Programma 0 | Bestuur en ondersteuning

• We willen een verbindend bestuur zijn. Een bestuur dat de verbinding legt en onderhoudt naar de raad, inwoners, bedrijven en organisatie. Een bestuur dat zichtbaar aanwezig is in de dorpen, de contacten onderhoudt met de besturen van plaatselijk belang / bewonerscommissies en luistert naar wat er speelt in de dorpen. Initiatieven vanuit de dorpen behandelen wij op adequate wijze.
• We willen een eerlijk en betrouwbaar bestuur zijn dat, ook al is de boodschap niet zo aangenaam, dit open en eerlijk brengt. 
• Een goede samenwerking met de raad zien we als een basisverantwoordelijkheid van dit college. Daarom hebben we aan het begin van deze periode een aantal basisafspraken gemaakt tussen college en raad.
• Inwoners, bedrijven en organisaties in onze gemeente vormen een belangrijke partij om nieuw beleid of projecten mee vorm te geven. We willen onze inwoners, bedrijven en organisaties dan ook nadrukkelijk betrekken bij het opstellen van nieuw beleid of het uitvoeren van projecten in de leefomgeving. De politieke debatten over nieuw beleid of het uitvoeren van projecten willen we in de dorpen laten plaatsvinden.
• We willen dat iedereen, hoe verschillend we ook zijn en met welke beperkingen en uitdagingen we ook kampen, volwaardig onderdeel kan en mag zijn van de samenleving
  
  

De formatie bestaat uit het begrote aantal formatieplaatsen op 1 januari 2025 per 1.000 inwoners. Bezetting is het aantal fte’s dat werkzaam is per 1.000 inwoners op 1 januari 2025 (formatie minus vacatureruimte). 

• We geven verder uitvoering aan de Samenwerkingsagenda.
• Bij de start van grote projecten of belangrijk nieuw beleid, bespreken we eerst een startnota of keuzenota met de raad, waarin de kaders worden vastgelegd en zo mogelijk al richtinggevende uitspraken worden gedaan. In deze nota wordt ook de fasering aangegeven en de beslismomenten voor raad en college.
• Bij onderwerpen met grote belangentegenstelling bieden we de raad de mogelijkheid een openbaar debat te voeren aan de hand van een startnotitie.
• Bij grote (infrastructurele) projecten werken we met een voorbereidingskrediet voordat we een totaal krediet aanvragen.
• Belangrijke projecten in de dorpen worden in samenspraak met het dorp gerealiseerd.
• We voeren het nieuwe beleid inwonersparticipatie (juni 2023) uit. Hierin staat hoe inwoners kunnen meedenken, meedoen of meebeslissen bij beleid en projecten van de gemeente die hen aangaan. We bepalen per onderwerp of participatie van inwoners zinvol en mogelijk is, wat de ruimte is die inwoners krijgen (meedenken tot meebeslissen) en wat de beste manier(en) zijn om inwoners die het onderwerp aangaat te betrekken. Vanaf 2024 hebben we een beleidsmedewerker inwonersparticipatie die hier actief mee aan de slag gaat. 
• We zetten vanaf 2024 drie nieuwe structurele instrumenten in voor jeugdparticipatie namelijk een digitaal jongerenpanel, een ‘pop up’ kinderadviesraad en een ‘pop up’ jongerenadviesraad.
• We zetten de burgerpeiling, het inwonerspanel voor één dag voort en starten met een kindergemeenteraad. 
• Vanaf 2024 werken we met een kinderburgemeester. De kinderburgemeester heeft in eerste instantie vooral een ambassadeurstaak heeft en met de burgemeester en/of wethouders mee gaat naar bijzondere gebeurtenissen.
• We doen een experiment met een burgerberaad in deze raadsperiode. Het college komt hiervoor met een raadsvoorstel.
• We willen laagdrempelige en duidelijke informatie die voor inwoners, bedrijven en organisaties toegankelijk is. 
• De OWO-visie is in 2021 door de drie gemeenteraden vastgesteld. De komende vier jaar werken we verder aan concretiseren en optimaliseren van de samenwerking met behoud van zelfstandigheid.
• We maken inzichtelijk wat er wordt gedaan om het rendement van de OWO-samenwerking te communiceren en we houden de raad op de hoogte van de acties en voortgang. 
• Inclusie is voor ons een belangrijke toetssteen bij alle uitdagingen waar we als samenleving en gemeente voor staan. We nemen dit serieus en investeren in de uitwerking en uitvoering van onze Lokale Inclusieagenda.

De inwoner zal merken dat het bestuur de verbinding zoekt en zichtbaarder is in de dorpen. Inwoners (een zo breed mogelijke groep, inclusief jongeren) merken dat de gemeente hen op allerlei manieren gelegenheid geeft hun mening en ideeën te laten horen over actuele onderwerpen waar de gemeente mee bezig is. En zij merken dat de gemeente helder communiceert wat ze ermee doet en waarom. 

U heeft bij de Kaderbrief 2025-2028 besloten om € 165.000 in 2025 en 2026 incidenteel beschikbaar te stellen voor de Toekomstvisie, inclusief een marktonderzoek voor bedrijventerreinen. Dit is voor het schrijven van de Toekomstvisie 2040. In de toekomstvisie schetsen we hoe we willen dat Ooststellingwerf er in 2040 uit ziet. Een realistisch en tot de verbeelding sprekend toekomstbeeld. Natuurlijk maken we ook de vertaling naar de keuzes die we moeten maken om daar te komen. Dit vraagt ambtelijke inzet en de inzet van een extern bureau die ons hierin begeleidt. Daarnaast zal er marktonderzoek plaatsvinden naar mogelijkheden voor uitbreiding van bedrijventerreinen.

U heeft bij de Kaderbrief 2025-2028 besloten om voor 2025 € 25.000 incidenteel beschikbaar te stellen als werkbudget voor Europapact Fryslân. Ooststellingwerf is net als de andere Friese gemeenten aangesloten bij het EPF (voormalige Friese Projectenmachine). De afgelopen periode is het EPF op stoom gekomen. Zelf subsidies aanvragen is behoorlijk complex, mede ook door de complexer wordende wet- en regelgeving. Ook is het ‘instapmoment’ vaak zeer kort. Aan de voorkant wordt meestal gevraagd een bijdrage te doen (financieel of in uren) om hierop te anticiperen en lobby-hulp in te huren om mee te schrijven met de Europese projecten.

U heeft bij de Kaderbrief 2025-2028 besloten om voor 2025 € 25.000 incidenteel beschikbaar te stellen voor behandeling van Woo-verzoeken. De impact die Woo-verzoeken heeft op onze organisatie neemt toe. Daarom is een werkwijze voor de behandeling van WOO-verzoeken vastgelegd.

U heeft bij de Kaderbrief 2025-2028 besloten om voor 2025 en 2026 € 69.000 incidenteel beschikbaar te stellen voor formatie voor dienstverlening. Het aantal aanvragen voor paspoorten neemt de komende vijf jaar explosief toe waardoor er nu tijdens openingstijden standaard meer medewerkers ingezet moeten worden. 

• Visiedocument Ooststellingwerf (2016)
• Strategische samenwerking OWO-gemeenten
• Bestuursovereenkomst OWO
• Rapportage evaluatie OWO-samenwerking
• Visie op inwonersparticipatie Ooststellingwerf (juni 2023)
  
  

• We willen een betrouwbare en laagdrempelige overheid zijn. 
• Voor het vertrouwen in de lokale democratie zijn kwaliteit en snelheid van de gemeentelijke diensten en goede en zorgvuldige communicatie van groot belang.
• De inwoner is tevreden over de dienstverlening.
• We voldoen aan de vereisten van het VN-verdrag iedereen doet mee! (inclusie).
• We richten processen in vanuit de klantketen.
• We handelen 90% af binnen de servicenorm.
• We sturen op het voorkómen van onnodig contact met onze inwoners.
• We streven naar een integraal klantbeeld (omnichannel dienstverlening).
• Naast direct contact met inwoners aan de servicebalie, willen we zoveel mogelijk diensten digitaal beschikbaar stellen.
  
  

We werken via het programmaplan dienstverlening en het bijbehorende uitvoeringsprogramma aan een steeds betere dienstverlening. 

• We zijn duidelijk in wat we verwachten van onze medewerkers als het gaat om dienstverlening naar onze inwoners toe en sturen daarop.
• We zorgen voor begrijpelijke taal (niveau B1) in al onze uitingen. Dit doen we via het project Direct Duidelijk.
• We betrekken inwoners en belangengroepen bij ontwikkelingen rondom het verbeteren van onze dienstverlening. Dit doen we met een inwonerspanel.
• We streven ernaar dat onze dienstverlening inclusief is, dus voor iedereen toegankelijk.
• We gebruiken steeds meer data om onze dienstverlening te verbeteren.
• We sturen op tevredenheid van onze inwoners en signaalmanagement.
• We doen onderzoek naar de ervaringen en voeren kleine verbeteringen direct door.
• We streven naar online waar het kan en offline waar het helpt. 
• We zetten optimaal in op digitale mogelijkheden. Met oog voor de menselijke maat en inclusie. Niet alleen als het gaat om persoonlijk contact, maar ook bij het zorgvuldig toepassen, uitvoeren en handhaven van regels.
• We ontwikkelen een heldere kanaalstrategie, waarin duidelijk wordt hoe de gemeente de kanalen voor communicatie wil inzetten om ambities en doelen van de gemeente over te brengen. 
  
  

• De inwoner merkt dat onze dienstverlening begrijpelijk, efficiënt, gebruiksvriendelijk en digitaal is.
• De inwoner merkt dat onze medewerkers klantgericht zijn en open staan voor verbeteringen.
• De inwoner weet wat hij van ons mag verwachten en mag ons daarop aanspreken.
• De inwoner kan actief meedenken in verbeteringen. Je kan hierbij denken aan meldingen of klachten, maar ook meedenken via het inwonerspanel.
• De inwoner ervaart dat de gemeente één organisatie is (geen kastje - muur).
  
  

• Voor het programma dienstverlening is structureel € 25.000 beschikbaar.
• Voor het inwonerspanel is structureel € 8.000 beschikbaar.
• Voor 'Direct Duidelijk' is structureel € 20.000 beschikbaar
• voor inwonersparticipatie is structureel € 9.000 beschikbaar.

• Visie Dienstverlening in Ooststellingwerf (augustus 2019)
• Programmaplan en uitvoeringsprogramma dienstverlening (juni 2020)
  
  

• De financiën van onze gemeente zijn op orde en dat willen we zo houden.
• We willen jaarlijks een realistische/uitvoerbare begroting opstellen.
  
  

Apparaatskosten zijn alle personele en materiële kosten die verbonden zijn aan het functioneren van de organisatie (o.a. loonkosten, ICT, huisvesting, facilitair etc.). Onder overhead verstaan we alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces.

• We stellen jaarlijks een structureel en reëel sluitende begroting op. Dit betekent dat we structureel niet meer uitgeven dan we binnenkrijgen. De uitgaven ramen we ook realistisch.
• We blijven goed kijken naar gemeentelijke uitgaven en sturen hier scherp op door nut en noodzaak van projecten, uitgaven en subsidies steeds te beoordelen.
• We gaan zorgvuldig om met belastinggeld en de keuzes die hierin gemaakt worden. De belastingen verhogen we jaarlijks trendmatig. Als de begroting niet sluitend is, bijvoorbeeld door nieuwe ambities, lossen we dit niet gelijk op door de belastingen te verhogen, maar door middel van een pakket aan maatregelen. Waarvan, in uiterste noodzaak, het verhogen van de belastingen onderdeel kan uitmaken. Zoals bijvoorbeeld het besluit bij de kaderbrief 2025 om over te gaan tot verhoging van de OZB vanaf 2027 . 
• Lokale belastingen en heffingen waar een duidelijke tegenprestatie tegenover staat, zoals afvalstoffenheffing, rioolheffing en sommige leges, worden kostendekkend doorberekend.
• Bij nieuw beleid/ambities nemen we ook de benodigde ambtelijke capaciteit mee in de afweging.
• Wij zetten de komende bestuursperiode een deel van de algemene reserve in om incidentele lasten te dekken en ambities te realiseren.

Deelneming: N.V. Bank Nederlandse gemeenten (BNG)
De BNG verstrekt tegen lage tarieven krediet aan Nederlandse overheden. Daarmee speelt de bank een essentiële rol in de financiering van gewenste maatschappelijke investeringen.

• Een financieel gezonde gemeente.
• Onze financiën zijn voor iedereen te bekijken via ooststellingwerf.begrotingsapp.nl. 
• Onze belastingen, diensten en producten zijn betaalbaar.
  
  

De bedragen van het financieel perspectief en de besluiten over nieuw beleid uit de Kaderbrief 2025-2028 zijn primitief in deze begroting verwerkt. 

Financieel gezien zijn de komende jaren voor gemeenten onzeker. Zo ook voor onze gemeente. Vanaf 2026 ontvangen we fors minder geld uit het gemeentefonds. Dit is de grootste inkomstenbron van onze gemeente. Het is nog erg onduidelijk of en in hoeverre het Rijk ons hierin tegemoet komt. Voor een deel is via de voorjaarsnota van het Rijk hiervoor compensatie gekomen.

Door een aantal bezuinigingen toe te passen bij de Kaderbrief 2025-2028, is het financieel perspectief voor 2025 en 2028 positief. Alleen voor de jaren 2026 en 2027 is het perspectief negatief. 

• Financiële verordening 2023 (art 212)
• Controleverordening 2023 (art. 213 Gemeentewet)
• Doelmatigheid- en doeltreffendheidsverordening 2023 (art. 213a Gemeentewet)
  
  

• Thema Bestuur bestaat uit de volgende taakvelden: 0.1 
• Thema Dienstverlening bestaat uit de volgende taakvelden: 0.2 
• Thema Financiën bestaat uit de volgende taakvelden: 0.3, 0.4, 0.5, 0.61, 0.62, 0.64, 0.7, 0.8, 0.9