Algemeen

• We startten een traject om te komen tot een nieuwe, integrale beleidsvisie Sociaal Domein (dit is traject 1.). Deze inhoudelijke visie kunnen we niet los zien van een aantal andere ‘trajecten’ binnen het Sociaal Domein namelijk:
  • 2. Ontwikkelopgave Gebiedsteam (onderzoek naar huidige opzet, aanpak en effectiviteit van het Gebiedsteam);
  • 3. Grip op financiën (zicht op uitgaven in sociaal domein en zicht op ‘knoppen’ waar we aan kunnen draaien om de uitgaven te beperken);
  • 4. Monitoring (doorontwikkeling huidige monitor Sociaal Domein).
  • 5. Communicatieplan Sociaal Domein
• We werken toe naar een innovatief en integraal programma voor het sociaal domein voor 2020-2024, waarin de vijf trajecten in samenhang met elkaar vorm en inhoud krijgen en waarin de Raad, inwoners en maatschappelijke organisaties zich herkennen.
• In 2018 ging voor de allerjongste inwoners (-9 maand tot 2 jaar) Voorzorg en Vroegsignalering van start.
• We sloten de pilot met een Consulent Jeugd vanuit het Gebiedsteam in de huisartsenpraktijk succesvol af.
• In het kader van zelfredzaamheid en het tegengaan van eenzaamheid startten we Welzijn op recept bij twee huisartspraktijken.
• We organiseerden in samenwerking met Scala, het Gebiedsteam en Plaatselijke Belangen/bewonerscommissies dorps- en wijkgesprekken en begeleidden het vervolg hierop. De gesprekken gebruiken we om thema’s op te halen voor de visie sociaal domein en als aanzet tot de doorontwikkeling van het eigenaarschap / de zelfsturing in dorpen en wijken.
• We gaven inwoners door middel van het project DRIVE de mogelijkheid om mee te doen (vrijwilligers) en naar dagbesteding te gaan (inwoners).
• We hebben zes vacatures bij de Stichting Werk Ooststellingwerf ingevuld.
• "Het Fonds" is opgericht in 2018 als opvolger van Het Fonds Ooststellingwerf. In totaal 25 organisaties hebben een aanvraag ingediend, waarvan er 20 zijn gehonoreerd en 5 niet aan de voorwaarden voldeden.
• Vanuit gesprekken met inwoners met een laag inkomen (ervaringsdeskundigen) hebben we regels versoepeld, zoals termijnen voor het aanvragen van de compensatieregeling eigen risico. Ook lopen er acties om meer bekendheid te geven aan regelingen en aanvragen makkelijker te maken. 
• We faciliteerden in 2018 de uitvoering van de twee winnende ideeën voortkomend uit de Hackathon Eenzaamheid die eind 2017 plaatsvond en we organiseerden een thema avond over Eenzaamheid, die begin 2019 vervolg krijgt.
  
  

• De Open Monumentendag wordt nu jaarlijks georganiseerd.
• Er zijn activiteiten in het kader van de Culturele Hoofdstad 2018 uitgevoerd.
• Er is extra ingezet op kinderen met een risico op taalachterstand. De Pilot VVE-Thuis (VVE= Voor- en vroegschoolse Educatie) is in 2018 voortgezet.
• De buurtsportcoaches hebben diverse sport- en beweegactiviteiten en projecten op scholen en in dorpen georganiseerd/gefaciliteerd/gestimuleerd.
• We hebben diverse preventieve activiteiten op het terrein van gezondheid mogelijk gemaakt zoals preventielessen in het onderwijs, de pilot Welzijn op Recept, organisatie Week van de eenzaamheid, Alzheimer Café.
• Voorbeeld van bovengenoemde projecten is het project de Vitale Regio. Hierin werken we samen met De Friesland Zorgverzekeraar, de GGD, de gemeente en partners uit het gezondheidscentrum Oosterwolde en de doelgroep zelf aan een contextuele aanpak van laaggeletterdheid in relatie tot gezondheid. Op de doelgroep afgestemde informatievoorziening kan de effectiviteit van de zorg voor mensen die laaggeletterd zijn verbeteren. De gezondheidsverschillen kunnen hierdoor afnemen.
• Binnen het Escalatieplatform werken we met verschillende organisaties samen om inwoners met zeer complexe problematiek te ondersteunen.
• Om de leefstijl te verbeteren werkten we met de GGD samen om een analyse te maken van de gezondheidsverschillen per leeftijdsgroep en regio (overgewicht, laaggeletterdheid, alcohol & drugs, etc.). Dit gebruiken we om in 2019 helder te krijgen waar op lange termijn de meeste gezondheidswinst te behalen valt.
  
  

• Het jaar 2018 was een goed toeristenseizoen.
• Er is een extra Turfvaartweekend georganiseerd in het voorjaar met verschillende activiteiten in de regio.
• Er zijn diverse projecten van het uitvoeringsprogramma Biobased economy uitgevoerd en afgerond.
• Vanuit de participatiewet hebben we in 2017 en 2018 meer uitstroom gerealiseerd dan vorige jaren. Er zijn meer BAB (baanafspraakbaan) gecreëerd bij onze ondernemers.
• Het flexibel maaibeleid is in 2018 voortgezet als regulier maaibeleid.
• De openbare ruimte is goed onderhouden en op diverse locaties in de gemeente zijn werkzaamheden uitgevoerd om de verkeersveiligheid te verbeteren.
• Er zijn ruim 100 informatieverzoeken en aanvragen voor het fonds Duurzaam en Leefbaar Ooststellingwerf.
• In 2018 zijn zonneparken in Appelscha, Haulerwijk, Donkerbroek en Oosterwolde gerealiseerd.
• Een heroverweging van Diftar+ heeft in het najaar plaatsgevonden met als resultaat het invoeren van Diftar+ per 1 januari 2019.
  
  

• De parkeergelegenheid van het parkeerterrein Brugkampweg en Trambaan is kwantitatief en kwalitatief enorm verbeterd.
• Het Biosintrum is voor het bouwkundige en installatietechnische gedeelte gerealiseerd.
• Coöperatie Appelscha regio 3.0 is opgericht en heeft een plan opgeleverd voor de komende twee jaar.
• Op 17 april 2018 is de notitie 'Participatie in Ooststellingwerf: Samen aan de slag!' vastgesteld en is het participatiebudget vastgesteld om initiatieven mogelijk te maken.
  
  

• In 2018 is met name ingezet op de thema's van aanpak overlast, jeugdgroepen, drugsproblematiek en ondermijning
• De gemeente Ooststellingwerf beschikt over recentelijk geschoolde en getrainde medewerkers die op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen op het gebied van crisisbeheersing.
• Door toezichthouders/Boa’s zijn het afgelopen jaar honderden controles, waaronder 800 APV-controles, uitgevoerd en zijn er meer dan 1000 klachten en meldingen afgehandeld.
  
  

• Samen met een extern bureau gespecialiseerd in overheidsparticipatie is de gemeente aan de slag gegaan om het onderwerp participatie te verkennen.
• De toegang naar het Gebiedsteam en het contact met het Gebiedsteam wordt in het algemeen positief beoordeeld.
• In 2018 hebben we voorbereidingen getroffen om ook de expertise werk en inkomen integraal in de gebiedsgerichte werkwijze op te nemen.
• We hebben in 2018 flink geïnvesteerd in de digitale dienstverlening: producten bij burgerzaken, mijnoverheid, verbeteren en toevoegen van webformulieren en eenvoudig online meldingen kunnen doen van meldingen openbare ruimte.
• We zijn gestart met een pilot thuisbezorgen van reisdocumenten.
• De publiekshal en de balies zijn verbouwd.
• In 2018 is de schuldpositie verder verlaagd.
  
  

In onderstaand overzicht zijn de mutaties in het begrotingssaldo (geraamd resultaat) in kaart gebracht. 

De jaarrekening 2018 sluit met een positief saldo van € 940.000. Op het totale budget van € 74 miljoen (totaal begrote lasten inclusief toevoeging reserves) van 2018 betekent dit een afwijking van 1,3%. Wij stellen u voor de genoemde overschrijdingen te autoriseren bij de vaststelling van de jaarrekening 2018. 

Hierna beschrijven we het gerealiseerde resultaat op hoofdlijnen. Bij de programma's geven we per programma een nadere specificatie van de verschillenanalyse. 

In onderstaand overzicht treft u een analyse op hoofdlijnen aan van de belangrijkste financiële verschillen tussen de begroting 2018 na wijziging en de jaarrekening 2018. We geven verschillen aan die groter zijn dan € 100.000 en die bijdragen aan het resultaat. Het is in dit onderdeel nadrukkelijk niet de bedoeling een limitatieve opsomming te geven die per programma aansluit op onderstaand overzicht. In de programmaonderdelen, bij de 4e W-vraag ‘Wat heeft het gekost?’, treft u een nadere gedetailleerde specificatie aan, waar we per programma de realisatie vergelijken met het geraamde resultaat.

• Nadeel van € 164.000 door hogere lasten jeugdhulp. In de Najaarsrapportage hadden we al een nadeel van € 1,8 miljoen verwerkt.
• Nadeel van € 346.000 bij WMO begeleiding. Dit komt door hogere lasten voor WMO begeleiding en een negatieve afrekening voor beschermd wonen.
• Voordeel van € 121.000 bij Participatie door een positieve afrekening van de GR SW.
• Voordeel van € 1.133.000 bij levensonderhoud door hogere ontvangsten van het rijk, meer ontvangsten voor verhaal en terugvorderingen en lagere aantallen WWB en IOAZ.
  
  

• € 160.000 voordeel op Participatie Ooststellingwerf (overheidsparticipatie). Concrete kaderstelling heeft in 2018 nog niet plaats gevonden waardoor een deel van het beschikbare budget resteert.
  
  

• Een voordeel van € 410.000 op de grondexploitatie omdat we volgens de POC-methode winst hebben genomen. Daardoor is de omvang van de reserve te hoog en valt dit bedrag vrij.
• Nadeel van € 325.000 in verband met de niet gerealiseerde opbrengst verkoop boerderij Appelscha-hoog.
• De vm. camping Canada 4 is verkocht, voordeel € 133.000.
  
  

Programma 5 bevat geen grote afwijkingen.

• Hogere dotatie (€ 100.000) aan de voorziening lopende pensioenverplichtingen bestuurders en pensioenverplichting voormalige wethouders en huidige wethouders. Door een lagere rekenrente, bereiking van de pensioengerechtigde leeftijd door een voormalig wethouder en de komst van vier nieuwe wethouders.
• Het resultaat op de organisatorische kostenplaatsen (inclusief het Gebiedsteam) is € 272.000 voordelig. Lagere nettolasten personeel en personeelsgerelateerde kosten € 323.000 en lagere doorbelaste apparaatskosten € 90.000.
• Een voordeel op de algemene uitkering van € 613.000. Hoofdzakelijk zijn dit de gevolgen van de decembercirculaire 2018.
  
  

Het bepaalde bodembedrag van de algemene reserve is € 3 miljoen. In de paragraaf weerstandsvermogen is berekend dat de benodigde weerstandscapaciteit bijna € 1,4 miljoen bedraagt. Er wordt een netto meerjarig beslag (2019-2022) gelegd op de algemene reserve van in totaal € 4,868 miljoen. Het meerjarig beslag bestaat uit de volgende onttrekkingen:

• Nieuw beleid 2017-2020 € 1.605.056 (2019-2020)
• Het Fonds € 50.829 (2019)
• Uitbreiding sportcomplex Waskemeer € 240.000 (2019)
• Biodiversiteit € 30.000 (2019)
• Biosintrum € 1.000.000 (2019)
• Samenwerking Ooststellingwerf, Weststellingwerf en Opsterland € 45.000 (2019)
• Aankoop aula Oosterwolde € 251.500 (2019)
• Nieuw beleid 2019-2022 € 496.000 (2019-2021)
• Dekking begroting 2019-2022 € 1.150.000 (2019-2020)

Een uitgebreide specificatie van het meerjarig beslag vindt u in de nota reserves en voorzieningen. 

Het minimale niveau van de algemene reserve voor de komende jaren is € 9,7 miljoen. De stand van de algemene reserve bedraagt per ultimo 2018 € 17,3 miljoen. Na toevoeging van het gerealiseerde resultaat over 2018 (zie tabel voorstel bestemming gerealiseerd resultaat), stijgt de algemene reserve naar € 18,2 miljoen. 

Op basis van artikel 4 en 9 van de verordening ex. Artikel 212 (financiële verordening) is uitgesproken dat het College een nota reserves en voorzieningen opstelt in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Volgens de financiële verordening wordt het beleid ten aanzien van de reserves en voorzieningen jaarlijks herzien, daarbij worden onder meer het doel, de heroverwegingen en de bestedingen van de gevormde reserves en voorzieningen opnieuw beoordeeld. In de nota reserves en voorzieningen zijn alle reserves en voorzieningen opgenomen. Hieronder volgt een samenvatting van de beoordeling van de reserves en voorzieningen ultimo 2018.

Als uitgangspunt voor de beoordeling reserves en voorzieningen jaarrekening 2018 is de eindstand van de reserves en voorzieningen in de jaarrekening 2017 genomen. De beoordeling 2018 heeft de volgende resultaten opgeleverd: In 2018 is de buffer van de algemene reserve grondexploitatie € 410.311 te hoog, dit bedrag valt daarom vrij. Het restantbedrag van de reserve Streekagenda (€ 20.296) valt vrij. De vrijgevallen bedragen zijn toegevoegd aan het exploitatieresultaat. Deze maken onderdeel uit van het resultaat na bestemming 2018 van € 940.000 positief.
 
Verder heeft de beoordeling van de reserves en voorzieningen de volgende instellingen/opheffingen voor de reserves, voorzieningen en schulden tot gevolg: het opheffen van 2 reserves: reserve Streekagenda en reserve Inbraakpreventie (Preventietruck kosteloos overgedragen aan de politie). Ook stellen wij voor 2 nieuwe reserves in te stellen: reserve Precariobelasting en Kapitaalreserve.

U heeft de bevoegdheid om onttrekkingen en toevoegingen tot en met 31 december van het betreffende boekjaar met tijdige begrotingswijzigingen te autoriseren. Na 31 december van het boekjaar kunnen onrechtmatige onttrekkingen niet meer teniet gedaan worden. Voor een verdere toelichting verwijzen we naar de ‘Nota reserves en voorzieningen’.