Programma 6 | Sociaal Domein

Inwoners helpen elkaar, voelen zich thuis en zijn actief voor een sociale en vitale gemeenschap
Samenleven is een onderwerp dat erg leeft in de gemeente. Inwoners vinden ‘elkaar ontmoeten’, ‘elkaar ondersteunen’ en activiteiten en verenigingen in de dorpen en in de buurten belangrijk. Voor de Opgave Samenleven zijn in de Visie op Samenleven drie maatschappelijke effecten benoemd waar gemeente, organisaties, bedrijven en inwoners samen aan werken.  

• Zie collegeakkoord: We willen een samenleving met een sterke sociale basis waarin inwoners verantwoordelijkheid nemen en voelen naar elkaar, voor elkaar klaar staan en elkaar helpen.
• Maatschappelijk effect E. Mensen voelen zich verbonden (zie doe-agenda E).
• Maatschappelijk effect F. Mensen zetten zich in voor de samenleving en elkaar.

Maatschappelijk effect E. Mensen voelen zich verbonden

• Inwoners, die een steuntje in de rug kunnen gebruiken bij het leggen van contact en deelnemen aan activiteiten in de Mienskip, kunnen hiervoor terecht bij de Welzijnscoaches van Scala.
• Huisartsen, gebiedsteam en andere hulpverleners verwijzen inwoners met psychosociale klachten door naar de welzijnscoaches voor Welzijn op Recept.
• De deelname aan sociale activiteiten gericht op verbinding groeit en wordt gewaardeerd.

Maatschappelijk effect F. Mensen zetten zich in voor de samenleving en elkaar
(Informatie over mantelzorgondersteuning vindt u bij Thema 7.1 Gezondheid)

• In steeds meer dorpen en dorpshuizen/-kamers zijn vrijwilligers actief om inwoners te verbinden via activiteiten als inloopkoffie, maaltijden, wandelgroepjes enz.
• Vrijwillige bestuurscoaches organiseren samen met het opbouwwerk workshops en praktische ondersteuning voor vrijwilligersbesturen.
• Het Inclusiepanel Ooststellingwerf maakt zich hard voor toegankelijkheid en meedoen van inwoners met een handicap of chronische aandoening en kijkt ook specifiek naar de positie van ouderen hierin. 
• In Oosterwolde Noord en Noordoost zijn n.a.v. de zogenaamde ‘tentgesprekken’ werkgroepen ontstaan waarin inwoners en professionals samen zaken die spelen in de wijk oppakken. Het doel is om met inwoners samen te werken aan een wijk waar onze inwoners tot een hoge leeftijd op een goede en fijne manier kunnen blijven wonen.
• Plek voor Talent heeft een nieuwe naam: Scala Vrijwilligerscentrale. Hierdoor zijn de vindbaarheid en zichtbaarheid verbeterd is.
• Scala Vrijwilligerscentrale is beter bereikbaar en richt zich naast de vacaturebank, ook op het geven van informatie en advies aan vrijwilligersorganisaties in verschillende dorpen. 
• Scala Vrijwilligerscentrale trekt rond met de 'Wall of fame'; een expositie waar vrijwilligers geportretteerd worden en waardoor vrijwilligerswerk onder de aandacht wordt gebracht in de dorpen.
• De eerste 'Soep en ontmoet' werd georganiseerd door Scala Vrijwilligerscentrale in samenwerking met de gemeente om zo het netwerk van vrijwilligersorganisaties te versterken, op de hoogte te zijn van elkaars activiteiten, horen wat er speelt en leeft, signalen en problemen adequaat op te kunnen pakken.
• Buurthuiskamer Het Ketelhuis in het vernieuwde Haerenkwartier ontwikkelt zich verder door. De coördinator van het Leger des Heils heeft een vaste groep vrijwilligers die een breed programma aan activiteiten mogelijk maakt zoals een crea club, kinderactiviteiten en samen eten. Er zijn samenwerkingen ontstaan met o.a. stichting de Kleine Boerderij om wijkbewoners verse groentes aan te bieden. Ook heeft deze samenwerking een mooi wijkfeest opgeleverd waarbij de wijkvernieuwing werd afgesloten.
• Humanitas zet vrijwilligers in om inwoners die zich eenzaam voelen, een luisterend oor nodig hebben of er even uit willen te bezoeken met een vriendschappelijk huisbezoek.
• De Zonnebloem zet vrijwilligers in om activiteiten te organiseren voor mensen met een lichamelijke beperking.
• We waarderen als gemeente onze vrijwilligers.

Maatschappelijk effect G. Mensen maken gebruik van de sociale, culturele en sport infrastructuur
(Informatie over de culturele- en sport infrastructuur vindt u bij Thema 5.1 Sport en Cultuur)

• We hebben via de subsidieregeling 80 jaar vrijheid mensen gemotiveerd om met elkaar aandacht te besteden aan het herdenken en vieren van 80 jaar vrijheid. Naar aanleiding van een motie van de raad is deze regeling ontstaan, er wordt expliciet aandacht besteed aan het ophalen van verhalen over 80 jaar vrijheid.
• Het aantal organisaties dat hun activiteiten publiceert op Uutgaon.nl blijft groeien. Uutgaon heeft een aantrekkelijke voorpagina gekregen, waarop elke week andere activiteiten worden uitgelicht
• In meer dorpen en wijken werken inwoners, soms samen met het opbouwwerk, aan het realiseren van ontmoetingsruimten. Bijvoorbeeld in Oosterwolde Noord.

Maatschappelijk effect E. Mensen voelen zich verbonden

• De ‘Pilot welzijnscoaching’ is eind 2023 gestart en loopt door t/m 2025. In deze pilot werken drie welzijnscoaches eraan om een vertrouwd gezicht in het dorp te worden en zo makkelijk benaderbaar te zijn voor de inwoners
• VraagElkaar was actief om mensen met elkaar te verbinden op basis van gedeelde behoefte of belangstelling.
• De gemeente subsidieert indicatievrije dagbesteding in verschillende dorpen (zie Meedoen).
• We zijn in oktober in Oldeberkoop gestart met een pilot met een, door het dorp zelf aangestelde, ‘dorpsondersteuner’, gericht op verbinding.

Maatschappelijk effect F. Mensen zetten zich in voor de samenleving en elkaar
(Informatie over mantelzorgondersteuning vindt u bij Thema 7.1 Gezondheid)

• De gemeente subsidieert structureel opbouwwerk om initiatieven in de dorpen en buurten verder te helpen en gemeenschapskracht te versterken.
• In Oosterwolde Noord en Noordoost zijn (in het kader van domeinoverstijgend samenwerken) in tenten wijkgesprekken gevoerd over de vraag: ‘Wat is er nodig zodat mensen tot op hoge leeftijd in de wijk kunnen blijven wonen?’ Daaruit zijn vijf werkgroepen met inwoners ontstaan die zich bezig houden met vervoer, wonen, ontmoeten, zorg en mantelzorg.
• De gemeente faciliteert de vrijwilligers die de huisbezoeken 75+ afleggen met een reis- en onkostenvergoeding.
• De gemeente subsidieert Scala Vrijwilligerscentrale met bijbehorende website.
• De gemeente subsidieert Humanitas met vriendschappelijke huisbezoeken.
• Het Inclusiepanel wordt ondersteund door een beleidsmedewerker (8 uur per week) om de verbinding te leggen met de verschillende beleidsterreinen en collega's in de gemeentelijke organisatie.  
• De gemeente bekostigt vergaderkosten, reiskosten en kleinere activiteiten die door het Inclusiepanel worden bedacht en uitgevoerd. 
• De gemeente betaalt een abonnement op de Hoge Nood app.
• De gemeente subsidieert De Zonnebloem met activiteiten voor mensen met een lichamelijke beperking
• We organiseren als gemeente de jaarlijkse waarderingsavond voor vrijwilligers door het uitreiken van de vrijwilligersawards en de vrijwilligersprijzen.
• We werken aan een gezamenlijk convenant Buurtbemiddeling tussen gemeente, woningcorporaties en Scala.
• De dorpencoördinatoren en de opbouwwerkers ondersteunen diverse initiatieven, bijvoorbeeld dorpstuin Haulerwijk en pumptrack Oosterwolde.
• Vanuit Het Fonds 2024 zijn 13 maatschappelijke initiatieven gesubsidieerd.
• Via de website www.DitIsOoststellingwerf.nl zetten we vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties in het zonnetje en kunnen inwoners ondersteuning vinden bij het organiseren van hun eigen initiatief.

Maatschappelijk effect G. Mensen maken gebruik van de sociale, culturele en sport infrastructuur
(NB Informatie over de culturele- en sport infrastructuur vindt u bij Thema 5.1 Sport en Cultuur)

• Er is een subsidieregeling 80 jaar vrijheid gemaakt. 
• Als voorbereiding voor het nieuwe accommodatiebeleid hebben we in de dorpen gesprekken gevoerd over accommodaties en activiteiten.
• In het accommodatiebeleid is geborgd dat in elk dorp ontmoetingsruimten zijn of komen.
• Een werkgroep van gemeente, inwoners en organisaties blijft zich inzetten om Uutgaon.nl, dé activiteitenagenda van Ooststellingwerf, nog bekender te maken bij organisatoren en inwoners

Maatschappelijk effect E. Mensen voelen zich verbonden

• Ca 120 inwoners hebben hulp ervaren van een welzijnscoach bij het zoeken naar passende activiteiten, verbinding, hulp en/of welbevinden (in het kader van de Pilot Welzijnscoaching).
• In de Week Tegen Eenzaamheid hebben inwoners deelgenomen aan het VraagElkaarCafé in het gemeentehuis.
• Ouderen zijn bezocht door vrijwilligers van de 75+ huisbezoekgroep.
• Inwoners maken gebruik van 'buurtbemiddeling' waar nodig.

Maatschappelijk effect F. Mensen zetten zich in voor de samenleving en elkaar
(Informatie over mantelzorgondersteuning vindt u bij Thema 7.1 Gezondheid)

• Vrijwillige bestuurders van verenigingen en andere organisaties ervaren dat de bestuurscoaches hun bestuurswerk ondersteunen met workshops en advies.
• Initiatiefnemers hebben gemerkt dat ondersteuning door het opbouwwerk hun projecten verder helpt.
• Inwoners die vrijwilligerswerk willen doen kunnen voor informatie, hulp, advies en het actuele aanbod van vrijwilligersvacatures terecht bij Scala Vrijwilligerscentrale. 
• Organisaties die werken met vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties kunnen voor hulp en advies terecht bij Scala vrijwilligerscentrale, door hen te helpen wordt vrijwillige inzet in onze gemeente vergroot.
• Vrijwilligerswerk wordt blijvend onder de aandacht gebracht. Scala Vrijwilligerscentrale is te zien in verschillende dorpen, bij markten en met de vrijwilligers Wall of fame en op de socials. Inwoners kunnen op verschillende manieren informatie vinden en hulp krijgen als ze vrijwilligerswerk willen doen.
• Inwoners kunnen contact opnemen met het Inclusiepanel als er vragen of thema's zijn waar ze tegenaan lopen of aandacht voor willen vragen. 
• Het inclusiepanel denkt mee met beleidsadviseurs, leest mee voor begrijpelijke teksten, attendeert de gemeente over toegankelijkheid in de openbare ruimte, brengt de Hoge Nood app onder de aandacht bij ondernemers en andere organisaties.   
• Inwoners kunnen gebruik maken van het vriendschappelijk huisbezoek en rouwbegeleiding van Humanitas. Inwoners kunnen hier ook vrijwilligerswerk doen.
• Inwoners met een lichamelijke beperking kunnen meedoen aan de activiteiten van De Zonnebloem. Inwoners kunnen hier ook vrijwilligerswerk doen.
• In Oosterwolde Noord en Noordoost merken inwoners dat ze met professionals kunnen samenwerken om de buurt te verbeteren en toekomstbestendig te maken.
• Inwoners merken dat de gemeente hun initiatieven financieel ondersteund via Het Fonds.
• Inwoners kunnen voor ondersteuning bij het realiseren van hun plannen voor hun dorp/wijk terecht bij het Initiatievenloket via www.DitisOoststellingwerf.nl.

Maatschappelijk effect G. Mensen maken gebruik van de sociale, culturele en sport infrastructuur
(Informatie over de culturele- en sport infrastructuur vindt u bij Thema 5.1 Sport en Cultuur)

• Inwoners/instellingen hebben subsidie aangevraagd voor hun activiteiten rond 80 jaar vrijheid. Zij zijn dus aan de gang gegaan met het herdenken en vieren van 80 jaar vrijheid. De activiteiten zijn openbaar toegankelijk voor onze inwoners.
• Inwoners vinden op Uutgaon.nl wat er allemaal te doen is in Ooststellingwerf.
• Organisaties zijn uitgenodigd om mee te praten over accommodaties en activiteiten in hun dorp in het kader van het accommodatiebeleid.
• In steeds meer dorpshuizen of dorpskamers nemen inwoners deel aan maaltijden en inloopactiviteiten.

• Visie op samenleven 2020 -2024
• Accenten en Afbouwpunten Tussenbalans Visie Samenleven, januari 2024
• Doe-agenda E Mensen voelen zich verbonden 2022-2026
• Doe-agenda G Iedereen doet en ontmoet 2021-2025
• Doe-agenda I Gelukkig en gezond ouder worden en mantelzorg 2021-2025
• Lokaal Sport- en beweegakkoord 2023-2026 (herijking)
• Ontwikkelrichting wijkvernieuwing Haerenkwartier

Alle inwoners doen volwaardig mee
Inwoners vinden ‘Meedoen’ een belangrijk thema. Daarnaast hebben we wettelijke taken op dit terrein. Het gaat om de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, de Participatiewet, de Wet inburgering 2021 en de Wet gemeentelijke Schuldhulpverlening. Voor de Opgave Meedoen zijn in de Visie op Samenleven vier maatschappelijke effecten (A t/m D) benoemd waar gemeente, organisaties, bedrijven en inwoners samen aan willen werken. 

• Maatschappelijk effect A. Mensen kunnen levensloopbestendig wonen (zie Doe Agenda A en woon(zorg)visie).
• Maatschappelijk effect B. Mensen participeren duurzaam op de arbeidsmarkt (zie doe-agenda B).
• Maatschappelijk effect C. Mensen doen mee aan het maatschappelijk leven (zie doe-agenda C en doe-agenda Inburgering).
• Maatschappelijk effect D. Mensen maken indien nodig gebruik van het vangnet

Maatschappelijk effect A. Mensen kunnen levensloopbestendig wonen (zie Doe Agenda A en woon(zorg)visie). 

• Mensen zijn beter in staat passende woonruimte te realiseren en kennen de weg naar ondersteuning.
• Meer inwoners zijn bezig met levensloopbestendig wonen.
• De kennis over de mogelijkheden om hun woning aan te passen (regisseren) is bij inwoners vergroot.

Maatschappelijk effect B. Mensen participeren duurzaam op de arbeidsmarkt (zie doe-agenda B).

• Door zoveel mogelijk mensen aan een baan te helpen zijn de kansen vergroot om mee te doen en onderdeel te zijn van de samenleving. Daarnaast zijn vicieuze cirkels waar mogelijk doorbroken en zijn belemmeringen voor deelname aan werk of andere maatschappelijke activiteiten weggenomen of in ieder geval verkleind.
• Uitkeringsgerechtigden hebben stappen gezet op de Participatieladder, waardoor ze (meer) meedoen in de samenleving of zijn gaan werken.
• Waar werken of participeren niet of niet geheel lukt ervaren mensen een zinvolle invulling van hun dag.

Maatschappelijk effect C. Mensen doen mee aan het maatschappelijk leven (zie doe-agenda C en doe-agenda Inburgering). 

• De tevredenheid van mensen over hun maatschappelijk leven zijn verhoogd.
• De groep inwoners die belemmeringen ervaart in zelfredzaamheid is kleiner geworden.
• Door de focus te leggen op zaken als preventie, vroeg signalering en een integrale aanpak van onze armoede- en schuldenproblematiek zijn er meer kinderen die mee kunnen doen.
• Mensen zijn financieel in staat om maatschappelijk mee te doen (regisseren).
• Zie collegeakkoord: We willen dat mensen financieel in staat zijn om maatschappelijk mee te doen. En dat geldt ook voor kinderen in armoede. We hebben gewerkt aan de bekendheid van ondersteuning bij financiële vragen waarmee het bereik is vergroot van de regelingen, voorzieningen en ondersteuningsmogelijkheden.
• Door o.a. de wijkaanpak weten mensen elkaar beter te vinden als ze behoefte hebben aan ondersteuning in hun eigen omgeving.

Maatschappelijk effect D. Mensen maken indien nodig gebruik van het vangnet

• We hebben meer mensen de weg gewezen en geïnformeerd over de ondersteuningsmogelijkheden die er zijn.
• Het bereik is vergroot. Meer mensen kennen de weg als er behoefte is aan ondersteuning en maken hiervan ook gebruik.
• Met focus op preventie, actief benaderen en de bekendheid van het Gebiedsteam te vergroten zijn stappen gezet in het verkleinen van de kans op (financiële) problemen.
• De tevredenheid van mensen is gestegen.

Maatschappelijk effect A: Mensen kunnen levensloopbestendig wonen
We hebben:

• In de regio Zuidoost Fryslân een visie op wonen, welzijn en zorg voor aandacht groepen in concept opgesteld. 
• In OWO verband de Wmo aanbesteding vanaf 2026 voorbereid.
• In Oldeberkoop het versterken van de sociale basis door het dorp zelf mogelijk gemaakt met de start van een dorpsondersteuner eind 2024. 
• De planvorming voor (zorg)woningen op de locatie Rikkingahof meer concreet gemaakt. Dit inclusief een concept plan voor een ontmoetingsruimte.
• In Oosterwolde Noord een domein overstijgende samenwerking (DOS) gestart. Waarbij langer zelfstandig wonen en meer voor elkaar zorgen in de wijk het thema is. Er zijn wijkgesprekken gevoerd en er zijn vijf werkgroepen met inwoners (en professionals) uit voortgekomen.
• Huurders boven de 70 jaar die niet gelijkvloers wonen bezocht met als insteek na te gaan of men nu en in de toekomst nog passend kan wonen.
• Voor particuliere eigenaren boven de 70 jaar in drie dorpen bijeenkomsten gehouden om inwoners te informeren wat men zelf kan doen om passend te kunnen blijven wonen. Na die bijeenkomsten zijn meer dan 100 huisbezoeken in gang gezet die nu nog lopen.
• Inwoners doorlopend geadviseerd door ons Gebiedsteam en de werkgroep 75+ huisbezoek over levensloopbestendig wonen. Zo nodig regelen we financiële ondersteuning bij verhuizing of woningaanpassing.
• Beleid gemaakt voor (pre)mantelzorg. Dit is in concept klaar. Voor mantelzorg zie ook thema 7.1 Gezondheid en voor wonen zie ook thema 8.1 Bouwen, wonen en grondexploitatie.

Maatschappelijk effect B: Mensen participeren duurzaam op de arbeidsmarkt 
We hebben:

• Begeleiding geboden aan bijstandsgerechtigden zodat ze kunnen meedoen naar vermogen.
• Werkgevers (financiële) ondersteuning geboden waarmee we de drempel proberen te slechten tussen vraag en aanbod.
• Nazorg geboden na plaatsing met als doel duurzame uitstroom te realiseren.
• Ons re-integratiebeleid geactualiseerd en het aantal beschikbare instrumenten om het doel te bereiken verruimd.
• Een start gemaakt met een inkooptraject voor participatie en re-integratie instrumenten. Dit doen we in OWO-verband.
• Geïnvesteerd op het verkleinen van de kloof tussen vraag en aanbod door werkgevers actief te benaderen met aanbod die passend is of passend te maken is.
• Waar dit nodig is de samenwerking gezocht omdat steeds meer bijstandsgerechtigden te maken hebben met vraagstukken op meerdere leefgebieden. Dit bijvoorbeeld met collega’s van Wmo en extern het UWV.
• Ondersteuning geboden bij het verbeteren van de basisvaardigheden (digitale en taalvaardigheid). Dit samen met gecontracteerde organisaties. Specifiek voor statushouders organiseren we taallessen.
• De voortgang gemonitord van de stappen die bijstandsgerechtigden maken richting participeren/meedoen. Dit met als doel naast uitstroom ook inzicht te krijgen van de resultaten van ondersteuning. Denk aan minder eenzaamheid, het gevoel ergens bij te horen, het gevoel van bij te dragen en ook zaken als het vergroten van eigenwaarde en zelfredzaamheid.
• In 2024 een start gemaakt met het meten van de tevredenheid over onze dienstverlening via een klanttevredenheidsmeting.

Maatschappelijk effect C: Mensen doen mee aan het maatschappelijk leven
We hebben:

• Ingezet op het bevorderen van de zelfredzaamheid van inwoners door hen in staat te stellen vaardigheden aan te leren (denk aan digitale vaardigheden, omgaan met geld, taalvaardigheid). Zie ook thema Samenleven G1 Sociale, culture en sportactiviteiten.
• Meer capaciteit ingezet op preventie en vroeg signalering van schulden en zijn sinds eind 2024 aangesloten bij de benchmark Vroeg signalering van Divosa. Ook is in dit kader gewerkt aan scholing, deskundigheidsbevordering en het delen van expertise en ervaringen.
• Sinds 2024 naast budgetadviseurs ook ervaringsdeskundigen ingezet.
• Hiervoor maken we ook gebruik van de speciale jongeren site van Geldfit die in 2024 is gelanceerd.
• Ervoor gezorgd dat inwoners en verwijzers weten waar ze met vragen over geld terecht kunnen en stimuleren dat partijen die hierin actief zijn samenwerken en hun diensten op elkaar afstemmen.
• Actief ingezet op het bereiken van inwoners met financiële vraagstukken. Dit door meerdere contactpogingen te ondernemen.
• Bereikt dat het ondersteuningsaanbod van de budgetadviseurs meer wordt ingezet. Ook de bekendheid en het gebruik van Geldfit en De Voorzieningenwijzer is vergroot.
• Een onderzoek gestart naar de mogelijkheden om te komen tot een fysieke 'papierwinkel' (geldloket). Hiervoor zijn in de week van de Armoede diverse gezamenlijke activiteiten georganiseerd door ketenpartners (zowel professionals als vrijwilligersorganisaties), zoals een pop-up geldspreekuur in een aantal kernen.
• De Regelingenwijzer ingezet. Hierin staat alle hulp op het gebied van geld op een rij. Ook is er een prototype van een digitale en interactieve regelingenwijzer ontwikkeld, die met input van inwoners is opgezet.
• Voorzieningenwijzer ingezet die inwoners helpt om optimaal gebruik te maken van bestaande landelijke en gemeentelijke (kind)regelingen en voorzieningen (bereik vergroten).
• Gewerkt aan een plan van aanpak voor een ‘papierwinkel’. Hierin is de doorontwikkeling en uitbreiding van de tool De Voorzieningenwijzer meegenomen. Nieuw is dat ook woningcorporatie Actium actief promoot.
• De mogelijkheden van een 'meedoenpas' verkend waarin alle regelingen samenkomen en inwoners meer keuzevrijheid krijgen waardoor het beter aansluit op de behoeften van de inwoner. Uitkomst is dat er is gekozen voor een variant waarbij we aansluiten bij het Volwassen Fonds Sport en Cultuur.
• Concreet op papier gezet wat onze wettelijke schuldhulpverleningstaken zijn en hoe we die uitvoeren. We monitoren de inzet van bewindvoering bij schulden.  
• In 2024 stappen gezet op het gebied van schuldhulpverlening. O.a. door een cursus over de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening te organiseren en het zelf gaan beschikken op schuldhulpverleningstrajecten.
• Een start gemaakt met een nieuw beleidsplan schuldhulpverlening.
• Uitvoeringsafspraken gemaakt met Kredietbank Nederland over de dienstverlening.
• Gewerkt aan de ontwikkeling van een integrale aanpak gericht op het versterken van de bestaanszekerheid van inwoners die dit het meest nodig hebben. Hiervoor hebben we in specifieke gebieden (wijken) samengewerkt met woningcorporaties en Scala Welzijn.
• Vanuit de prestatieafspraken met corporaties een werkgroep ‘Betaalbaarheid’ opgezet. Deze werkt aan integrale wijkgerichte acties die als doel hebben de bestaanszekerheid te vergroten.
• Geen pilot generatie-op-generatie armoede, die in het college akkoord staat, gestart. Reden hiervoor is dat onderzoek leerde dat binnen de bijstandspopulatie de doelgroep hiervoor beperkt is. Als uitkomst van de tussenbalans Visie op Samenleven is door de raad besloten geen pilots meer te starten die zich richten op een klein deel van de totale populatie.
• Gesprekken gevoerd met de samenleving, met relevante partijen en de gemeenteraad om tot voorstellen te komen om armoede en schulden nog beter dan nu te voorkomen of vroegtijdig te signaleren zodat problemen niet (verder) uit de hand lopen.
• In 2024 een sessie met de gemeenteraad gehad over het armoedebeleid en vroeg signalering in het bijzonder.
• In 2024 drie klankbordbijeenkomsten met de werkgroep Arm in Arm gehad.
• Statushouders financiële ondersteuning geboden. Dit door ze gedurende de eerste zes maanden na huisvesting financieel te ontzorgen en ze een training aan te bieden met als doel de zelfredzaamheid bij het zelfstandig voeren van een financiële huishouding te vergroten.
• Ingezet op inwoners zoveel mogelijk mee (kunnen) laten doen aan het maatschappelijk leven. Dit o.a. door de inzet welzijnscoaches en opbouwwerkers (via Scala), dorpsondersteuner Oldeberkoop (voor het dorp zelf), welzijn op recept (via huisartsen), dorpskamers/ indicatie vrije dagbesteding en het versterken van de sociale basis. Ook is dit in zowel de Wmo inkoop als de concept visie op wonen, welzijn en zorg verankert.

Maatschappelijk effect D: Mensen maken indien nodig gebruik van het vangnet
We hebben:

• Door de inzet van het Gebiedsteam een vangnet geboden aan inwoners die ondersteuning nodig hebben.
• Vrijwilligers gefaciliteerd om proactief inwoners van 75+ te bezoeken om hen te informeren, de weg te wijzen en eventuele behoeften te signaleren (preventief huisbezoek).
• Gewerkt aan de zichtbaarheid van de medewerkers van het gebiedsteam op vindplaatsen (scholen en bij de huisartsen bijv.) en welzijnswerkers zijn actief in de wijken.
• Afspraken met de bibliotheek over het bieden van ondersteuning aan inwoners bij het omgaan met de digitale overheid (informatiepunt digitale overheid).
• In 2024 ook de Regelingenwijzer uitgebracht met alle (financiële) regelingen voor inwoners (zie ook Meedoen C).
• Extra ingezet op de bekendheid van het Gebiedsteam en hoe men daar gebruik van kan maken.
• De onafhankelijke cliëntondersteuner breed ingezet in het sociaal domein.
• Doorlopend aandacht besteed aan de verdere doorontwikkeling van het Gebiedsteam. Onder meer gericht op een goede en laagdrempelige toegang en ontschot werken.
• Geïnvesteerd in preventie, werken intensief samen met welzijn- en zorgorganisaties om een stevig vangnet te houden en ondersteunen diverse initiatieven vanuit de samenleving voor indicatievrije dagbesteding. Zie ook paragraaf 10, grip op uitgaven Wmo en jeugd.

A. Mensen wonen op de door hun gewenste plek 

• Huurders en eigenaren zijn via voorlichtingsbijeenkomsten en huisbezoeken geïnformeerd over hoe hun woning levensloopgeschikt te maken.
• Inwoners zijn beter op de hoogte van de mogelijkheid van het kunnen afsluiten van een lening voor het levensloopbestendig maken van hun woning.
• In Oosterwolde Noordoost hebben inwoners mee kunnen praten/denken over langer zelfstandig (levensloopgeschikt) wonen in combinatie met zorg en welzijn, de toekomstige zorg schaarste en het grotere beroep op inwoners zelf. 

B. Mensen participeren duurzaam op de arbeidsmarkt of doen naar vermogen mee in onze samenleving
Wet inburgering 2021

• Statushouders krijgen al voordat ze een woning in onze gemeente toegewezen hebben gekregen begeleiding bij hun inburgering.
• Statushouders hebben een vaste casemanager met specifieke kennis over inburgering.
• Statushouders ervaren dat we regionaal samenwerken met als doel al tijdens het inburgeringstraject de statushouders mee te laten doen in onze samenleving.

Participatiewet

• De bijstandsgerechtigden hebben een vast contactpersoon met kennis in het begeleiden naar meedoen in onze samenleving.
• De bijstandsgerechtigden ervaren dat er wordt meegedacht vanuit de kennis, vaardigheden en motivatie met als doel te komen tot meedoen naar vermogen.

C. Mensen doen mee aan het maatschappelijk leven

• Er is meer contact geweest met inwoners met betalingsproblemen, door outreachende aanpak van onze vroegsignaleringstaak. 
• Inwoners hebben geld bespaard door o.a. de inzet van De Voorzieningenwijzer en Geldfit.

D. Mensen maken indien nodig gebruik van het aanwezige vangnet

• De inwoners ervaren dat de mogelijkheden die te maken hebben met dementie zijn uitgebreid en omgaan met dementie wordt genormaliseerd.
• Inwoners die een beroep doen op (o.a.) huishoudelijke ondersteuning merken dat we inzetten op het op eigen kracht taken in en om het huis te gaan doen. Dit doen we door het aanbieden van de interventie PowerfulAgeing (PA).

• Visie op samenleven 2020-2024
• Woon(zorg)visie 2022-2026
• Doe-agenda B Mensen participeren duurzaam op de arbeidsmarkt 2021-2025
• Doe-agenda C Mensen doen mee aan het maatschappelijk leven 2021-2025
• Doe-agenda Nieuwe Wet Inburgering 2022-2026
• Re-integratieverordening Participatiewet 2023
• Verordening Tegenpresentatie 2015
• Maatregelenverordening 2018
• Verordening Individuele Inkomenstoeslag 2015
• Verordening Individuele Studietoeslag 2015
• Handhavingsverordening 2015
• Verordening Verrekening Bestuurlijke Boete bij Recidive 2015
• Verordening adviesraad sociaal domein gemeente Ooststellingwerf 2015
• Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2022

Jeugdigen (-9 maand tot 23 jaar) groeien gezond en veilig op en hebben gelijke kansen om zich optimaal te ontwikkelen
Inwoners vinden ‘Goed Opgroeien’ een belangrijk thema. Daarnaast hebben we veel wettelijke taken op dit terrein. Voor de Opgave Goed Opgroeien zijn in de Visie op Samenleven vier maatschappelijke effecten (L t/m O) benoemd waar gemeente, organisaties, bedrijven en inwoners samen aan willen werken.

• Maatschappelijk effect M. Ouders/verzorgers zijn vaardige opvoeders (zie doe-agenda O)
• Maatschappelijk effect N. Jeugdigen zijn weerbaar
• Maatschappelijk effect O. Jeugdigen en ouders voelen zich ondersteund bij opvoeden en opgroeien (zie doe-agenda O)
  
  

Maatschappelijk effect M: Ouders/verzorgers zijn vaardige opvoeder

• We zien geen toename van het aantal jeugdigen dat niet kan opgroeien bij de eigen ouders.

Maatschappelijk effect N: Jonge inwoners zijn weerbaar

• We zijn dit jaar gestart met het uitbreiden van individuele gesprekken door jongerenwerk om meer jongeren preventief te helpen en duurdere zorg te voorkomen. Ook is er een impuls geweest in het aanbod van jongerenwerk voor maatschappelijke diensttijd en zijn er veel deelnemers geweest voor het Meidenwerk van jongerenwerk.

Maatschappelijk effect O: Jeugdigen en ouders voelen zich ondersteund bij opvoeden en opgroeien

• We zijn gestart met een nieuwe inkoopsystematiek Specialistische Jeugdhulp en Wonen per 1 januari 2024.
• In vergelijking met 2023 zien we in 2024 een daling van het aantal jeugdigen in zorg. Dat zien we ook terug in de uitgaven jeugdzorg.
• Het aantal verwijzingen door het gebiedsteam zien we in 2024 dalen. Het aantal verwijzingen door specialisten en gecertificeerde instellingen is licht gestegen.
• Door aanwezigheid van een medewerker van het Gebiedsteam bij huisartsen en op scholen is de drempel om hulp te vragen lager. Hiermee kan dreigende problematiek eerder worden gesignaleerd en kunnen we preventief werken. Op die manier voorkomen we verwijzingen naar zwaardere hulp.
• Het programma Go YoFlo, waarbij jongeren van 10 tot 18 jaar onder andere een tegoed van € 200 ontvangen voor sport- en cultuuractiviteiten, is gelanceerd en gevuld met aanbod van lokale ondernemers. De gemeenschap hebben we hierbij betrokken door middel van hun vertegenwoordiging in werkgroepen met ketenpartners op de domeinen: vrije tijd, school, gezin en peergroep.
• Jongerenwerk biedt initiatieven zoals LHBTIQ+- en introvertengroepen aan, waar jongeren een veilige en inclusieve omgeving vinden waarin ze zichzelf kunnen zijn.

Maatschappelijk effect M: Ouders/verzorgers zijn vaardige opvoeder

• Voor (aanstaande) ouders en jonge kinderen is er een palet van zorg en ondersteuning voor de eerste 1000 dagen van het kind vanuit het programma Kansrijke Start. Vanuit dat programma werken we als medisch en sociaal domein binnen onze lokale coalitie.

Maatschappelijk effect N: Jonge inwoners zijn weerbaar

• Maatschappelijke diensttijd trajecten (MDT) zijn ingezet met als uitgangspunten talentontwikkeling van jongeren, van betekenis zijn voor anderen, nieuwe ontmoetingen en keuzes maken voor de toekomst. Het activeringsprogramma Young leaders is een van de MDT trajecten. In dit programma worden jongeren gestimuleerd in hun ontwikkeling en begeleid tot zelfbewuste personen die verantwoordelijkheid willen nemen in hun buurt. Daarnaast loopt ook het MDT Divers programma waarin jongeren op ontdekkingsreis gaan naar de beste versie van zichzelf. Zij worden tijdens deze reis ondersteund door een jongerencoach en samen stellen zij een routekaart op voor hun MDT-reis. We voeren in samenwerking met anderen preventieve activiteiten uit, bijvoorbeeld 'Nuchter over gewicht', Nuchtere Fries (alcohol) en de gezonde sportkantine. Zie ook thema Gezondheid (extra inspanningen Notitie Preventie en Handhaving middelengebruik). We sluiten aan bij de uitgangspunten van positieve gezondheid. Ook biedt jongerenwerk individuele gesprekken aan bij jongeren die een duwtje in de rug nodig hebben, voeren zij meidenwerk uit om kwetsbare meisjes van 10 tot 23 jaar te helpen bij het nadenken over hun toekomst en het stellen van doelen.

Maatschappelijk effect O: Jeugdigen en ouders voelen zich ondersteund bij opvoeden en opgroeien

• We hebben aandacht voor preventie van jeugdproblematiek, zodat het aantal jongeren dat een beroep moet doen op jeugdzorg en de intensiteit van problemen afneemt. Er zijn veel laagdrempelige mogelijkheden voor opvoedondersteuning en ons Gebiedsteam is aanwezig op vindplekken, zoals scholen, VVE locaties en huisartsen, waardoor we inwoners kunnen helpen als de problemen nog niet zo groot zijn (dure zorg voorkomen). Verder zetten we in op normaliseren. We gaan het gesprek aan over realistische verwachtingen die de samenleving heeft van kinderen en jongeren, van tegenslagen in het leven, van weerbaarheid en zelfredzaamheid en van de rol die de gemeente kan spelen. Go YoFlo is een programma dat met de gemeenschap werkt aan een omgeving waarin jeugd kansrijk kan opgroeien, gericht op preventie van middelengebruik en mentale problemen. Daar waar het nodig is, biedt het Gebiedsteam zelf kortdurende ondersteuning, zet jongerenwerk in of regelt hulp bij een jeugdhulpaanbieder. Ook werken we samen met jongeren om begrip en openheid te creëren rondom LHBTI+.
• We hebben maatregelen opgesteld om grip te krijgen op de jeugdhulpkosten en werken deze verder uit. Naast de uitrol en monitoring van de maatregelen bekijken we doorlopend hoe we de uitgaven van de jeugdzorg kunnen beperken, voornamelijk door meer nadruk op preventie en normaliseren.
• De Sociale kaart draagt eraan bij dat inwoners gemakkelijk hulp kunnen zoeken als daar behoefte aan bestaat. Op deze sociale kaart zijn ook allerlei vormen van (indicatievrije) opvoedingsondersteuning (voorliggende voorzieningen) te vinden.  
• Er is een standaardisatieslag geweest in het aanvraagproces jeugdhulp bij het Gebiedsteam. Het Gebiedsteam werkt sinds oktober 2024 met een Toegangsteam. Dit team bestaat uit medewerkers die de eerste uitvraag doen als een inwoner zich bij het Gebiedsteam meldt en een inschatting maakt wat er voor deze inwoner nodig is. Vaak kunnen medewerkers uit het Gebiedsteam een hulpvraag ook zelf oppakken en beantwoorden, waarna een inwoner weer verder kan. Ook verwijzen zij succesvol naar het voorliggend veld, waardoor verwijzing naar specialistische jeugdhulp wordt voorkomen. Het Toegangsteam heeft de wachttijd voordat een inwoner geholpen wordt verminderd. Hierdoor kunnen hulpvragen van inwoners sneller opgepakt worden. 
• We hebben het beleid van de Consulent Jeugd in de Huisartsenpraktijk geëvalueerd, zodat we de werkwijze kunnen standaardiseren. We zien dat door deze samenwerking tussen huisarts en gebiedsteam er steeds minder verwijzingen zijn naar specialistische jeugdhulp door de huisarts. 
• We werken met een inkoopondersteuner die ons helpt (onnodig) dure zorg te voorkomen en de contacten onderhoudt met de zorgaanbieder. 
• We draaien een pilot Complementaire Ondersteuning. Hieronder vallen laagdrempelige vormen van hulpverlening en coaching. Door de pilot is zorg dichtbij de inwoner georganiseerd en voorkomen we de inzet van zwaardere vormen van specialistische jeugdhulp. 

Maatschappelijk effect N: Jonge inwoners zijn weerbaar
Inwoners merken door de inzet van jongerenwerk dat jongeren dankzij individuele begeleiding en maatschappelijke diensttijd meer zelfvertrouwen en sociale vaardigheden ontwikkelen. Dit leidt tot minder overlast en spanningen in de buurt. Jongeren nemen actiever deel aan de gemeenschap, bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk of buurtprojecten, wat bijdraagt aan een veiliger, hechter en positiever leefklimaat.

Maatschappelijk effect O: Jeugdigen en ouders voelen zich ondersteund bij opvoeden en opgroeien
Het programma Go YoFlo, waarbij jongeren van 10 tot 18 jaar onder andere een tegoed van € 200 ontvangen voor sport- en cultuuractiviteiten, is met enthousiasme ontvangen. Ouders en jongeren waren blij verrast door het bedrag en staan te popelen om deel te nemen aan de aangeboden activiteiten. Het tegoed biedt gezinnen niet alleen financiële verlichting, maar motiveert jongeren ook om nieuwe talenten te ontdekken en actief deel te nemen aan een veilige, stimulerende omgeving. Lokale ondernemers merken een groeiende belangstelling, wat bijdraagt aan een hechte, levendige gemeenschap. Go YoFlo wordt alom gewaardeerd als een investering in jeugd en verbondenheid.

Inwoners merken de impact van jongerenwerk door initiatieven zoals LHBTIQ+- en introvertengroepen, die een veilige en inclusieve omgeving bieden waar jongeren zichzelf kunnen zijn, steun vinden bij persoonlijke uitdagingen en ervaringen delen met gelijkgestemden. Via Meidenwerk ontwikkelen meisjes meer zelfvertrouwen en sociale vaardigheden, met extra begeleiding wanneer dat nodig is. Het afgelopen jaar bleek het Meidenwerk bijzonder populair.

Er is laagdrempelige en passende ondersteuning en hulp voor onze inwoners beschikbaar. Vaak kan een vraag van een inwoner beantwoord worden door onze gebiedsteammedewerker. In sommige gevallen was er meer hulp en ondersteuning nodig, bijvoorbeeld vanuit een voorziening in het voorliggend veld. Als het nodig is, worden jonge inwoners verwezen naar een jeugdhulpvoorziening.

• Doe agenda O Kwetsbare jonge inwoners 2021-2025
• Doe agenda HK Positieve Gezondheid 2022-2026
• Preventie- en handhavingsplan Alcohol en Middelen 2021-2024
• Beleidsplan Hart voor de Jeugd, Verordening Hart voor de Jeugd en Beleidsregels Hart voor de Jeugd
• Regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling: Veilig thuis in Fryslân
• Verordening Leerlingenvervoer Ooststellingwerf en Aanvullende beleidsregels Verordening Leerlingenvervoer
• Toezicht en handhaving kinderopvang en peuterspeelzalen
• Lokale Educatieve Jeugd Agenda (dynamisch)
• Subsidieregeling peuterspeelgroepen
• Centrumregeling Sociaal Domein Fryslân

In onderstaand overzicht lichten we afwijkingen > € 25.000 toe.

Taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie, voordeel € 2.564.000
Inwonersparticipatie, voordeel € 25.000
De lasten zijn in een ander programma verantwoord, waardoor hier een voordeel ontstaat.

Opvang Oekraïne, voordeel € 2.280.000*
Ondanks een verdere verlaging van het ontvangen normbedrag, zijn er met de opvang van Oekraïense ontheemden middelen overgehouden in 2024. Voorstel is ook deze middelen in 2025 in te zetten, mede vanwege de grote opgave die er ligt om blijvend een grote groep ontheemden op te vangen. De concrete uitwerking volgt in 2025. Een deel van het voordeel (€ 234.000) is in programma 0 verantwoord als nadeel. De personeelslasten zijn in programma 0 verantwoord, de dekking staat hier. Per saldo is het voordeel € 604.000. We stellen voor dit via resultaatsbestemming beschikbaar te houden voor 2025. 

Algemene reserve, nadeel € 1.442.000*
Het restant van de Oekraïnemiddelen 2023 is bij de Jaarstukken 2023 via resultaatbestemming beschikbaar gebleven. Het budget is niet uitgegeven, dit zorgt voor een lagere onttrekking aan de algemene reserve. 

Inburgering, voordeel € 54.000
Dit komt hoofdzakelijk doordat de tijdelijke middelen van € 48.000 uit de begroting 2024, toegekend via de septembercirculaire 2022, niet ingezet kon worden door te weinig capaciteit. We stellen voor dit budget via resultaatsbestemming beschikbaar te houden voor 2025. Door een tekort aan participatieactiviteiten willen we deze middelen in 2025 benutten om lokale participatie- en integratiemogelijkheden te versterken. Praktische oefening van de taal en actieve deelname aan de samenleving zijn cruciaal naast taallessen voor een succesvolle inburgering. Dit sluit aan bij het duale karakter van de Nieuwe Wet Inburgering, waarin leren in de praktijk en formeel leren hand in hand gaan.

Algemene voorziening jeugd, voordeel € 54.000
Vanaf 2025 komt er een nieuwe interventie in het voorliggend veld. Deze was in 2024 nog niet gereed waardoor de lasten lager zijn. 

Fonds Ooststellingwerf, voordeel € 107.000
Niet het volledige budget voor de subsidies is in 2024 besteed. Ook zijn er over voorgaande jaren een aantal terugbetalingen geweest. Dit zorgt voor een voordeel. 

Taakveld 6.3 inkomensregelingen, voordeel € 411.000
Levensonderhoud, voordeel € 226.000
In de begroting zijn de baten en lasten voor levensonderhoud gelijk aan elkaar geraamd. De lasten waren hoger door hogere aantallen WWB. Ook de baten waren hoger. Per saldo hebben we vanuit het rijk (buig-middelen) meer ontvangen dan we hebben uitgegeven. 

Armoedebeleid, voordeel € 89.000
Via de meicirculaire 2023 hebben we € 77.000* ontvangen voor flankerend beleid. Bij de jaarrekening 2023 is dit bedrag via resultaatbestemming beschikbaar gesteld voor 2024. Hiervan is € 38.000 benut en blijft € 39.000 onbenut. Daarnaast was in de begroting € 12.000 opgenomen voor de aanpak van menstruatiearmoede. Omdat het Rijk hiervoor middelen heeft verstrekt aan het Armoedefonds, is dit bedrag niet uitgegeven. Verder hebben twee subsidierelaties een subsidie terugbetaald over het jaar 2023, wat een incidenteel voordeel van € 38.000 oplevert.

Algemene reserve, nadeel € 39.000*
Lagere onttrekking aan de algemene reserve. Zie hierboven. 

Individuele inkomenstoeslag, nadeel € 28.000 
De uitgaven zijn hoger dan geraamd. We zien al een aantal jaren dat hier meer gebruik van wordt gemaakt. Bij de voorjaarsrapportage 2025 stellen we voor het budget structureel aan te passen. 

Schuldhulpverlening, voordeel € 117.000
Via de meicirculaire 2024 hebben we € 60.000 structureel ontvangen voor aanpak schulden en armoede. Dit budget is in 2024 niet benut. Zoals ook al gemeld bij de najaarsrapportage 2024 zien we dat ook een deel van het reguliere budget niet wordt benut. Hierdoor ontstaat een incidenteel voordeel van € 57.000. Er zijn een aantal ontwikkelingen waardoor we verwachten dat dit budget de komende jaren wel nodig is. Het gaat dan acties die voortkomen uit het beleidsplan schuldhulpverlening dat in 2025 wordt voorgelegd aan de raad ter besluitvorming en om een subsidie voor de coördinatie van de 'papierwinkel'. Bij de voorjaarsrapportage 2025 stellen we voor het budget structureel aan te passen.

Taakveld 6.4 WSW en beschut werk, voordeel € 58.000
Gebiedsteam, voordeel € 58.000
Dit voordeel is onderdeel van de totale analyse van de kostenplaatsen in programma 0. 

Taakveld 6.6 Maatwerkvoorzieningen (Wmo), voordeel € 142.000
Het voordeel is ontstaan door meerdere factoren. We hebben € 34.000 meer eigen bijdrage Wmo ontvangen dan geraamd. Bij de najaarsrapportage hebben we het budget voor Wmo-vervoer verhoogd met € 100.000 op basis van een inschatting van de verwachte kilometers. Achteraf bleek deze toevoeging te hoog, wat heeft geleid tot een voordeel van € 79.000. Daarnaast hebben herverstrekkingen van hulpmiddelen uit het depot ertoe geleid dat er minder nieuwe verstrekkingen nodig waren, wat een voordeel van € 23.000 opleverde.

Taakveld 6.71A Hulp bij het huishouden (Wmo), voordeel € 108.000
Bij de voorjaarsrapportage is het budget met € 365.000 naar boven bijgesteld in verband met hogere tarieven voor het jaar 2024. In de tweede helft van 2024 zijn de kosten voor hulp bij het huishouden gedaald, doordat minder uren zijn afgenomen dan eerder verwacht. Dit komt deels door seizoensinvloeden, zoals vakanties en feestdagen, waardoor uren niet altijd worden ingehaald. Hierdoor is een positief saldo ontstaan. De mogelijke invloed van Powerful Ageing op deze daling wordt nog onderzocht.

Taakveld 6.71B Begeleiding (Wmo), nadeel € 44.000
De lasten zijn hoger geweest doordat agro coaching vanuit dit budget is betaald net zoals respijtzorgbedden voor ZuidOostZorg. 

Taakveld 6.71C Dagbesteding (Wmo), voordeel € 173.000
Het voordeel is deels ontstaan doordat we een teruggave hebben ontvangen voor niet ingezette subsidies over 2023. Daarnaast hebben we voor de uitgaven van indicatievrije dagbesteding gebruik gemaakt van de SPUK Friza middelen. Verder zijn er minder dagdelen afgenomen dan eerder ingeschat op basis van de indicaties. Dit komt deels door ziekte en vakantie van cliënt of begeleider, maar ook door een verdere afname van het aantal cliënten in de loop van 2024. Hierdoor vielen de daadwerkelijke kosten lager uit dan verwacht.

Taakveld 6.71D Overige maatwerkarrangementen (Wmo), nadeel € 50.000
Hier zijn lasten geboekt van maatwerkvoorzieningen die we bij een aanbieder afnemen die niet gecontracteerd is. Er zijn meer maatwerktrajecten in 2024 geweest dan voorgaande jaren. Deze trajecten zijn vaak duurder dan gecontracteerd aanbod. De werkelijke lasten voor Powerful Ageing komen nagenoeg overeen met de begrote lasten.

Taakvelden jeugdhulp, voordeel € 1.000.000
De begroting 2024 is bij de voorjaarsrapportage met € 2.300.000 bijgesteld vanwege de overschrijding van de jeugdkosten in de jaarrekening 2023. Om de kosten beter te beheersen, hebben we in de kaderbrief 2025 maatregelen aangekondigd die naar verwachting een besparing op de jeugdhulpkosten opleveren, oplopend tot € 1,2 miljoen in 2027. Het voordeel op jeugdhulpkosten komt vooral door lagere zorgkosten. In 2024 is het aantal cliënten gedaald, mede door de invoering van verschillende maatregelen, zoals de standaardisatie van processen, de implementatie van een prognosemodel en de monitor jeugd. Hierdoor hebben we beter inzicht gekregen in zowel de aantallen als de kosten. Daarnaast zijn ook de kosten voor jeugdbescherming en jeugdreclassering lager dan verwacht. Deze taken worden centraal uitgevoerd door SDF voor de Friese gemeenten. We zien een afname van het aantal daadwerkelijke maatregelen ten opzichte van de begroting, wat past binnen de bredere beweging om meer in te zetten op ondersteuning in het voorliggend veld.

Taakveld 6.81A Beschermd wonen (Wmo) en taakveld 6.81B Maatschappelijke opvang en vrouwenopvang, voordeel € 439.000 
 We hebben een positieve afrekening ontvangen via het SDF voor beschermd wonen en voor maatschappelijke opvang en vrouwenopvang. In de begroting hebben we rekening gehouden met een (beperkte) positieve afrekening. In de werkelijkheid bleek dit veel hoger te zijn. Dit was niet tijdig bekend om nog in de najaarsrapportage 2024 te verwerken. Daarnaast zijn de middelen hoofdlijnenakkoord GGZ die wij via het SDF ontvangen nog niet volledig benut. Deze middelen worden jaarlijks toegevoegd aan het budget zorg en veiligheid. In 2025 komt er een pilot voor de inzet van een wijk GGD'er. In 2024 zijn er eerst voornamelijk voorbereidende werkzaamheden gedaan, waardoor de lasten lager zijn. 

* Maakt onderdeel uit van de incidentele baten en lasten.