Programma 6 | Bestuur en dienstverlening

• We willen een verbindend bestuur zijn. Een bestuur dat de verbinding legt en onderhoudt naar de raad, de inwoners, bedrijven en organisatie. Een bestuur dat zichtbaar aanwezig is in de dorpen, de contacten onderhoudt met de besturen van plaatselijk belang / bewonerscommissies en luistert naar wat er speelt in de dorpen.
• We willen een eerlijk en betrouwbaar bestuur zijn dat, ook al is de boodschap niet zo aangenaam, dit open en eerlijk brengt. Initiatieven vanuit de dorpen worden door ons op adequate wijze behandeld.
• Een goede samenwerking met de raad zien we als een basisverantwoordelijkheid van dit college. Daarom willen we aan het begin van deze periode een aantal basisafspraken maken tussen college en raad.
• Inwoners, bedrijven en organisaties in onze gemeente vormen een belangrijke partij om nieuw beleid of projecten mee vorm te geven. We willen onze inwoners, bedrijven en organisaties dan ook nadrukkelijk betrekken bij het opstellen van nieuw beleid of het uitvoeren van projecten in de leefomgeving. De politieke debatten over het nieuw beleid of het uitvoeren van projecten willen we in de dorpen laten plaatsvinden.
• We willen dat iedereen, hoe verschillend we ook zijn en met welke beperkingen en uitdagingen we ook kampen, volwaardig onderdeel kan en mag zijn van de samenleving.
  
  

De formatie bestaat uit het begrote aantal formatieplaatsen op 1 januari 2022 per 1.000 inwoners. Bezetting is het aantal fte’s dat werkzaam is per 1.000 inwoners op 1 januari 2022 (formatie minus vacatureruimte). Daarnaast zijn in de periode januari t/m augustus 2022 12 medewerkers ingestroomd en 24 medewerkers uitgestroomd. We verwachten een uitstroom van 18 pensioengerechtigden t/m 2025.

• We geven uitvoering aan de Samenwerkingsagenda.
• Bij de start van grote projecten of belangrijk nieuw beleid, bespreken we eerst een startnota of keuzenota met de raad, waarin de kaders worden vastgelegd en zo mogelijk al richtinggevende uitspraken worden gedaan. In deze nota wordt ook de fasering aangegeven en de beslismomenten voor raad en college.
• Bij onderwerpen met grote belangentegenstelling bieden we de raad de mogelijkheid een openbaar debat te voeren aan de hand van een startnotitie.
• Bij grote (infrastructurele) projecten werken we met een voorbereidingskrediet alvorens een totaal krediet aan te vragen.
• Belangrijke projecten in de dorpen worden in samenspraak met het dorp gerealiseerd.
• We stellen een nieuwe Participatienota op. Aan de voorkant van een participatieproces bepalen we samen met de raad wat het doel is van de participatie en wat dit betekent voor de rol en invloed van de raad. 
• We onderzoeken het invoeren van een digitaal participatieplatform, waarbij gebruikt wordt gemaakt van bestaande vormen.
• We onderzoeken de mogelijke inzet van een burgerberaad.
• We onderzoeken hoe jongeren beter betrokken kunnen worden bij de politiek en participatie, als onderdeel van de Participatienota. Zoals de jongerenraad en de kinderburgemeester.
• We willen laagdrempelige en duidelijke informatie die voor inwoners, bedrijven en organisaties toegankelijk is. 
• De OWO-visie is in 2021 door de drie gemeenteraden vastgesteld, de komende vier jaar werken we verder aan concretiseren en optimaliseren van de samenwerking met behoud van zelfstandigheid.
• Inclusie is voor ons een belangrijke toetssteen bij alle uitdagingen waar we als samenleving en gemeente voor staan. We nemen dit serieus en investeren in de uitwerking en uitvoering van onze Lokale Inclusieagenda.
• We maken Inzichtelijk wat er wordt gedaan om het rendement van de OWO-samenwerking te communiceren en we houden de raad op de hoogte van de acties en voortgang. 

De inwoner zal merken dat het bestuur de verbinding zoekt en zichtbaarder is in de dorpen. Inwoners (een zo breed mogelijke groep, inclusief jongeren) merken dat de gemeente hen op allerlei manieren gelegenheid geeft hun mening en ideeën te laten horen over actuele onderwerpen waar de gemeente mee bezig is. En zij merken dat de gemeente helder communiceert wat ze er mee doet en waarom. 

• U heeft bij de Kaderbrief 2023-2026 besloten de besparing op formatie niet door te voeren (2022 € 13.000, 2023 € 60.000, 2024 € 175.000 en 2025 en verder € 335.000) waarmee ook de onttrekking van € 84.000 uit de algemene reserve voor het vormgeven van de mobiliteit in de organisatie kan vervallen. 
• U heeft bij de Kaderbrief 2023-206 besloten om structureel € 90.000 beschikbaar te stellen om daarmee de formatie concern control en financieel advies met 1 fte uit te breiden
• U heeft bij de Kaderbrief 2023-206 besloten om structureel € 80.000 beschikbaar te stellen om daarmee de formatie inkomensconsulent met 1 fte uit te breiden
• U heeft bij de Kaderbrief 2023-206 besloten om voor 2023 en 2024 € 120.000 per jaar beschikbaar te stellen voor het OWO traineeprogramma 
• U heeft bij de Kaderbrief 2023-206 besloten om structureel voor de OWO ontwikkelingen € 583.000 in 2023, € 622.000 in 2024 en € 625.000 vanaf 2025 beschikbaar te stellen
• U heeft bij de Kaderbrief 2023-206 besloten om incidenteel voor de OWO ontwikkelingen € 250.000 in 2023 en € 100.000 in 2024 beschikbaar te stellen.
• Voor inwonerparticipatie nemen we op dit moment geen extra middelen op, omdat we nog een nieuwe Participatienota gaan opstellen en onderzoek gaan doen naar het invoeren en een participatieplatform, burgerberaad en/of extra jongerenparticipatie. In de Participatienota maken we een inschatting van de eventueel benodigde extra middelen en menskracht.
  
  

Nieuw beleid (zie ook hoofdstuk 'Nieuw beleid')

• We stellen voor € 20.000 beschikbaar te stellen in 2023 om politieke debatten in de dorpen te laten plaatsvinden. 
• We stellen voor € 15.000 beschikbaar te stellen om in 2023 een participatienota op te stellen.
• Voor het uitvoeren van onze lokale inclusieagenda is voor de jaren 2024 en 2025 geen dekking. We stellen voor € 30.000 per jaar beschikbaar te stellen.
• De komende jaren verwachten we een behoorlijke uitstroom in het personeelsbestand in verband met natuurlijk verloop. De verwachting is dat er meer gebruik wordt gemaakt van generatiegericht maatwerk. We stellen daarom voor om het budget van generatiegericht maatwerk voor drie jaar met € 30.000 te verhogen.
• De werkzaamheden van HR zullen in 2023 voor een belangrijk deel in het teken staan van het uitbreiden van het arsenaal aan maatregelen in het kader van binden en boeien van medewerkers. Dat is nodig omdat wij als organisatie in de huidige arbeidsmarktkrapte op dit punt alle zeilen bij moeten zetten. Het gaat dan om lopende projecten zoals hybride werken, maar ook om nieuwe arbeidsvoorwaardelijke zaken zoals reiskostenregelingen woon-werk en recruitmenttools. In OWO-verband zijn we bezig met de ontwikkeling van nieuw beleid zodat we gezamenlijk aantrekkelijk blijven als werkgever. We stellen voor structureel € 120.000 beschikbaar te stellen voor een pakket aan maatregelen. 
• In de Kaderbrief 2023 is al genoemd dat de werkzaamheden van de bodes toenemen en dat we zouden onderzoeken of de formatie op het bestuurssecretariaat nog voldoende is. Bij beide is extra formatie nodig. We stellen voor om de formatie voor het bestuurssecretariaat uit te breiden met 14 uur. Dit kost structureel € 25.000. We stellen ook voor om de formatie van de bodes uit te breiden met 32 uur. Dit kost structureel € 45.000. 
  
  

• Visiedocument Ooststellingwerf (2016)
• Strategische samenwerking OWO-gemeenten
• Bestuursovereenkomst OWO
• Rapportage evaluatie OWO-samenwerking
  
  

• We willen een betrouwbare en laagdrempelige overheid zijn. 
• Voor het vertrouwen in de lokale democratie zijn kwaliteit en snelheid van de gemeentelijke diensten en goede en zorgvuldige communicatie van groot belang.
• De inwoner is tevreden over de dienstverlening (minimaal een 7,5 in 2024)
• We voldoen aan de vereisten van het VN-verdrag iedereen doet mee! (inclusie).
• We richten processen in vanuit de klantketen.
• We handelen 90% af binnen de servicenorm.
• We sturen op het voorkómen van onnodig contact met onze inwoners.
• We streven naar een integraal klantbeeld (omnichannel dienstverlening).
• Naast direct contact met inwoners aan de servicebalie, is de inzet om zoveel mogelijk producten digitaal beschikbaar te stellen.
  
  

We werken via het programmaplan dienstverlening en het bijbehorende uitvoeringsprogramma aan een steeds betere dienstverlening. 

• We zijn duidelijk in wat we verwachten van onze medewerkers als het gaat om dienstverlening naar onze inwoners toe en sturen daarop.
• We zorgen voor begrijpelijke taal (niveau B1) in al onze uitingen. Dit doen we via het project Direct Duidelijk.
• We betrekken inwoners en belangengroepen bij ontwikkelingen rondom het verbeteren van onze dienstverlening. Dit doen we middels een inwonerspanel (het panel was er tot nu toe in pilotvorm, we maken dit panel structureel).
• We streven ernaar dat onze dienstverlening inclusief is, dus voor iedereen toegankelijk.
• We gebruiken steeds meer data om onze dienstverlening te verbeteren.
• We sturen op tevredenheid van onze inwoners en signaalmanagement.
• We doen onderzoek naar de ervaringen en voeren kleine verbeteringen direct door.
• We streven naar online waar het kan en offline waar het helpt. 
• We zetten optimaal in op digitale mogelijkheden. Met oog voor de menselijke maat en inclusie. Niet alleen als het gaat om persoonlijk contact, maar ook bij het zorgvuldig toepassen, uitvoeren en handhaven van regels.
  
  

• De inwoner merkt dat onze dienstverlening begrijpelijk, efficiënt, gebruiksvriendelijk en digitaal is.
• De inwoner merkt dat onze medewerkers klantgericht zijn en open staan voor verbeteringen.
• De inwoner weet wat hij van ons mag verwachten en mag ons daarop aanspreken.
• De inwoner kan actief meedenken in verbeteringen. Je kan hierbij denken aan meldingen of klachten, maar ook meedenken via het inwonerspanel.
• De inwoner ervaart dat de gemeente één organisatie is (geen kastje - muur).
  
  

Voor het programma dienstverlening is structureel € 25.000 beschikbaar. 

Nieuw beleid (zie ook hoofdstuk 'Nieuw beleid'. 

• We stellen voor € 8.000 structureel beschikbaar te stellen voor het inwonerspanel. 
  
  

• Visie Dienstverlening in Ooststellingwerf (augustus 2019)
• Programmaplan en uitvoeringsprogramma dienstverlening (juni 2020)
  
  

• De financiën van onze gemeente zijn op orde en dat willen we zo houden.
• We willen jaarlijks een realistische/uitvoerbare begroting opstellen.
  
  

Apparaatskosten zijn alle personele en materiële kosten die verbonden zijn aan het functioneren van de organisatie (o.a. loonkosten, ICT, huisvesting, facilitair etc.). Onder overhead verstaan we alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces.

• We stellen jaarlijks een structureel en reëel sluitende begroting op. Dit betekent dat we structureel niet meer uitgeven dan we binnenkrijgen. De uitgaven ramen we ook realistisch.
• We blijven goed kijken naar gemeentelijke uitgaven en sturen hier scherp op door nut en noodzaak van projecten, uitgaven en subsidies steeds te beoordelen.
• We gaan zorgvuldig om met belastinggeld en de keuzes die hierin gemaakt worden. De belastingen verhogen we jaarlijks trendmatig. Als de begroting niet sluitend is, bijvoorbeeld door nieuwe ambities, lossen we dit niet gelijk op door de belastingen te verhogen, maar door middel van een pakket aan maatregelen waarvan, in uiterste noodzaak, het verhogen van de belastingen onderdeel kan uitmaken.
• Lokale belastingen en heffingen waar een duidelijke tegenprestatie tegenover staat, zoals afvalstoffenheffing, rioolheffing en sommige leges, worden kostendekkend doorberekend.
• Bij nieuw beleid/ambities nemen we ook de benodigde ambtelijke capaciteit mee in de afweging.
• Wij gaan de komende bestuursperiode een deel van de algemene reserve inzetten om incidentele lasten te dekken/ ambities te realiseren.
• We gaan onderzoeken hoe we de rol van de auditcommissie kunnen verstevigen, waarbij de commissie P&C en de auditcommissie zelf hier na de zomer in 2022 nader op terug komen.
• We gaan onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om per belasting/heffing het kwijtscheldingsbeleid te verruimen.

Deelneming: N.V. Bank Nederlandse gemeenten (BNG)
De BNG verstrekt tegen lage tarieven krediet aan Nederlandse overheden. Daarmee speelt de bank een essentiële rol in de financiering van gewenste maatschappelijke investeringen.

• Een financieel gezonde gemeente.
• Onze financiën zijn voor iedereen te bekijken.
• Onze belastingen, diensten en producten zijn betaalbaar.
  
  

De bedragen van het financieel perspectief uit de Kaderbrief 2023-2026 zijn primitief in deze begroting verwerkt. 

Nieuw beleid (zie ook hoofdstuk 'Nieuw beleid')
Het financieel perspectief voor de komende jaren (tot 2026) is goed. Tegelijkertijd krijgen onze inwoners het financieel steeds lastiger gezien de stijgende prijzen en energielasten. Bij de jaarstukken 2021 is door de ChristenUnie ook een amendement over dit onderwerp ingediend, om huishoudens een financiële ondersteuning te geven. In de bespreking kwam naar voren dat de besluitvorming over de jaarstukken niet het juiste moment was om dit te bespreken. We stellen nu bij de begroting voor om € 1,25 miljoen (inclusief uitvoeringslasten) beschikbaar te stellen in 2023 om huishoudens eenmalig financieel te ondersteunen. Wij laten een voorstel voor de invulling daarvan graag bij u als raad. Als voorbeeld noemen we de mogelijkheid (met relatief de laagste administratieve lasten) om een korting van een vast bedrag op de belastingaanslag te geven. 

• Financiële verordening 2020 (art 212)
• Controleverordening 2019 (art. 213 Gemeentewet)
• Doelmatigheid- en doeltreffendheidsverordening 2017 (art. 213a Gemeentewet)