2. Voorgestelde besparingen

Met het vaststellen van de visie op samenleven stelde de raad 15 maatschappelijke effecten vast die we willen bereiken. Voor elke van deze effecten is uitgewerkt welke rol de gemeente op zich neemt bij het realiseren daarvan. Voor een aantal effecten heeft u gekozen voor een intensievere rol van dit onderwerp, te weten: eenzaamheid, mensen helpen elkaar, mensen bewegen en dementievriendelijke gemeente. Dit voorstel behelst dat de rol van de gemeente weer terug naar de oorspronkelijk bedoelde rol gaat.

We nemen dit voorstel over behalve voor het onderdeel dementievriendelijke gemeente, we zien hierbij de rol voor de gemeente als stimuleren in plaats van faciliteren. De besparing komt daarmee op € 40.000 in 2023 en € 80.000 vanaf 2024. Dit komt doordat er minder ambtelijke capaciteit nodig is en doordat er minder financiële middelen voor bijvoorbeeld subsidies nodig zijn. (Besluitpunt 10)

In de visie op samenleven en bijbehorende doe-agenda’s is veel aandacht voor de effectiviteit van de inspanningen. We willen nadrukkelijk in gaan zetten op die zaken waarvan uit de praktijk blijkt dat ze bijdragen aan de 15 maatschappelijke effecten die centraal staan in de Visie. De verwachting is dat we met de nieuwe werkwijze (datagedreven, resultaatgestuurde subsidiëring), die de komende 1,5-2 jaar verder zijn beslag krijgt, veel data en informatie beschikbaar komt. Aan de hand daarvan wordt een keuze gemaakt welke inspanningen effectief zijn en dus de inzet van de middelen waard zijn, en welke niet effectief (genoeg) zijn.

We nemen dit voorstel volledig over. Dit zorgt voor een besparing van € 100.000 in 2023 en € 200.000 vanaf 2024. Dit bedrag wordt gevonden binnen het geheel van subsidies en overige uitgaven binnen het Sociaal Domein. De uitwerking vindt plaats bij de Programmabegroting 2023. (Besluitpunt 11)

We nemen dit voorstel over. Dat betekent dat het budget voor armoedebeleid, mantelzorg, vrijwilligersbeleid en gezondheidsbeleid met € 80.000 wordt verlaagd per 2023. De uitwerking vindt plaats bij de Programmabegroting 2023. (Besluitpunt 12)

We nemen dit voorstel over. Er is een post materieel bij het Gebiedsteam die de afgelopen jaren niet volledig is ingezet. Dit zorgt voor een besparing van € 50.000 vanaf 2022. (Besluitpunt 13)

In de taskforce Wmo is een voorstel opgenomen om het bovenregionale vervoer te schrappen. Voor bovenregionaal vervoer kunnen onze inwoners dan gebruik maken van Valys, dat door het Rijk bekostigd wordt. We nemen dit voorstel over. Wij stellen voor dit per 2023 in te laten gaan in plaats van in 2022, in verband met de communicatie richting de inwoners. Deze maatregel zorgt voor een structurele besparing van € 330.000 vanaf 2023. (Besluitpunt 14)

De eigen bijdrage Wmo vervoer zou kunnen worden verhoogd naar een meer eigentijds tarief. Het tarief is nu € 0,18. We nemen dit voorstel over, maar niet voor de maximale variant (namelijk een hogere eigen bijdrage). Vooralsnog vinden wij deze maatregel afdoende binnen het totale pakket. Wij stellen voor de eigen bijdrage met € 0,02 te verhogen naar € 0,20 per km per 2023 (in plaats van in 2022). Dit zorgt voor een structurele besparing van € 4.500 vanaf 2023. Als het schrappen van bovenregionaal vervoer (nummer 4) niet doorgaat zorgt deze maatregel voor een structurele besparing van € 8.000 vanaf 2023. (Besluitpunt 15)

De vervoerder hanteert bij ritten beneden de 5 km altijd de prijs van 5 km. Het is mogelijk een opstaptarief te hanteren en dat ten goede te laten komen van de gemeente. Wij hanteren, in tegenstelling tot omliggende gemeenten, geen opstaptarief bij het Wmo vervoer. Een opstaptarief zou € 1 of € 2 kunnen zijn. We nemen dit voorstel over, maar niet voor de maximale variant. Wij stellen voor per 2023 een opstaptarief te hanteren van € 1 per rit. De verwachting is een structurele besparing van € 26.000 vanaf 2023. Als het schrappen van bovenregionaal vervoer niet doorgaat zorgt deze maatregel voor een structurele besparing van € 29.500 vanaf 2023. (Besluitpunt 16)

Het protocol Wmo hulp bij het huishouden hanteert een toekenning van 2,1 uur per week. Gemiddeld hebben wij hoger geïndiceerd de afgelopen jaren, namelijk 2,6 uur per week.
Er zijn twee mogelijkheden namelijk herindicatie bestaande verstrekkingen en daarnaast voor de nieuwe instroom het protocol te hanteren. Wij nemen dit voorstel voor nieuwe instromers over. Het verlagen van het gemiddeld aantal uren huishoudelijke hulp bij nieuwe aanvragen zorgt naar verwachting voor een besparing van € 33.000 per 2022. (Besluitpunt 17)

We nemen dit voorstel over. Dit zorgt voor een structurele besparing van € 100.000 vanaf 2022. We komen (bij de begroting 2022) met een uitwerking bij u terug wanneer (bij welk uitkeringenbestand) wij verwachten incidentele middelen nodig te hebben. (Besluitpunt 18)

We nemen dit voorstel over. Dit is een financieel technische oplossing waarin we wat risicovoller begroten. De eigen middelen die we hiervoor raamden zijn de afgelopen jaren niet nodig geweest door grote fluctuaties in de BUIG-budgetten. Het risico dat we tekorten hebben, door deze maatregel, verwerken we in de risicoparagraaf van de begroting. Deze maatregel zorgt voor een structurele besparing van € 200.000 vanaf 2022. (Besluitpunt 19)

Vanaf 2019 ontvangen we meer middelen van het Rijk t.b.v. voor- en vroegschoolse educatie. In de jaren daarvoor waren de rijksmiddelen niet toereikend en heeft de raad besloten hieraan eigen middelen te willen besteden. Door de verhoging van de bijdrage van het Rijk zien wij mogelijkheden de eigen middelen te verminderen dan wel te schrappen. Wij nemen dit voorstel deels over. Het invoeren van deze maatregel in 2022 zien wij als niet uitvoerbaar. We stellen voor om het budget met € 50.000 te verlagen per 2023 en te onderzoeken of het mogelijk is om het totale bedrag van € 95.000 wat wij nu vanuit algemene middelen inzetten te schrappen. (Besluitpunt 20)

Wij nemen dit voorstel over. Omdat dit budget de afgelopen jaren niet volledig is ingezet. Dit zorgt voor een besparing van € 5.000 per 2022. (Besluitpunt 21)

Wij nemen dit voorstel deels over. Wij stellen voor om niet het volledige bedrag te verlagen, maar om het budget te halveren. Wij vinden recreatie en toerisme belangrijk, op deze manier hebben we budget over voor incidentele uitgaven voor recreatie en toerisme. Dit zorgt voor een besparing van € 25.000 vanaf 2022. (Besluitpunt 22)

De provincie is bezig met een regeling voor duurzaamheidsleningen. Op het moment dat de provinciale regeling in werking treedt kan de gemeentelijke regeling worden beëindigd. Aangezien hier sprake is van een revolverend Fonds zal dit geen structureel voordeel opleveren. Wij komen hier later bij u op terug.

Wij nemen dit voorstel over. Concreet betekent dit dat we de begrazing van grasvelden door schapen niet continueren, dat we een lagere frequentie kanten snijden toepassen (groen), dat we in bepaalde gebieden het onderhoudsniveau van plantsoenen afschalen en dat we speeltoestellen verwijderen als ze aan onderhoud toe zijn. Structureel levert dit naar verwachting een besparing op van € 30.000 vanaf 2022. (Besluitpunt 23)

Wij nemen dit voorstel over. Dit betekent dat we kostendekkende leges/vergunningskosten invoeren voor kabels en leidingen, dat we reclames laten plaatsen in de abri’s van busstation Oosterwolde, dat we de openbare verlichting minder vaak schoonmaken en dat we de bewegwijzering van NBd (voorheen ANWB) minder snel vervangen. Structureel levert dit naar verwachting een besparing op van € 30.000 vanaf 2022. (Besluitpunt 24)

We nemen dit voorstel over. Waar mogelijk worden de afschrijvingstermijnen van materieel verlengd. Dit zorgt naar verwachting voor een besparing van € 30.000 vanaf 2022. (Besluitpunt 25)

Wij nemen dit voorstel over. Eventuele onvoorziene uitgaven willen we zo veel als mogelijk ten laste laten komen van betreffende begrotingsposten en hiervoor verantwoording afleggen. Zodoende faciliteren we ook de politieke verantwoording met uw raad in het budgetrecht. Dit zorgt voor een structurele besparing van € 30.000. Het restantbudget is € 6.000. (Besluitpunt 26)

Wij nemen dit voorstel over, in verband met onderbenutting op dit moment. Dit zorgt voor een structurele besparing van € 20.000 vanaf 2022. Het risico is dat de komende jaren meer mensen gebruik gaan maken van het generatiegericht maatwerk waardoor het budget niet toereikend is. (Besluitpunt 27)

Wij nemen deze voorstellen gecombineerd en deels over. We vinden het niet realistisch om het volledige bedrag te besparen op formatie. We stellen daarom voor om de helft van het bedrag op formatie te verminderen. Dit zorgt vanaf 2025 voor een structurele besparing van € 335.000. De andere helft komt terug bij de voorstellen ‘voor als het echt nodig is’. (Besluitpunt 28)

Het college is van mening dat er onderzoek gedaan moet worden naar verbetering van de integrale toegang. Op dit moment is er sprake van twee toegangen te weten het gebouw aan de Brink en het gemeentehuis. Een werkgroep heeft hier verbetervoorstellen voor gedaan. Onderzocht wordt hoe de toegang efficiënter vorm gegeven kan worden, de vindplaatsen voor het Gebiedsteam (zoals op scholen en VVE) uitgebreid kunnen worden met meer locaties en de samenwerking met ketenpartners zorg beter geborgd kan worden. Wij nemen dit voorstel onder voorbehoud over. De besparing is € 60.000 vanaf 2025. (Besluitpunt 29)

Wij nemen dit voorstel gedeeltelijk over. We zien het als te risicovol om tot slechts 75% van de WOZ-waarde af te schrijven. De verkopen van de laatste jaren van bedrijfsgebouwen zaten op 59% van de toen geldende WOZ-waarde. We vinden het daarom reëel om niet meer tot 50% af te schrijven maar tot 60%. Dit zorgt voor een structurele besparing van € 150.000. De kanttekening hierbij is dat dit nog met de accountant afgestemd moet worden. (Besluitpunt 30)

De afgelopen jaren hebben we, mede doordat we de POC-methodiek moesten hanteren, winsten genomen binnen de grondexploitatie. Daarnaast gaat het goed met de verkopen. Wij nemen dit voorstel, over het structureel winst ramen voor de grondexploitatie, over met als kanttekening dat nog uitgezocht moet worden of dit ook financieel technisch mogelijk is. De besparing is hierdoor € 100.000 structureel. (Besluitpunt 31)

Dit voorstel moet nog binnen de OWO-gemeenten worden afgestemd. Wij stellen daarom voor om deze maatregel per 2023 over te nemen onder voorbehoud dat ook de andere gemeenten hiermee instemmen. Deze maatregel zorgt voor een structurele besparing van € 129.000 per 2023. (Besluitpunt 32)

We hebben de inkomstenverhoging letterlijk en figuurlijk als sluitstuk van de begroting beoordeeld. Met de voorgestelde besparingen is een groot deel van het structurele tekort omgebogen. Hierdoor is de inkomstenverhoging veel beperkter dan de aangedragen mogelijkheden in het rapport van JE consultancy. Mochten voorgestelde besparingen niet worden gehonoreerd of neemt het risico toe tot het maximale niveau, liggen hier marges voor een sluitend perspectief.

We stellen voor om de inkomsten vanuit OZB en afval stapsgewijs te verhogen met € 600.000 in 2025. OZB-woningen en afvalstoffenheffing zorgen beide voor een kwart van het bedrag, OZB niet-woningen moet de helft van het bedrag opleveren. Dit komt op het volgende neer:

• Afval: hogere lasten toerekenen van € 37.500 in 2022 oplopend naar € 150.000 in 2025. Per huishouden komt dit op een verhoging van het vastrecht van € 13,25 per aansluiting in 2025. (Besluitpunt 33)
• OZB woningen: hogere opbrengsten ramen van € 37.500 in 2022 oplopend naar € 150.000 in 2025. Dit is naast de jaarlijkse indexatie nog een verhoging van de opbrengst van 1,6% per jaar (2025 t.o.v. 2021: 6,3%). (Besluitpunt 34)
• OZB niet-woningen: hogere opbrengsten ramen van € 75.000 in 2022 oplopend naar € 300.000 in 2025. Dit is naast de jaarlijkse indexatie nog een verhoging van de opbrengst van 12% per jaar (2025 t.o.v. 2021: 48%). (Besluitpunt 35)

De reden dat we voorstellen de opbrengsten van niet-woningen meer te laten stijgen is dat de opbrengst van OZB niet-woningen door de lage tarieven vergeleken met andere (referentie) gemeenten ruim € 1,5 miljoen achterblijft. Wij vinden het daarom reëel om een verhoging van € 300.000 in 2025 door te voeren.