Aanbieding

U ontvangt hierbij de Programmabegroting 2023-2026. Dit is de eerste begroting in deze raadsperiode. Het is een begroting die in een roerige tijd is opgesteld. De energiecrisis en de enorme prijsstijgingen raken iedereen en zorgen voor onzekerheid. Ook bij onze inwoners. Tegelijkertijd is ons financieel perspectief voor de komende jaren goed. Wij willen daarom ook graag onze huishoudens eenmalig tegemoet komen. De precieze invulling hiervan laten we bij u als raad. We willen ook graag extra inzetten op bijvoorbeeld schuldhulpverlening. Hiervoor doen we u een aantal voorstellen in deze begroting. 

Daarnaast speelt nog steeds de oorlog zich af in Oekraïne. In de gemeente worden veel Oekraïense vluchtelingen opgevangen. Op een centrale plek, maar er zijn ook ontzettend veel gastgezinnen die onderdak bieden aan deze vluchtelingen. We zijn trots op onze gemeente, op een samenleving die zich voor elkaar inzet. 

Voor duurzaamheid en stikstof staan we voor grote uitdagingen. We gaan hier mee aan de slag.

Verwerking collegeakkoord 
In juli is het collegeakkoord gepubliceerd. We leggen nu een begroting aan u voor waarin het collegeakkoord, waar mogelijk, is uitgewerkt. Het financieel perspectief biedt daar ook de ruimte voor. De teksten uit het collegeakkoord zijn overgenomen in de begroting en waar nodig aangevuld (met o.a. bestaand beleid). De (financiële) uitwerking van het collegeakkoord staat in het hoofdstuk ‘nieuw beleid’. In dat hoofdstuk staan ook een aantal andere voorstellen voor nieuw beleid. 

Verwerking samenwerkingsagenda
De onderwerpen van de samenwerkingsagenda staan in het hoofdstuk ‘nieuw beleid’ om ze ook als college goed onder de aandacht te houden en het ook te kunnen monitoren. De teksten van de samenwerkingsagenda komen in de meeste gevallen ook terug in de programma’s. 

Eenmalige lastenverlichting
Het financieel perspectief voor de komende jaren (tot 2026) is goed. Tegelijkertijd krijgen onze inwoners het financieel steeds lastiger gezien de stijgende prijzen en energielasten. Bij de jaarstukken 2021 is door de ChristenUnie ook een amendement over dit onderwerp ingediend, om huishoudens een financiële ondersteuning te geven. In de bespreking kwam naar voren dat de besluitvorming over de jaarstukken niet het juiste moment was om dit te bespreken. We stellen nu bij de begroting voor om € 1,25 miljoen (inclusief uitvoeringslasten) beschikbaar te stellen in 2023 om huishoudens eenmalig financieel te ondersteunen. Wij laten een voorstel voor de invulling daarvan graag bij u als raad. Als voorbeeld noemen we de mogelijkheid (met relatief de laagste administratieve lasten) om een korting van een vast bedrag op de belastingaanslag te geven. 

Begrotingsperspectief 2023-2026
Het vertrekpunt voor het opstellen van deze begroting is de Kaderbrief 2023-2026 met de mededeling over de gevolgen van de Meicirculaire 2022. De besluiten uit de kaderbrief en de meicirculaire zijn primitief in de programmabegroting verwerkt. Het gaat daarbij om de besluiten over de voorjaarsrapportage 2022, de organisatieontwikkelingen, de owo-ontwikkelingen, de algemene uitkering en de loon- en prijsontwikkeling. Waar nodig hebben we budgetten extra geïndexeerd (voornamelijk energie- en onderhoudslasten). Daarnaast heeft u ingestemd met het amendement om het opstaptarief voor Wmo vervoer niet te hanteren, ook dit is primitief in de begroting verwerkt.

In bovenstaande tabel staat het begrotingsperspectief voor de komende jaren. Het (structurele) perspectief is hoger dan het laatst gepresenteerde perspectief bij de meicirculaire 2022. Dit heeft de volgende oorzaken:  

• In augustus 2022 is bekend geworden dat we de verwachte jeugdmiddelen vanaf 2024 voor 100% mogen ramen. Dit was 75%. Daarnaast is in het regeerakkoord een besparing van € 500 miljoen afgesproken op de jeugdzorg. Het rijk is verantwoordelijk voor de invoering. In de gemeentelijke begroting kunnen we dan een lagere raming opnemen voor de uitgaven. Dat hebben we in deze begroting verwerkt. Per saldo zorgt dit voor een voordeel.
• Lagere lasten loonontwikkeling dan waar we rekening mee hadden gehouden.
• Het budget voor rente konden we verlagen omdat bij het huidige investeringsniveau geen aanvullende financieringen nodig zijn.
• Er zijn hogere lasten voor leerlingenvervoer. We verwachten dat dit structureel is.

Afsluitend
De komende jaren staan we er financieel goed voor. Vanaf 2026 is het financieel perspectief nog steeds positief, maar aanzienlijk lager dan in de jaren ervoor. Met deze Programmabegroting 2023-2026 hebben wij het collegeakkoord grotendeels verwerkt. Voor een aantal onderdelen (zoals ook aangegeven in de begroting) komen we later met een uitwerking bij u terug. We zijn de komende jaren ‘Duurzaam, ondernemend en dichtbij’.