Algemeen

• We hebben gewerkt aan uitbreiding van de prenatale zorg en aan een nieuw inkoopmodel voor jeugdhulp.
• De inrichting van het gebiedsteam en de transitie van de rijkstaken op hoofdlijnen is goed afgerond. Daarnaast zijn we de participatiebeweging gestart: het verbinden tussen en wegnemen van schotten tussen WMO en de p-wet.
• We hebben mensen gestimuleerd mee te doen aan de samenleving door diverse trajecten te ontwikkelen en uit te voeren.
• Negen mensen van Caparis hebben een vast dienstverband gekregen bij de Stichting Werk Ooststellingwerf.
• Er zijn veel leefbaarheidsinitiatieven vanuit de wijken/dorpen uitgevoerd.
• Binnen het hele sociaal domein proberen we de bandbreedte van de regelgeving op te zoeken in het belang van degene die om hulp of ondersteuning vraagt.
• De drempel om hulp te vragen voor financiële problemen is lager geworden doordat het gebiedsteam ook daarvoor ondersteuning biedt.

• Voor Culturele Hoofdstad zijn in 2017 de eerste stappen gezet, zoals het plaatsen van de Mader-beelden en het ontwikkelen van de website, om er in 2018 een succesvol jaar van te maken.
• In het kader van de aanpak van laaggeletterdheid is in de kinderopvang Boekstart ingevoerd.
• Pedagogisch medewerkers in de peuterspeelzaalgroepen zijn opgeleid tot taalniveau 3F.
• Via de inzet van de buurtsportcoaches zijn meer inwoners (ook niet actieven) gaan sporten en bewegen.
• Ten opzichte van 2012 is het alcoholgebruik onder jongeren in onze gemeente afgenomen.

• De eerste projecten Biobased Economy zijn gestart. Voor de updates van de projecten is een digitaal kennisplatform opgericht.
• Het in 2016 in gang gezette flexibel maaibeleid is in 2017 voortgezet als regulier maaibeleid. Daarnaast is er in 2017 een start gemaakt om te komen tot een vernieuwd plan "Groen in de openbare ruimte".
• Het gemiddelde energieverbruik van particulieren is in 2017 verder gedaald voor zowel het elektriciteitsverbruik als het gasverbruik. Het aantal aansluitingen voor de opwerk van duurzame energie is verder gestegen.
• In 2017 is de Duurzaamheidslening van start gegaan.
• In 2017 is de afvalscheiding verbeterd. Zo is er circa 100 ton meer gft afval gescheiden ingezameld. De hoeveelheid ingezameld restafval is gedaald met circa 90 ton. 
• Het Fonds Ooststellingwerf zorgde voor initiatieven voor leefbaarheid en de festiviteiten rond Ooststellingwerf 500 droegen hier ook aan bij.
• We hebben een programmaplan opgesteld voor de implementatie van de omgevingswet. Hierin staat wat we de komende jaren gaan doen. 

• De herinrichting van de Brugkampparkeerplaats is al vergevorderd. Aan de Trambaan zijn al voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd. De provincie heeft de ovonde bij de kruising Venekoterweg - Ploeggang gerealiseerd.
• De inwoners en bezoekers van Oosterwolde krijgen een steeds aantrekkelijker winkelgebied met voldoende parkeerruimte.
• De Bosbergtoren heeft in haar eerste jaar ruim 23.000 betalende bezoekers getrokken.
• Appelscha verbindt: de samenwerking tussen recreatieondernemers en de verschillende verenigingen neemt toe en begint tot resultaten te leiden.
• Eind 2017 is een start gemaakt met de bouw van het Biosintrum. Er zijn spijkerbroeken ingezameld die gebruikt worden als isolatiemateriaal.

• In 2017 gingen we aan de slag met aanpak overlastgevende personen, high impact crimes, jeugd & veiligheid en de drugsproblematiek.
• We beschikken over recentelijk geschoolde en getrainde medewerkers die op de hoogte zijn van de recente ontwikkelingen op het gebied van crisisbeheersing.
• De leefomgeving van de inwoners van Ooststellingwerf is schoner geworden ten opzichte van enkele jaren geleden, inwoners ervaren minder parkeeroverlast in Oosterwolde en jongeren onder de 18 jaar verkrijgen steeds moeilijker alcohol in horecabedrijven en supermarkten.

• We hebben eerste stappen gezet op het gebied van concretisering van Participatie in samenwerking met u. Ook ambtelijk is dit vertaald in een organisatie-statement voor de organisatieontwikkeling de komende jaren.
• Aan het procesplan om te komen tot gezamenlijke OWO-afdelingen is jaren gewerkt. In 2017 is dit, met de vorming van de OWO-backoffice Sociaal Domein, afgerond.
• In 2017 hebben we de punten uit het proces plan Bouwopdracht Verzelfstandiging Gebiedsteam verder uitgewerkt.
• In 2017 is de schuldpositie verder verlaagd

In onderstaand overzicht zijn de mutaties in het begrotingssaldo (geraamd resultaat) in kaart gebracht. 

De jaarrekening 2017 sluit met een positief saldo van € 3.164.000. Op het totale budget van € 73 miljoen (totaal begrote lasten inclusief toevoeging reserves) van 2017 betekent dit een afwijking van 4,3%. Het resultaat is het gevolg van zowel structurele als incidentele zaken. Wij stellen u voor de genoemde overschrijdingen te autoriseren bij de vaststelling van de jaarrekening 2017. 

Hierna beschrijven we het gerealiseerde resultaat op hoofdlijnen. Bij de programma's geven we per programma een nadere specificatie van de verschillenanalyse. 

In onderstaand overzicht treft u een analyse op hoofdlijnen aan van de belangrijkste financiële verschillen tussen de begroting 2017 na wijziging en de jaarrekening 2017. Het is in dit onderdeel nadrukkelijk niet de bedoeling een limitatieve opsomming te geven die per programma aansluit op onderstaand overzicht. In de programmaonderdelen, bij de 4e W-vraag ‘Wat heeft het gekost?’, treft u een nadere gedetailleerde specificatie aan, waar we per programma de realisatie vergelijken met het geraamde resultaat.

• Voordeel vergunninghouders € 380.000. Het bedrag dat in 2017 ten gunste is gekomen in het participatiebudget voor de vergunninghouders is niet besteed. Dit wordt in 2018 planmatig verwerkt binnen team Samenleving. Het voorstel is om dit te bestemmen voor 2018.
• Voordeel bijdrage aan GR SW € 236.000. Door project Groen Zelf Doen hebben we een lagere bijdrage aan Caparis betaald.  
• Voordeel van € 232.000 bij Levensonderhoud. Dit wordt met name veroorzaakt doordat we in de begroting rekening houden met een eigen risico ten aanzien van vangnet (€ 172.000), terwijl we hier geen gebruik van hebben gemaakt. Door een lagere uitkering (€ 158.000) en door hogere terug ontvangsten (€ 80.000). Hiertegenover staat een nadeel door terugbetaalverplichting BBZ (€ 196.000).

Het nadeel bestaat met name uit:

• Nadeel van € 78.000 bij huisvesting onderwijs met name door het verwijderen van asbest.
• Leerlingenvervoer voordeel € 43.000, doordat minder leerlingen gebruik maakten van leerlingenvervoer. 

Het nadeel bestaat met name uit:

• Nadeel door lagere onttrekkingen van € 700.000 uit de reserve i.v.m. breedband en Masterplan Appelscha. Echter dit nadeel wordt gecompenseerd door lagere lasten (voordeel) in programma 6.
• Nadeel, doordat de levering en betaling van de boerderij Appelscha-hoog nog niet heeft plaatsgevonden € 325.000.
• Voordeel van € 515.000. In verband met nieuwe BBV-regels moet de POC-methode worden toegepast. We hebben daarom een winst genomen van € 550.000 die is toegevoegd aan de reserve grondexploitatie. Na berekening van het benodigde niveau van de reserve grondexploitatie kan € 515.000 vrijvallen ten gunste van het resultaat. 

In programma 5 zijn geen afwijkingen > € 25.000 te vermelden. 

Het voordeel bestaat met name uit:

• Voordeel lagere lasten doordat budgetten voor Masterplan Appelscha en breedband (€ 700.000) nog niet uitgegeven zijn. Zie ook programma 3.
• Door stijging in de rekenrente is de dotatie aan de voorziening voor pensioenen wethouders lager dan begroot (€ 212.000).
• Hogere algemene uitkering van € 154.000.
• Voordeel door het niet inzetten van de middelen die beschikbaar zijn gesteld middels de afbouw precariobelasting (€ 246.000).
• Eenmalig nadeel van € 77.000 bij de betaalde rente. Bij een algeheel afgeloste lening is de renteberekening bij de raming onjuist geweest. Bij de raming is de rentevalutadag verkeerd gehanteerd.
• Een nadeel van € 132.000 bij de toegekende rente. Bij de programma’s komt dit weer als een voordeel terug. De raming van de toegekende rente gebeurt op basis van de verwachte boekwaarde van de betrokken activa. De werkelijke boekwaarde is lager dan de verwachte boekwaarde. Ook zijn er twee woningbouwleningen algeheel afgelost, dus is er minder rente doorgerekend.

Het bepaalde bodembedrag van de algemene reserve is € 3 miljoen. In de paragraaf weerstandsvermogen is berekend dat de benodigde weerstandscapaciteit bijna € 1 miljoen bedraagt. Bij de bestemming van het gerealiseerd resultaat 2016 is € 84.000 toegevoegd aan de algemene reserve voor het milieubeleid en € 301.000 voor vergunninghouders. Er wordt een netto meerjarig beslag (2018-2021) gelegd op de algemene reserve van in totaal € 4,316 miljoen. Het meerjarig beslag bestaat uit de volgende onttrekkingen:

• Culturele hoofdstad € 7.400 (2018)
• Uitbreiding sportcomplex Waskemeer € 240.000 (2018)
• Fonds Ooststellingwerf € 50.829 (2018)
• Verkoop overhoeken (dekkingsplan 2015) € 5.000 (2018)
• Dekking onderhoudskosten N381 € 21.730 (2018)
• Biosintrum € 1.000.000 (2018)
• Rekenkamercommissie € 4.200 (2018)
• Samenwerking Ooststellingwerf, Weststellingwerf en Opsterland € 164.000 (2018)
• Nieuw beleid 2017-2020 € 2.823.300 (2018)

Een uitgebreide specificatie van het meerjarig beslag vindt u in de nota reserves en voorzieningen. 

Het minimale niveau van de algemene reserve voor de komende jaren is € 8,730 miljoen. De stand van de algemene reserve bedraagt per ultimo 2017 € 15,444 miljoen. Na toevoeging van het gerealiseerde resultaat over 2017 (zie tabel voorstel bestemming gerealiseerd resultaat), stijgt de algemene reserve naar € 18,198 miljoen. 

• Voor vergunninghouders hebben we in 2016 en 2017 middelen van het rijk en van het COA ontvangen. We stellen voor € 433.000 beschikbaar te houden voor vergunninghouders in 2018 (€ 380.000 komt terug als voordeel in programma 1. € 53.000 is via de decembercirculaire 2017 ontvangen en kon niet meer in de begroting worden verwerkt.). Van deze € 433.000 is € 45.000 beschikbaar voor de opvang van vluchtelingen waarvoor we vergoeding van het COA ontvangen, de projecten hiervoor lopen door in 2018. De rest is beschikbaar voor diverse projecten, zie ook raadsmededeling december 2017.
• Op 20 februari 2018 heeft u ingestemd met het opstellen van een nieuw biodiversiteitsplan. Het budget dat bij de 2e marap 2017 beschikbaar is gesteld, blijft beschikbaar voor 2018 voor het biodiversiteitsplan via resultaatbestemming bij deze jaarstukken (€ 30.000 komt terug als voordeel bij programma 3).

Op basis van artikel 4 en 9 van de verordening ex. Artikel 212 (financiële verordening) is uitgesproken dat het College een nota reserves en voorzieningen opstelt in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Volgens de financiële verordening wordt het beleid ten aanzien van de reserves en voorzieningen jaarlijks herzien, daarbij worden onder meer het doel, de heroverwegingen en de bestedingen van de gevormde reserves en voorzieningen herbeoordeeld. In de nota reserves en voorzieningen zijn alle reserves en voorzieningen opgenomen. Hieronder volgt een samenvatting van de beoordeling van de reserves en voorzieningen ultimo 2017.

Als uitgangspunt voor de beoordeling reserves en voorzieningen jaarrekening 2017 is de eindstand van de reserves en voorzieningen in de jaarrekening 2016 genomen. De beoordeling 2017 heeft de volgende resultaten opgeleverd: In 2017 is de buffer van de algemene reserve grondexploitatie € 515.076 te hoog (doordat we tussentijds winst hebben moeten nemen), dit bedrag valt daarom vrij. De restantbedragen van de reserve dorpsvernieuwing (€ 71.409) en de reserve verruiming werkgelegenheid (€ 28.226) vallen vrij. Daarnaast valt van de voorziening oninbare debiteuren een bedrag van € 3.137 vrij. De vrijgevallen bedragen zijn toegevoegd aan het exploitatieresultaat. Deze maken onderdeel uit van het resultaat na bestemming 2017 van € 3.164.000.

Verder heeft de beoordeling van de reserves en voorzieningen de volgende instellingen/opheffingen voor de reserves, voorzieningen en schulden tot gevolg: het opheffen van 2 reserves: reserve dorpsvernieuwing en reserve verruiming werkgelegenheid.

Sinds de gewijzigde BBV-regelgeving per 2010 over reserves heeft u de bevoegdheid om onttrekkingen en toevoegingen tot en met 31 december van het betreffende boekjaar met tijdige begrotingswijzigingen te autoriseren. Na 31 december van het boekjaar kunnen onrechtmatige onttrekkingen niet meer teniet gedaan worden. Voor een nadere toelichting verwijzen we naar de ‘Nota reserves en voorzieningen’.