverd. We ontvangen € 34.000 als inkomstenderving. De hoogte van de inkomstenderving is ook € 34.000 (op begrotingsbasis). We stellen daarom voor de compensatie hiervoor beschikbaar te houden.

6. Participatie (IU)
We ontvangen € 224.000 voor het opvangen van de exploitatietekorten van de Sociale Werkbedrijven als gevolg van de coronamaatregelen. Als gevolg van het coronavirus zijn de Sociale Werkbedrijven geheel of gedeeltelijk gesloten. Daardoor vallen bedrijfsopbrengsten weg waarmee (deels) de loonkosten van medewerkers die werkzaam zijn voor een Sociale Werkbedrijf worden gefinancierd. We hebben aangegeven richting Caparis dat wij er welwillend tegenover staan om de ontvangen compensatie in te zetten bij Caparis. We stellen voor deze compensatie beschikbaar te houden voor exploitatietekorten bij Caparis N.V.

7. Toezicht en handhaving
We ontvangen € 65.000 als compensatie voor de extra toezicht- en handhavingskosten al gevolg van de coronamaatregelen. De kosten hiervan lopen via VTH. We stellen voor om deze compensatie beschikbaar te houden.

8. Precariobelasting, markt- en evenementenleges
We ontvangen € 12.000 omdat in de periode van 1 maart tot 1 juni geen markten en evenementen zijn geweest waardoor we een terugval van inkomsten hadden uit markt- en evenementenleges. We verwachten voor heel 2020 lagere legesopbrengsten van € 7.000 als gevolg van de coronamaatregelen. We stellen daarom voor deze compensatie hiervoor in te zetten en het restant beschikbaar te houden.

9. Extra kosten verkiezingen i.v.m. corona
We ontvangen € 65.000 om de extra kosten voor de verkiezingen (Tweede Kamerverkiezing) door de coronamaatregelen te compenseren. We stellen voor het bedrag voor dit doel beschikbaar te houden. De lasten zullen grotendeels in 2021 vallen.

10. Toeristenbelasting
We worden met € 62.000 gecompenseerd voor de dalende inkomsten uit toeristenbelasting als gevolg van de coronamaatregelen. Het is de vraag of de geleden derving van de afgelopen maanden dit jaar nog geheel wordt ingehaald. Het kan wel zijn dat de inkomsten uit deze heffingen de tweede helft van het jaar weer stijgen richting het gebruikelijk niveau. We stellen voor dit bedrag beschikbaar te houden voor de gederfde inkomsten toeristenbelasting. We hebben € 2.000 aan extra lasten gehad voor een corona-steunpakket Stichting Toerisme Regiomarketing Zuidoost Friesland. We stellen voor de lasten te dekken uit deze compensatie.

11. Buurt- en dorpshuizen, vrijwilligersorganisaties en lokale culturele voorzieningen
We worden met € 20.000 gecompenseerd voor de extra uitgaven voor de dorps- en buurthuizen en met € 10.000 om lokale vrijwilligersorganisaties te compenseren voor schade als gevolg van de coronamaatregelen. Daarnaast ontvangen we € 150.000 voor borging van de lokale en culturele infrastructuur. Deze organisaties missen nu onder andere inkomsten uit kaartverkoop en horeca, terwijl de vaste lasten zoals huisvesting en beveiliging doorlopen. We komen later hier later met een regeling voor deze organisaties bij u op terug.

Voor de korte maar zeker ook voor de langere termijn voorzien wij op een aantal onderdelen stijging van lasten. De hoogte hiervan is nog niet in te schatten. Het gaat hier bijvoorbeeld om (geen limitatieve opsomming):

• Meer bijstandsgerechtigden en daarmee samenhangend meer mensen met armoede- en schuldenproblematiek, een toenemende vraag van begeleiding/bemiddeling naar werk en een hoger beroep dat zal worden gedaan op de bijzondere bijstand.
• Risico op meer aanvragen Wmo en Jeugdhulp en eventueel toenemende zwaarte van de zorgvraag. Bijvoorbeeld doordat niet alle zorg geboden kan/kon worden en doordat problemen kunnen verergeren (bijv verslavingen) door spanningen bij thuisblijven en verminderde sociale contacten.
• Lagere uitkering uit het gemeentefonds (bijvoorbeeld als het rijk gaat bezuinigen).
• Risico van hoger ziekteverzuim door gevolgen van het thuiswerken en het coronavirus zelf.
  
  

TOZO
De Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) is een van de maatregelen van het kabinet om ondernemers te ondersteunen tijdens de coronacrisis. De regeling is voor zelfstandig ondernemers, waaronder zzp’ers. Het voorziet in een aanvullende uitkering voor levensonderhoud als het inkomen door de coronacrisis tot onder het sociaal minimum daalt. En in een lening voor bedrijfskapitaal om liquiditeitsproblemen als gevolg van de coronacrisis op te vangen. Als gemeente voeren we deze regeling zelf uit. Over de periode 1 maart 2020 tot en met 14 september 2020 hebben wij per saldo € 1.056.000 netto uitgegeven aan levensonderhoud in het kader van TOZO. De door ons verschuldigde loonheffing en premies zorgverzekeringswet werkgever komen hier nog overheen. Bij benadering komt dat op € 211.000. Daarnaast is voor een totaalbedrag van € 87.000 bedrijfskapitaal toegekend en betaald. Van het rijk hebben we een voorschot van € 3.319.000 ontvangen voor de uitkeringskosten in het kader van de TOZO. Dit is een specifieke uitkering, dat betekent dat uiteindelijk de werkelijke lasten worden vergoed. Het verschil tussen het voorschot en werkelijke lasten wordt weer verrekend met het Rijk. Daarnaast zullen we per besluit op een aanvraag levensonderhoud een vergoeding van 450 euro ontvangen en per besluit op een aanvraag kapitaal 800 euro.

Tegemoetkoming verhuurders sportaccommodaties COVID-2019
Er is een separate regeling ‘tegemoetkoming verhuurders sportaccommodaties COVID-2019’, die voorziet in een tegemoetkoming van kwijtgescholden huur in de periode van 1 maart tot 1 juni 2020. Wij verhuren alleen onze gymlokalen rechtstreeks (aan de amateursportverenigingen). En kunnen alleen voor die (kwijtgescholden) huur aanspraak maken op de regeling. De overige sportaccommodaties worden verhuurd door externe partijen. Deze partijen kunnen tegemoetkoming aanvragen voor zover ze huur hebben kwijtgescholden aan amateursportverenigingen of dit alsnog met terugwerkende kracht gaan doen. Wij hebben deze partijen over de regeling geïnformeerd.

Lasten Veiligheidsregio’s en GGD-en
In de afgelopen periode zijn er tussen Rijk en medeoverheden afspraken gemaakt over het proces om tot compensatie te komen van de kosten van veiligheidsregio’s en GGD-en. Deze kosten zijn tot nu toe ongeveer € 2,8 miljoen. De daadwerkelijke afrekening van de veiligheidsregio’s en GGD-en vindt plaats op basis van realisatie. De inzet op regulier werk is door de coronacrisis in een aantal gevallen vertraagd of komen te vervallen.

Overig
In aanvulling op de reeds genomen compensatiemaatregelen is voor inkomstenderving landelijk € 100 miljoen gereserveerd voor nadere compensatie van gemeenten in 2020. Zodra er meer bekend is over de financiële impact van de inkomstenderving op gemeentelijk niveau zal de uitkering verder worden uitgewerkt.

Voor Wmo, Jeugdhulp en Leerlingenvervoer zijn met aanbieders afspraken gemaakt voor de periode maart t/m juni met als uitgangspunt dat de zorg zoveel mogelijk gecontinueerd werd. Aanbieders kregen, in lijn met het VNG-advies, (deels) doorbetaald als de zorg niet op normale of aangepaste wijze door kon gaan. Dit heeft niet tot substantieel minderkosten geleid. Omdat dit geen ‘meerkosten’ zijn worden we hier niet voor gecompenseerd door het rijk.

U heeft bij de Begroting 2020 budget beschikbaar gesteld voor het inzetten van een subsidioloog. We hebben dit vooralsnog niet hoeven inzetten. Op veel terreinen hebben we stevig ingezet om bestaande ambities met beschikbare subsidies te versterken. Tot op heden is dit binnen onze eigen capaciteit gelukt. Mochten zich complexe situaties voordoen zullen we een subsidioloog inschakelen. Op dit moment is er sprake van onder andere de volgende (aangevraagde) cofinancieringen:

• Regiodeal: Medio juli 2020 hebben de gemeenten Ooststellingwerf, Weststellingwerf, Opsterland, Smallingerland en Heerenveen en de Provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân een Regio Deal gesloten met het rijk. De vaststelling van de Regio Deal betekent een investering van € 30 miljoen in de regio Zuidoost Friesland in de komende vier jaar. Het Rijk levert een bijdrage van € 15 miljoen en de regio Zuidoost Friesland investeert met bestaande projecten en plannen de andere € 15 miljoen.
• Aandachtsgebieden: Voor de periode 2020-2023 hebben wij een subsidie van € 410.000 ontvangen voor de uitvoering van het project Aandachtsgebieden Ooststellingwerf. ‘
• Voor het BIZ centrum Oosterwolde is samen met de ondernemers co financiering aangevraagd. Het gaat om € 25.000 uit de Friese Retail aanpak van de Provincie Fryslân.
• Landelijk is voor de regeling Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV) voor de periode 2020 t/m 2030 € 500 miljoen beschikbaar, ieder jaar € 50 miljoen. De bijdrage is maximaal 50%. We hebben in 2020 een aanvraag van € 100.000 gedaan voor het uitvoeren van verkeersveiligheidsmaatregelen (infrastructuur). De cofinanciering wordt gedekt uit bestaande budgetten. We hebben hiervoor nog geen beschikking ontvangen.
• Fyts!impuls is een provinciale subsidie voor het verbeteren van de fietsveiligheid en het stimuleren van het fietsgebruik. In 2020 is een subsidieaanvraag van € 200.000 gedaan voor het verbeteren van de verharding van het fietspad tussen Haule en Donkerbroek en het aanpassen van de fietsoversteek. De eigen bijdrage hiervoor is 50%. We hebben hiervoor nog geen beschikking ontvangen.
• We hebben € 246.000 subsidie ontvangen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) voor ReductieRegelingEnergie (RRE). Het doel van de regeling is het verminderen van de CO2-uitstoot door het nemen van energiebesparende maatregelen door huiseigenaren. Het plan van aanpak wordt uitgevoerd tot 1 april 2021. De cofinanciering van € 25.000 wordt gedekt uit bestaande budgetten.
• Jeugd aan zet in crisistijd is een rijkssubsidie voor zomer- en nazomeractiviteiten voor de jeugd in Haulerwijk. Dit betreft een subsidie vanuit het landelijk programma Maatschappelijke Diensttijd waarvan Scala al enige jaren gebruikt maakt voor de Young Leaderstrainingen in o.a. Haulerwijk. In 2020 is een subsidieaanvraag gedaan van € 9.950. Deze is volledig toegekend.
  
  

1. Lagere apparaatskosten (opschalingskorting
Gezien de toegenomen financiële druk bij gemeenten door corona heeft het kabinet besloten de oploop in de opschalingskorting voor gemeenten in de jaren 2020 en 2021 incidenteel te schrappen. Dit leidt tot een verhoging van de algemene uitkering van het gemeentefonds van € 70 miljoen in 2020 en € 160 miljoen in 2021.

2. Voorschoolse voorziening peuters (DU)
De decentralisatie-uitkering Voorschoolse voorziening peuters is met € 8,3 miljoen verhoogd in verband met de (gedeeltelijke) sluiting van de kinderopvang in de periode 16 maart tot en met 7 juni 2020 in verband met het coronavirus. Ouders/verzorgers zijn in maart opgeroepen om de rekening voor de opvang te blijven betalen in deze periode. Dit gold ook voor ouders/verzorgers van een kind dat gebruik maakt van de gemeentelijke regelingen voorschoolse educatie, peuteraanbod en sociaal medische indicatie. Op deze wijze kon het gemeentelijke aanbod rondom kinderopvang in stand worden gehouden. Daarbij is ook gecommuniceerd dat ouders een vergoeding krijgen voor het betalen van de eigen bijdrage in deze periode. Met deze eenmalige ophoging ontvangen gemeenten middelen om de eigen bijdrage van de ouders/verzorgers te vergoeden voor de hiervoor genoemde periode.

3. Noodopvang kinderen van ouders met cruciaal beroep (DU)
Voor kinderen van wie één of beide ouders werken in een cruciaal beroep of vitale sector, werd voor de periode medio maart tot 1 juli gratis noodopvang aangeboden. De (gratis) noodopvang gedurende werkdagen eindigde eerder per 8 juni. Gemeenten hebben deze noodopvang, in overleg met kinderopvangorganisaties en scholen, gecoördineerd. Voor deze periode heeft het kabinet € 23 miljoen in 2020 beschikbaar gesteld ter compensatie van de kosten van deze opvang. De kosten worden door gemeenten aan kinderopvangorganisaties en scholen vergoed.

De decentralisatie-uitkering is als volgt verdeeld: iedere gemeente ontvangt een vast bedrag van € 10.000. Het restant wordt verdeeld naar rato van het aantal jeugdigen van 0 tot en met 12 in gemeenten.

4. Inhaalzorg en meerzorg jeugd en Wmo 2015
Omwille van de continuïteit van zorg voor cliënten tijdens coronamaatregelen én voor continuïteit van het stelsel nadien zijn maatregelen genomen, om cliënten op grond van de Jeugdwet en de Wmo 2015 hulp en ondersteuning te kunnen blijven bieden. Het Rijk heeft, in afstemming met de VNG, een zeer dringend beroep op gemeenten gedaan om hun aanbieders van jeugdhulp, jeugdbescherming, jeugdreclassering en maatschappelijke ondersteuning financieel zekerheid en ruimte te bieden, van 1 maart 2020 tot in elk geval 1 juni 2020. Deze afspraak is verlengd naar 1 juli 2020. Het Rijk heeft tegelijkertijd met gemeenten afspraken gemaakt over compensatie van de directe meerkosten die voortkomen uit de coronamaatregelen en het volgen van de RIVM-richtlijnen. Daarnaast zijn Rijk en gemeenten in gesprek over de per saldo extra uitgaven over het geheel van 2020 voor zover die gerelateerd kunnen worden aan een evident uitstel van noodzakelijke zorg. Hierbij wordt ook lasten zoals huisvesting en beveiliging doorlopen.

Om tot de afrekening van de meerkosten en de kosten van de inhaalzorg voor Jeugd en Wmo te komen wordt nu onderzoek gedaan.

5. Eigen bijdrage Wmo abonnementstarief (DU)
De Minister van VWS heeft besloten de eigen bijdrage voor de Wmo (excl. beschermd wonen en opvang) vrij te stellen voor de maanden april en mei 2020. Aanleiding hiervoor was het feit dat als gevolg van de coronacrisis een substantieel deel van de zorg en ondersteuning in de Wmo niet (volledig) kon worden geleverd. Vanwege een onevenredige uitvoeringslast voor gemeenten en aanbieders rond het tijdelijk opschorten van de eigen bijdrage is besloten om Wmo-cliënten in genoemde maanden vrij te stellen van de eigen bijdrage. Gemeenten ontvangen een bedrag van € 18 miljoen als compensatie voor de inkomstenderving die hierdoor optreedt.

6. Participatie (IU)
Als gevolg van het coronavirus zijn de Sociale Werkbedrijven geheel of gedeeltelijk gesloten. Daardoor vallen bedrijfsopbrengsten weg waarmee (deels) de loonkosten van medewerkers die werkzaam zijn voor een Sociale Werkbedrijf worden gefinancierd. Tekorten in de exploitatie worden in de reguliere systematiek opgevangen door een hogere gemeentelijke bijdrage. Deze financieringsbron staat onder druk omdat gemeenten financiële gevolgen hebben van de coronacrisis. Het kabinet heeft daarom besloten de integratie-uitkering Participatie, onderdeel Wet sociale werkvoorziening (Wsw), te verhogen met € 90 miljoen voor de periode 1 maart 2020 tot 1 juni 2020 ter compensatie van een deel van de loonkosten. Eventuele verlenging van deze compensatie vergt nieuwe besluitvorming.

Eerder heeft het kabinet de gemeenten, voor de periode van 1 maart tot 1 juni 2020, € 90 miljoen verstrekt voor het opvangen van de exploitatietekorten van de Sociale Werkbedrijven als gevolg van de coronamaatregelen. Het kabinet stelt voor ditzelfde doel aanvullend € 50 miljoen beschikbaar voor de periode van 1 juni tot en met 31 december 2020. Dit bedrag is toegevoegd aan de integratie-uitkering Participatie via een verhoging van de Rijksbijdrage Wsw.

7. Toezicht en handhaving
Het kabinet stelt € 50 miljoen voor 2020 beschikbaar om gemeenten te compenseren voor de extra toezicht- en handhavingskosten als gevolg van de coronamaatregelen; onder andere de extra inzet van boa’s en de extra verkeersmaatregelen. De middelen zijn toegevoegd aan het cluster Openbare orde en veiligheid (exclusief subcluster brandweer). Bij de verwerking van de taakmutatie hebben de fondsbeheerders ervoor gekozen om alleen gebruik te maken van de maatstaven die (duidelijk) een inhoudelijke relatie hebben met de kosten die gemeenten hebben gemaakt voor het extra toezicht en de handhaving als gevolg van de coronamaatregelen.

8. Precariobelasting, markt- en evenementenleges (DU)
Door de coronamaatregelen waren er in de periode van 1 maart tot 1 juni geen terrassen opgesteld en zijn er geen markten en evenementen geweest. Gemeenten zijn daardoor geconfronteerd met een terugval van inkomsten uit terrasprecario en uit markt- en evenementenleges. Het kabinet heeft besloten de gemeenten voor de periode van 1 maart 2020 tot en met 1 juni 2020 voor dit doel te compenseren voor een bedrag van € 20 miljoen. De middelen worden beschikbaar gesteld via een decentralisatie-uitkering. De verdeling vindt plaats naar rato van de verwachte opbrengst van de betreffende belasting in de gemeentelijke begroting 2020 zoals gemeenten die via Informatie voor derden (IV3) hebben aangeleverd bij het CBS. Waarbij de precariobelasting is gecorrigeerd voor een verondersteld deel dat betrekking heeft op ondergrondse leidingen.

9. Extra kosten verkiezingen ivm corona (DU)
Het kabinet stelt € 30 miljoen beschikbaar om gemeenten te compenseren voor de extra kosten bij de herindelingsverkiezingen in november 2020 en de Tweede Kamerverkiezing 2021 als gevolg van de corona-maatregelen. De extra kosten hangen onder meer samen met aanvullende kosten voor de inrichting van stemlokalen, voor het mogelijk moeten huren van alternatieve locaties die in de coronacrisis beter geschikt zijn om als stemlokaal in te richten, voor toegankelijkheid van die locaties en voor de aanvullende werkzaamheden die gemeenten moeten doen ter voorbereiding van de verkiezingen. Van dit bedrag wordt € 29 miljoen bij deze circulaire uitgekeerd in de vorm van een decentralisatie-uitkering. Dit bedrag wordt verdeeld op basis van het gemiddeld aantal stembureaus dat gemeenten gebruikten tijdens de verkiezingen voor de Provinciale Staten en het Europees Parlement in 2019.

10. Toeristenbelasting (DU)
Gemeenten worden op dit moment geconfronteerd met dalende inkomsten uit toeristen- en parkeerbelasting als gevolg van de coronamaatregelen. Het is de vraag of de geleden derving van de afgelopen maanden dit jaar nog geheel wordt ingehaald. Het kan wel zijn dat de inkomsten uit deze heffingen de tweede helft van het jaar weer stijgen richting het gebruikelijk niveau. Het kabinet heeft besloten de gemeenten voor de periode van 1 maart 2020 tot en met 1 juni 2020 te compenseren. Hiermee is een bedrag van € 225 miljoen gemoeid, waarvan € 100 miljoen voor de toeristenbelasting en € 125 miljoen voor gederfde parkeerinkomsten op grond van de geraamde gederfde inkomsten in deze periode. De financiële impact van de inkomstenderving voor medeoverheden in 2020 is op dit moment nog niet bekend. Met medeoverheden zal het kabinet deze impact monitoren. Het kabinet zal medeoverheden waar nodig compenseren.

De middelen worden beschikbaar gesteld via een decentralisatie-uitkering. De verdeling vindt plaats naar rato van de verwachte jaaropbrengst van de betreffende belasting in de gemeentelijke begroting 2020 zoals gemeenten die via Informatie voor derden hebben aangeleverd bij het CBS.

11a. Buurt- en dorpshuizen
Het kabinet stelt € 17 miljoen voor 2020 beschikbaar om gemeenten te compenseren voor de extra uitgaven voor de dorps- en buurthuizen als gevolg van de coronamaatregelen. Deze extra uitgaven bestaan onder andere uit het kwijtschelden van huur en het compenseren van tegenvallende inkomsten uit bijvoorbeeld horeca en zaalverhuur van buurt- en dorpshuizen.

11b. Vrijwilligersorganisaties jeugd
Het kabinet stelt € 7,3 miljoen beschikbaar om lokale vrijwilligersorganisaties, zoals de scouting en speeltuinen, te compenseren voor schade als gevolg van de coronamaatregelen. Hiermee wordt opvolging gegeven aan de motie van het lid Peters c.s.

11c. Lokale culturele voorzieningen
De medeoverheden zijn verantwoordelijk voor twee derde van alle subsidies aan cultuur en houden daarmee de lokale en regionale culturele infrastructuur overeind: openbare bibliotheken, muziekscholen, centra voor de kunsten, musea, monumenten, schouwburgen, concertzalen, vlakke vloer theaters, poppodia, filmhuizen, beeldende kunstinstellingen, amateurkunst, cultuureducatie en festivals. Voor het landelijke gesubsidieerde aanbod zijn de lokale podia essentieel als speelplekken. Het kabinet heeft besloten om een bevoorschotting op de compensatie aan medeoverheden te verstrekken van € 60 miljoen voor de periode van medio maart 2020 tot en met 1 juni 2020. Dit met het oog op borging van de lokale en regionale culturele infrastructuur. Deze organisaties missen nu onder andere inkomsten uit kaartverkoop en horeca, terwijl de vaste lasten zoals huisvesting en beveiliging doorlopen.

Eerder heeft het kabinet de gemeenten, voor de periode van medio maart tot en met 1 juni 2020, € 60 miljoen verstrekt voor de borging van de lokale en regionale culturele infrastructuur (zie paragraaf 2.2-1 van de aanvullende brief juni 2020). Deze organisaties missen onder andere inkomsten uit kaartverkoop en horeca, terwijl de vaste lasten zoals huisvesting en beveiliging doorlopen. Het kabinet stelt aan gemeenten nogmaals € 60 miljoen beschikbaar voor de periode van 1 juni tot en met 31 december 2020.