Programma 4 | Onderwijs

• Maatschappelijk effect L. Jeugdigen ontwikkelen zich optimaal.
• In het collegeakkoord staat dat we willen dat kinderen gezond opgroeien in een veilige en stimulerende omgeving en zich goed ontwikkelen.
• In het collegeakkoord staat dat we ons inzetten voor gelijke kansen voor ieder kind. Door onderwijsachterstanden bij kinderen en jongeren tegen te gaan.
• We zorgen voor kwalitatief goede onderwijsgebouwen die goed bereikbaar zijn. We werken hierin samen met het onderwijs, vanuit de kaders van het Rijk.
• Vanuit de visie op samenleving is besloten om een aantal punten extra aandacht te geven. Voor het onderdeel goed opgroeien ligt de nadruk op maatschappelijk effect L: een kansrijke start voor kinderen.

Maatschappelijk effect L: Jeugdigen ontwikkelen zich optimaal
Dit maatschappelijk effect hoort bij opgave 'Goed Opgroeien' uit de Visie op Samenleven. 

Het onderwijs is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het denken en leren (cognitie) van leerplichtige kinderen. Als gemeente richten we ons vooral op de voorschoolse periode. Dit blijven we doen door het programma Kansrijke start (eerste 1000 dagen van een kind) en door onder andere het inzetten van voor- en vroegschoolse-programma's (vve).

L1. Jeugdigen krijgen optimaal kans om talenten te ontplooien (faciliteren)
We bieden kinderen een kansrijke start door de inzet van preventief aanbod zoals peuterspeelgroepen en programma's zoals voor-en vroegschoolse educatie. In programma 6, onder het thema 6.3 Goed opgroeien, wordt dit verder toegelicht.

L2. Jeugdigen gaan naar school (regisseren)
Onze leerplichtambtenaar werkt samen met scholen en zorgpartijen om te voorkomen dat jongeren voortijdig stoppen met school en om 'uitvallers' te ondersteunen en begeleiden. We zetten in op de aanpak Schoolaanwezigheid. Hierbij richten we ons vooral op het aanwezig zijn op school. Het is een schoolbrede aanpak, voor álle leerlingen en niet alleen voor de leerlingen waar zorgen over zijn. Door problemen zo vroeg mogelijk te signaleren, proberen we langdurig verzuim te voorkomen.

De leerplichtambtenaar van Ooststellingwerf is vanuit preventief handelen betrokken bij zorgen en het risico op schooluitval. Vanaf 2025 worden de handhavingstaken (BOA) van de leerplichtambtenaar uitgevoerd door een aantal regionale BOA- leerplichtambtenaren. De basis hiervoor is vastgelegd in de regionale samenwerkingsovereenkomst startWijzer (vastgesteld 2019). 

Sinds 2022 wonen er vluchtelingen uit Oekraïne in Ooststellingwerf. Sinds 2024 wonen er ook statushouders in Rikkingahof. Over het aanbod peuteropvang en onderwijs aan nieuwkomers/anderstalige kinderen zijn afspraken gemaakt met Scala Welzijn en de schoolbesturen van het basis- en voortgezet onderwijs. Kinderen van 6 tot 12 jaar gaan naar de taalschool in Drachten. Voor het voortgezet onderwijs maken jeugdigen (12-18 jaar) gebruik van het aanbod van de Internationale Schakelklas (ISK) in Drachten of Assen. Bij het voldoende beheersen van de Nederlandse taal stromen kinderen van de taalschool en jeugdigen van het ISK door naar reguliere scholen in onze gemeente of daar waar passend aanbod is.   

L3. Jeugdigen halen een startkwalificatie (regisseren)
Een startkwalificatie is belangrijk voor vervolgonderwijs en/of een goede kans op de arbeidsmarkt (een baan). Om te zorgen dat jeugdigen een startkwalificatie behalen, werken gemeente (leerplicht, Gebiedsteam), voortgezet onderwijs en het Doorstroompunt samen. 

L4. Jeugdigen zijn taalvaardig (spreken, lezen, schrijven) (regisseren)
We willen laaggeletterdheid voorkomen en taalachterstanden verkleinen. Hiervoor is een goede basis belangrijk. Dit draagt bij aan ‘gelijke startkansen’. Zo is er voor peuters met een taalachterstand het aanbod VVE. Ook in het onderwijs is er extra aandacht voor de taalontwikkeling. In 2024 is doe-agenda L 'Jonge inwoners ontwikkelen zich optimaal' vastgesteld. Hierin besteden we aandacht aan beschikbaar aanbod om laaggeletterdheid te voorkomen en te verminderen. Dit geldt voor kinderen en volwassenen. Hierbij hanteren we een brede definitie van laaggeletterdheid en gaat het ook om digitale vaardigheden.

L5. Jeugdigen en ouders ervaren dat de school en zorg samenwerken om hen optimaal te begeleiden (regisseren)
Bij zorgen om een kind is goede samenwerking tussen school, kinderopvang, peuteropvang, voorliggende voorzieningen, gemeente (gebiedsteam) en jeugdhulp belangrijk. We faciliteren en stimuleren deze samenwerking.

In het kader van passend onderwijs werken we in 2026, vanuit regio Friese Wouden aan een afwegingskader onderwijs en jeugdhulp. Dit afwegingskader beschrijft de verantwoordelijkheden van het onderwijs en de gemeente op het gebied van leerlingondersteuning. In het afwegingskader worden de wettelijke regels van onderwijs en jeugdhulp in de praktijk duidelijk uitgelegd. Hierdoor weten scholen en de gemeente beter wat hun rol is en kunnen we discussies voorkomen.

Onderwijshuisvesting
In 2023 zijn we met de schoolbesturen begonnen met het opstellen van een Integraal Huisvesting Plan. In juni 2025 is het Accommodatiebeleid & Integraal huisvestingsplan (IHP) 2025-2050 vastgesteld. De uitvoering van de sectorale routekaart voor de verduurzaming van de onderwijshuisvesting is hierin meegenomen. De uitvoering vindt plaats in 2026 en de jaren daarna. De eerste investering staat gepland in 2027. 

Stichting Beheer Multifunctioneel Vastgoed
De Stichting beheert en exploiteert de Kampus voor de huidige gebruikers (het Stellingwerf College, Kunst & COO en de Openbare Bibliotheek). Als er behoefte aan is kan de Kampus ook worden gebruikt voor culturele evenementen en overige activiteiten voor het algemeen belang en voor de inwoners van Ooststellingwerf.

• L. Jonge inwoners ontwikkelen zich optimaal.
• De kwaliteit en bereikbaarheid van de huisvesting van het onderwijs in de gemeente blijft op peil. 

Het stimuleren van samenwerken tussen gemeente, schoolbesturen en ouders betalen we uit de reguliere budgetten. Het accommodatiebeleid 2025-2050, waarvan het integraal huisvestingsplan (IHP) onderwijs, onderdeel is, is op 24 juni 2025 door de raad vastgesteld. De uitvoering start vanaf 2026. 

• Afwegingskader Toezicht en Handhaving Wet kinderopvang Gemeente Ooststellingwerf 2025
• Doe agenda L 'Jonge inwoners ontwikkelen zich optimaal' 2024.
• Visie op samenleven 2020-2024
• Verordening Leerlingenvervoer Ooststellingwerf 2022.
• Wet op het Primair-, Speciaal en Voortgezet (speciaal) Onderwijs
• Lokale Educatieve Jeugd Agenda (dynamisch)
• Subsidieregeling peuterspeelgroepen
• Accommodatiebeleid & Integraal huisvestingsplan (IHP) onderwijs 2025-2050
  
  

.