Programma 1 | Sociaal Domein

Ieder kind en iedere jongere groeit op in een veilige en gezonde omgeving.
Ze krijgen de kans om zich zo optimaal mogelijk te ontwikkelen tot zelfredzame en zelfbewuste (jong)volwassenen. Hiermee vergroten we de groep jongeren en hun ouders die in staat is het leven positief in te vullen, zelfstandig en/of samen met hun omgeving. We doen dit samen met jeugdigen, ouders en maatschappelijke partners. Waar nodig ondersteunen we jongeren en/of hun ouders/opvoeders: preventie dichtbij, zware zorg als dat gewenst is. Prioriteit ligt bij preventie waardoor zware zorg minder nodig is. Daar waar zware zorg op zijn plaats is, wordt deze zorg snel ingezet. Binnen het Passend Onderwijs krijgt een kind een aanbod dat bij hem of haar past.

1. Met Voorzorg en Vroegsignalering bereiken we dat we in de eerste duizend dagen van een kind kwetsbare ouder(s) en hun kind de juiste ondersteuning kunnen krijgen. Een warme overdracht tussen verloskundigen, kraamzorg, jeugdverpleegkundigen en Gebiedsteammedewerkers zorgt voor continuïteit in de zorg.
   
2. Door de inzet van een Consulent Jeugd in de huisartsenpraktijk helpen we jeugdigen en ouders in een vertrouwde omgeving, dichtbij huis en snel met opgroei- en opvoedproblemen. Ook versterken we hiermee de samenwerking tussen huisartsen en Gebiedsteams en beperken we de kosten van doorverwijzingen naar specialistische jeugdhulp via de huisarts.
3. De nieuwe resultaatgerichte bekostiging van de specialistische jeugdhulp moet leiden tot betere samenwerking tussen jeugdhulpaanbieders en maatwerk voor de cliënt. Nu de opstartfase voorbij is, krijgen we zicht op de effecten en resultaten.
4. Door het actieplan Foar Fryske Bern is voor de komende 3 jaar € 4,2 miljoen rijkssubsidie verworven, waarmee we de transformatie van de jeugdhulp in Friesland verder vorm geven.
5. Jongerenparticipatie kreeg vorm (quests and chats, vloggen, talkshow) waardoor we beter weten wat jongeren bezig houdt en wat hen triggert om bv alcohol en drugs te gebruiken.
   
   

1. In 2018 ging voor de allerjongste inwoners (-9 maand tot 2 jaar) Voorzorg en Vroegsignalering van start.  
2. We sloten de pilot met een Consulent Jeugd vanuit het Gebiedsteam in de huisartsenpraktijk succesvol af. In 2019 krijgen alle huisartsen de gelegenheid om een Consulent Jeugd in de praktijk in te zetten.
3. De inkoop van jeugdhulp doen we samen met alle 20 Friese gemeenten. Sinds 2018 werken we met een nieuwe resultaatgerichte bekostiging. Deze nieuwe werkwijze kende een intensief implementatietraject. Dit vroeg inzet van ambtenaren Jeugd, financiën, contractbeheer en het Gebiedsteam.
4. In Fries verband maakten we een actieplan voor de verwerving van geld uit het Rijks Transformatiefonds Jeugd. Dit heeft geresulteerd in het Actieplan Foar Fryske Bern.
5. In juni 2018 maakten leerlingen (uit 2, 3 en 4 vmbo) van het Stellingwerf College vlogs over onderwerpen uit de preventielessen. Zij presenteerden dit tijdens een talkshow met raadsleden. Het ging over alcohol en drugsgebruik, gebruik van social media en gameverslaving.
6. Vanuit de aanpak rondom drugs is samen met de VNN (verslavingszorg Nederland) een project gestart om het jongerenwerk, het Gebiedsteam, sportverenigingen etc. tools te geven om beter drugsgebruik en groepsdruk bij jongeren (eerder) te signaleren. Zo komen zij sneller in beeld, wordt het probleem sneller bespreekbaar gemaakt en vindt zo nodig snel verwijzing plaats.

Verbonden partij: Gemeenschappelijke regeling Sociaal Domein Fryslân (SDF)
Binnen de Centrumregeling SDF werken Friese gemeenten samen aan beleidsvoorbereiding en de inkoop van specialistische jeugdhulp en het bijbehorende contractbeheer. Het algemene doel is om waar nodig specialistische jeugdhulp en ondersteuning te leveren aan inwoners van alle Friese gemeenten.

Verbonden partij: Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Fryslân (VRF)
Binnen de VRF werken Friese gemeenten, Brandweer Fryslân, GGD Fryslân en andere partners samen aan brandweerzorg, publieke gezondheidszorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing. De VRF werkt op het gebied van gezondheidszorg aan het beschermen en bevorderen van de gezondheid van de Friese inwoner.

1. Ouders ervaren steun in de eerste duizend dagen van hun kindje.
2. Door de inzet van een Consulent Jeugd in de huisartsenpraktijk kunnen jeugdigen en ouders in een vertrouwde omgeving, dichtbij huis en snel geholpen worden met opgroei- en opvoedproblemen.
3. De nieuwe resultaatgerichte bekostiging van de specialistische jeugdhulp moet leiden tot betere samenwerking tussen jeugdhulpaanbieders en maatwerk voor de cliënt. Nu de opstartfase voorbij is, kunnen we zicht krijgen op de effecten en resultaten. Voor inwoners moet dit leiden tot efficiëntere zorg op maat. We werken aan een monitor om deze effecten te monitoren.
4. Bij de samenwerking in Friesland op het gebied van de transformatie van de jeugdhulp zetten we in op 4 thema's: leren van moeilijke casussen, afstemming in de keten, samenwerking zorg en onderwijs en zorg voor kinderen rond echtscheidingen. Doordat geld beschikbaar is uit het transformatiefonds voor deze thema's kan de jeugdhulp verbeterd worden.
5. Jongeren zijn op een aansprekende manier bewust gemaakt van uitdagingen die zij tegen kunnen komen.
   
   

• Het visiedocument Zorg voor de Jeugd Fryslân (april 2013)
• Het Regionaal Transitiearrangement (RTA) Fryslân (november 2013)
• Toekomstvisie van het basisonderwijs in Ooststellingwerf (december 2013)
• Omvormingsplan Transitie Jeugdzorg Fryslân (februari 2014)
• Lokaal Jeugdbeleid 2014-2017 (mei 2014)
• 3 D’s – Contouren notitie Gebiedsteams (juli 2014)
• Beleidsplan ‘Hart voor de jeugd’ 2015-2018 (augustus 2014)
• Verordening ‘Hart voor de jeugd Ooststellingwerf’ 2018
• Preventieplan Jeugd 2016, Samen bouwen aan een sterke toekomst (januari 2016)

Vergroten van zelfredzaamheid en participatie van inwoners. 
Onze inwoners zijn zelfredzaam en samenredzaam. Ze doen mee aan de (lokale) samenleving. Voor mensen die het niet op eigen kracht redden, bieden we een vangnet. Mensen blijven zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Indien nodig krijgen zij zorg dicht bij huis. 

Onze gemeente kent een sterke zorgeconomie. Deze willen we behouden en waar mogelijk versterken.

• Inwoners die niet op eigen kracht of met behulp van hun netwerk hun ondersteuningsvraag kunnen oplossen, konden bij het Gebiedsteam terecht.
• De zelfredzaamheid van inwoners is aangesproken, bijvoorbeeld door het nieuwe project Welzijn op recept waarbij de huisarts mensen die kampen met psychosociale problemen doorverwijst naar bestaande (welzijns)activiteiten (bv sport, creatieve activiteiten, vrijwilligerswerk, eetclub). Hierdoor wordt een beroep gedaan op hun talenten en krijgen zij de mogelijkheid mee te doen. Het project loopt sinds oktober 2018 bij twee huisartsenpraktijken. De eerste evaluatie is in 2019.
• Met de dorpsgesprekken maakten we een begin om van transitie naar transformatie te komen. Daarbij kijken we ook wat er nodig is om zelfredzaamheid en samenredzaamheid te stimuleren. Het gesprek over samenredzaamheid is op gang gebracht.
• De inzet van vrijwilligers en mantelzorgers is gestimuleerd en gewaardeerd.
• Onderwijsinstellingen, zorgpartijen en ondernemers zijn met elkaar in gesprek over de zorgeconomie in onze gemeente, waar vier initiatieven uit zijn voortgekomen die momenteel worden uitgewerkt. 
  
  

• Niet alle inwoners zullen zelfredzaam zijn/worden. Vanuit het Gebiedsteam hielpen we ook in 2018 inwoners die niet op eigen kracht of met behulp van hun netwerk de ondersteuningsvraag kunnen oplossen. Hiermee gaven we uitvoering aan de Wmo en bieden we een vangnet.
• In het kader van zelfredzaamheid en het tegengaan van eenzaamheid startten we Welzijn op recept bij twee huisartspraktijken.
• We organiseerden in samenwerking met Scala, het Gebiedsteam en Plaatselijke Belangen/bewonerscommissies dorpsgesprekken en begeleidden het vervolg hierop.
• We gaven inwoners door middel van het project DRIVE de mogelijkheid om mee te doen (vrijwilligers) en naar dagbesteding te gaan (inwoners).
• We bieden een ‘pakket’ van diverse activiteiten, faciliteiten en ondersteuning voor mantelzorgers en vrijwilligers. Bij de indicatiestelling voor zorg houden we geen rekening met de aanwezigheid van jongeren tot 18 jaar als mantelzorger. Dit is vastgelegd in de Beleidsregels WMO 2018.
• Wat betreft zorgeconomie zetten we in op nieuwe samenwerking. Met zorgpartijen, onderwijsinstellingen en ondernemers zijn vier initiatieven gestart: Ooststellingwerf suikerarm, regionaal flexi werkgeverschap, ateliers en ieder dorp een eigen USP.
• Inzake langer thuis blijven wonen blijven we inwoners bewust maken van wat er (vanuit eigen kracht en met ondersteuning van het Gebiedsteam) nodig en mogelijk is om lang(er) thuis te blijven wonen. Bijvoorbeeld door projecten als 'Mijn huis op maat' en 'preventief huisbezoek ouderen'. Verder zijn we aangesloten bij de 'Woon zorgatlas' en zijn we gestart met verdere verdieping van de prestatieafspraken met corporaties. Naast kangoeroewoningen zetten we ons in voor mantelzorgwoningen en andere vormen van langer zelfstandig thuis wonen. We ondersteunden in 2018 een burgerinitiatief als Wel-Zijn op dorpse schaal in Oldeberkoop.
• We bieden inwoners de mogelijkheid om bij aanpassingen aan hun huis gebruik te maken van de Blijverslening en de Verzilverlening. De blijverslening valt onder WMO, hier is de verzilverlening aan gekoppeld.
• Om onze informatievoorziening naar inwoners te optimaliseren zijn voorbereidingen getroffen om te komen tot een communicatiestrategie (zie 'Visie Sociaal Domein'), zodat we op alle onderdelen transparant communiceren.
  
  

Instellen van een revolverend fonds Blijverslening
In het kader van langer thuis wonen is de eerste Blijverslening en de eerste Verzilverlening verstrekt. De aanvragen voor de Verzilverlening beginnen op gang te komen.

We geven uitvoering aan de WMO
We hebben met zorgaanbieders overeenstemming bereikt over de tarieven voor Wmo dienstverlening. Het project DRIVE is geëvalueerd, dit wordt in 2019 voortgezet. Daarbij kijken we of we dit soort vervoer kunnen verbreden naar andere soorten van vervoer. De pilot intake hulp bij het huishouden door wijkverpleegkundigen is wegens succes omgezet in een structurele werkwijze. Verkennende gesprekken zijn gestart om deze samenwerking over en weer uit te breiden.

Mantelzorgondersteuning
Voor de ondersteuning van de mantelzorgers is er uitvoering gegeven aan de jaaragenda 2018. Deze agenda bestond uit drie dagen van de mantelzorg, verschillend cursusaanbod en een Respijtweekend. Via brede publiciteit proberen we zoveel mogelijk mantelzorgers te wijzen op het ondersteuningsaanbod en van zo goed mogelijke informatie te voorzien. Medio 2018 is een hackathon over mantelzorg bij dementie georganiseerd. Deelnemers aan deze hackathon streden om het winnende idee om mantelzorgers bij dementie te ondersteunen. Het resultaat van deze hackathon is een tweetal werkgroepen die pilotprojecten aan het ontwikkelen zijn voor de ondersteuning van mantelzorgers bij dementie.

Vrijwilligersondersteuning
In samenwerking met Scala is een nieuwe vrijwilligersvacaturebank opgezet. Op korte termijn wordt de nieuwe website gelanceerd. Ook was in 2018 de uitvoering van de jaarlijks terugkerende Vrijwilligersawards.

We handhaven het huidige beleid huishoudelijke hulp
We hebben met de thuiszorgaanbieders overeenstemming bereikt over het in dienst nemen van de alfa hulpen vanaf 2019. Zo'n 95% wil daar gebruik van maken. Beleidsmatig hebben we bestaand beleid voortgezet. Eind 2018 zijn voorbereidingen gestart om de Wmo inkoop, inclusief hulp bij het huishouden, vanaf 2020 vorm te geven.

Inwoners ervaren dat er een vangnet is als zij het niet op eigen kracht redden, bijvoorbeeld in de vorm van zorg dichtbij huis. Onder meer via de werkwijze in het Gebiedsteam, DRIVE en bv de Verzilverlening merken inwoners dat we uit gaan van hun zelfredzaamheid en samenredzaamheid en dat we gericht zijn op meedoen in de (lokale) samenleving en zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Door het subsidiëren van een initiatief als Wel-Zijn op dorpse schaal konden oudere inwoners laagdrempelig naar dagbesteding in het eigen dorp. Via Welzijn op recept stimuleren we inwoners om deel te nemen aan maatschappelijke activiteiten en proberen we bij te dragen aan de vermindering van eenzaamheid. Binnen de dorpsgesprekken in het kader van de visie sociaal domein kunnen inwoners in elk dorp meedenken over toekomstig beleid. De circa 200 mantelzorgers die gebruik maken van ons specifieke ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers merken dat we hen waarderen.

• Beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning Oost- en Weststellingwerf 2015
• Beleidsnota mantelzorgondersteuning 2017
• Beleidsnota vrijwilligersondersteuning 2014

Mensen stimuleren mee te doen aan de samenleving door werk, scholing, vrijwilligerswerk of dagbesteding. 
Het Gebiedsteam zet zich in om uitkeringsgerechtigden met arbeidsperspectief of een arbeidsbeperking aan het werk te helpen. Mensen met beperkte mogelijkheden om direct aan het werk te gaan, kunnen gebruik maken van zinvolle (arbeidsmatige) dagbesteding, beschut werk of vrijwilligerswerk. Jongeren stimuleren we hun opleiding voort te zetten of weer naar school te gaan om een startkwalificatie te halen.

We hebben in 2018 weer mensen uit verschillende doelgroepen naar werk of studie begeleid, maar ook gezorgd dat mensen een stapje konden maken op de participatieladder. We hebben dit op verschillende manieren gedaan. Door begeleiding en maatwerk van casemanagers werk. Door het organiseren van twee interesse markten, de eerste voor Groen & Techniek en de tweede voor Zorg & Welzijn. We hebben een groen traject opgezet, in samenwerking met OlmenEs en Terra. Ook zoeken we steeds meer verbinding en samenwerking met collega's WMO uit het Gebiedsteam.

Daarnaast loopt huidig beleid dit jaar af. Daarom hebben we een bestandsanalyse gedaan. Er is in kaart gebracht hoe ons bestand eruit ziet en welke instrumenten goed werken. Dit is als basis gebruikt voor het opstellen van concept beleid. In samenwerking met casemanagers en wethouder zijn speerpunten opgesteld en vormgegeven met alle betrokken partners. Dit zijn inwoners in een uitkeringssituatie (ervaringsdeskundigen), werkgevers, onderwijs en aanbieders. Het beleid is in april 2019 door u vastgesteld.

Er is een samenhangende aanpak rond statushouders vastgesteld en in gang gezet in samenwerking met stakeholders. Dit betreft een integrale aanpak op de terreinen gezondheid, opvoeding, taal, werk en inkomen. 

Regionaal werkbedrijf Fryslân Werkt!
Binnen het regionale werkbedrijf ‘Fryslân Werkt!’ werken we samen aan een inclusieve arbeidsmarkt, waarin mensen zo veel mogelijk en duurzaam meedoen. We doen dit met de andere Friese gemeenten, het UWV en de sociale partners in onze regio. Binnen het werkbedrijf werken we samen om baanafspraakbanen (voor mensen met een arbeidsbeperking) in te vullen. We kijken hierbij niet naar beperkingen, maar naar de mogelijkheden van de uitkeringsgerechtigde. We faciliteren werkgevers door een regionaal afgestemd aanbod voor werkgeversdienstverlening en re-integratieinstrumenten (bv werkvouchers). De resultaten monitoren we op regionaal niveau. We werken aan een monitor om de resultaten ook lokaal in beeld te krijgen. Daarnaast geven we uitvoering aan ons eigen beleid. We blijven lokaal doen wat lokaal kan. 

We gebruiken de talentenbank
Van onze uitkeringsgerechtigden verwachten we een tegenprestatie (26 uur vrijwilligerswerk per jaar). Veel van hen doen al vrijwilligerswerk, bieden mantelzorg of volgen een taalcursus en voldoen hier dus al aan. Voor mensen die in dit kader geen geschikte vrijwillige klus kunnen vinden, hebben we de talentenbank, waarin vraag en aanbod gematcht worden. Deze talentenbank (vrijwilligersvacaturebank) is overigens ook voor andere inwoners beschikbaar. Stichting Scala voert dit voor ons uit. Vanuit de wens om meer maatwerk te bieden bij de tegenprestatie gaan we in 2019 kijken of de talentenbank nog een geschikt middel is en dit eventueel aanpassen.

We vergroten de arbeidsparticipatie
De afstand van de uitkeringsgerechtigde tot de arbeidsmarkt is bepalend voor de keuze van het re-integratie- of participatietraject. Mensen met een kleine afstand tot de arbeidsmarkt worden direct bemiddeld door het Gebiedsteam. Hierbij maken zij gebruik van een integrale privaat-publieke samenwerking via Baanbrekend Fryslân, Flextensie en de eigen accountmanager. Uitkeringsgerechtigden met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt worden door het Gebiedsteam voorbereid op de arbeidsmarkt door (maatwerk)re-integratietrajecten in te zetten. Denk hierbij aan leerwerkplekken, stages en vakgerichte opleidingen zoals het Hildenbergproject. Mensen met de grootste afstand tot de arbeidsmarkt betrekken we bij de samenleving door participatietrajecten (zoals Wijknet), vrijwilligerswerk, (arbeidsmatige) dagbesteding en beschut werk.

Voor diegenen waarvoor dat mogelijk lijkt, blijven we ons inzetten op uitstroom uit de uitkering. We bieden hen leerwerkplekken en scholing aan, waarin zij werknemers- en vakvaardigheden aanleren. In samenwerking met de buitendienst bieden we trajecten aan in het onderhoud van de openbare ruimte. Ook is er het groenproject met Terra bij OlmenEs en leerwerkplekken voor onder andere statushouders die de entree-opleiding volgen. Zo investeren we in de ontwikkeling van mensen.

We werken een pilot beschut werk en (arbeidsmatige) dagbesteding uit
Een brede groep deelnemers gaat aan de slag in nieuwe experimentele vormen van beschut werk en (arbeidsmatige) dagbesteding. Dit gebeurt in de vorm van een pilot in OWO-verband. Hierin wordt samengewerkt tussen lokale partijen zoals werkgevers, het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt, zorgaanbieders en de Gebiedsteams. Dit leidt tot kortere lijnen en betere samenwerking om mensen waar mogelijk van dagbesteding naar werk te krijgen. De driejarige pilot wordt begeleid door Movisie. Dit is een landelijk kennisinstituut en adviesbureau voor de aanpak van sociale vraagstukken. We krijgen voor het begeleiden van de pilot extra geld van de provincie Fryslân.

 

• Uitkeringsgerechtigden hebben meer perspectief op werk gekregen en kunnen naar eigen vermogen meedoen. Dit kan zijn door financieel (weer) onafhankelijk te zijn, maar ook door vrijwilligerswerk.
• Verder zijn er inwoners die actief meedoen aan de samenleving door scholing, re-integratietrajecten, beschut werk, (arbeidsmatige) dagbesteding en/of het leveren van een tegenprestatie.
• Ondernemers konden hun toenemende vraag naar arbeid beter invullen en zijn tevreden over de (werkgevers) dienstverlening van de gemeente.
  
  

• Visienota Vrijwilligerswerk en Tegenprestatie “Iedereen heeft iets te geven” (september 2014)
• Beleidsnotitie en marktbewerkingsplan Werkgeversdienstverlening Ooststellingwerf en Weststellingwerf 2015-2018 (oktober 2014)
• Beleidsnota Re-integratie en Participatie Ooststellingwerf en Weststellingwerf 2015-2018 (december 2014)
• Verfijning beleidsnota Re-integratie en Participatie Oost- en Weststellingwerf 2015-2018 (juni 2015)

WSW-medewerkers zoveel mogelijk in reguliere arbeid plaatsen. 
Dit doen we dicht bij huis en in onze lokale samenleving. De WSW-medewerkers die aangewezen zijn op een beschutte werkomgeving, blijven aan het werk bij Caparis. We maken de uitgaven voor de WSW beheersbaar door een versnelde en verantwoorde afbouw van Caparis. We doen dit samen met Caparis en de 7 andere gemeenten binnen de Gemeenschappelijke Regeling (GR). Bij de uitvoering hebben we oog voor de individuele medewerker.

De vacatures in het groen bij de buitendienst zijn met inzet van de Stichting Werk ingevuld. En we leveren een actieve bijdrage aan het gesprek over en vormgeven van de nieuwe governance structuur.

We geven uitvoering aan de herstructurering van de WSW.

Verbonden Partij: GR SW Fryslân / Caparis N.V
GR SW Fryslân / Caparis NV dragen bij aan het aanbieden van arbeidsplaatsen in het kader van de voormalige wet sociale werkvoorziening voor onze inwoners. Sinds 2015 is er geen instroom meer door de invoering van de Participatiewet. Daarom heeft de GR besloten de WSW verantwoord en versneld af te bouwen. Er wordt gewerkt aan het voorstel voor de nieuwe governance structuur. 

We willen uiteindelijk zoveel mogelijk WSW-medewerkers in reguliere arbeid plaatsen, waar mogelijk en passend. Dit doen we dicht bij huis en in onze lokale samenleving. De WSW-medewerkers die aangewezen zijn op een beschutte werkomgeving, blijven aan het werk bij Caparis. 

 

SW-medewerkers die onder beschut binnen oud vallen, hebben een veilige en geschikte plek binnen Caparis. Voor zes mensen die wel bij een reguliere werkgever kunnen en willen werken hebben we een passende werkplek gecreëerd bij de buitendienst.

• Herstructureringsplan (december 2015)
• Nota Beschut Werk Nieuw Ooststellingwerf 2017 - 2018 (juni 2017)

Ideeën vanuit de dorpen over leefbaarheid stimuleren.

Alle dorpen in Ooststellingwerf hebben een wijk- en dorpenbudget ontvangen via de PB-besturen of via de besturen van de Bewonerscommissies (geldt voor 4 wijken in Oosterwolde). Dit wordt al een aantal jaren op deze wijze georganiseerd. De dorpen en wijken zijn hier erg blij mee en stimuleren hiermee activiteiten en projecten op dorpsniveau t.b.v. de leefbaarheid. De te stimuleren activiteiten en projecten zijn heel divers zoals jeugdactiviteiten sportvereniging, buurtontmoetingsmomenten, Bello's, dorpsfeesten etc. Ook is "Het Fonds" opgericht in 2018 als opvolger van Het Fonds Ooststellingwerf. Diverse organisaties hebben in oktober 2018 een aanvraag neergelegd bij de gemeente voor een bijdrage vanuit "Het Fonds". 18 december 2018 vond hierover besluitvorming plaats. 

We stimuleren een actieve rol van plaatselijke belangen en bewonerscommissies.
Deze organisaties krijgen van de gemeente een wijk- en dorpenbudget en zij mogen dit budget naar eigen keuze benutten voor leefbaarheidsprojecten en activiteiten in hun dorp of wijk. De gemeente heeft "Het Fonds" opgericht in 2018. 18 december 2018 vond hierover besluitvorming plaats en werd duidelijk welke organisaties een bijdrage krijgen uit "Het Fonds" t.b.v. hun activiteiten/projecten.

Vanuit het wijk- en dorpenbudget zijn diverse activiteiten en projecten op dorps-en wijkniveau financieel ondersteund. De inwoners hebben deelgenomen aan deze activiteiten en projecten.

Mensen betrekken bij de samenleving. Verdere achterstand tot de maatschappij voorkomen. Een goede gezondheid bevorderen.
Het accent ligt op het bevorderen van participatie van kinderen. Preventie loopt als rode draad door alle activiteiten.

In 2018 hebben we met alle partijen in de Klankbordgroep Armoede de rol en functie opnieuw gedefinieerd; kennis delen, op de hoogte blijven en samenwerken (ook om meer inwoners te bereiken). We hebben vooral ingezet op praktisch samenwerken: bijvoorbeeld voorkomen dat er meerdere Sinterklaasacties zijn waarbij sommige gezinnen meerdere keren benaderd worden en andere gezinnen helemaal niet.

Door invoering van de VoorzieningenWijzer proberen we de situatie van meer inwoners op vijf domeinen te verbeteren (toeslagen, belastingaangifte, minimaregelingen, energie en zorgverzekering). En uiteraard hebben we inwoners geholpen door gebruik te laten maken van bestaande regelingen zoals kledingbonnen, compensatie regeling eigen risico etc. en mee te laten denken over een andere uitvoering van het armoedebeleid (mensen betrekken bij de samenleving).

In 2018 hebben we verder ingezet op preventie en vroegsignalering. We hebben met Leergeld c.a. afspraken gemaakt over het vergroten van het bereik.

Waar mogelijk benutten we de bandbreedte van de regelgeving
Vanuit gesprekken met inwoners met een laag inkomen (ervaringsdeskundigen) hebben we regels versoepeld, zoals termijnen voor het aanvragen van de compensatieregeling eigen risico. Ook hebben we in november een sessie gehad met het Gebiedsteam, en later een sessie met inwoners, om na te gaan of er knellende regels zijn. Aan de opbrengst wordt gewerkt (voorbeelden: formulieren vereenvoudigen, integrale samenwerking met kwijtschelding belastingen, bij meerdere afdelingen niet langer dezelfde gegevens aanleveren, kledingbonnen ook digitaal besteden + via e-burger pas etc.). Verder hanteren we binnen het armoedebeleid het uitgangspunt: in geval van twijfel toekennen. De bestaande regelingen als bv Stichting Leergeld blijven van kracht. 

Samen met Actium hebben we de VoorzieningenWijzer ingevoerd. In het kader van vroegsignalering hebben we afspraken gemaakt met Vitens en de Sociale Verzekeringsbank.

We geven uitvoering aan armoedebeleid
We hebben onderzoek uit laten voeren naar de grootte van de doelgroep en hun behoeften. Op basis hiervan zijn we in gesprek met o.a. inwoners en klankbordgroep armoede om het bereik te vergroten en behoeften te vertalen naar concrete acties.

Daarnaast hebben we inwoners geholpen door de verschillende acties binnen het armoedebeleid uit te voeren: korting op de AV Frieso, kleding- en schoenenbonnenactie, compensatieregeling eigen risico, voorleesproject Humanitas, subsidie Voedselbank, Leergeld, Jeugdsportfonds en Jeugdcultuurfonds, financiering inzet budgetcoaches en vrijwilligers bij schuldhulpverlening, ondersteuning bij Sinterklaasacties en vakantieweken.

We hebben nu tweemaal een groep inwoners met laag inkomen bij Scala uitgenodigd om mee te denken en te praten over het armoedebeleid. Dat levert praktische zaken op. Daarvan is al uitgevoerd: vereenvoudigen website en invoeren groep lotgenotencontact. Nog uit te voeren/ideeën: regeling voor volwassenen, kledingbonnen digitaal besteden, vaste betaaldata uitkeringen en nog een tiental ideeën. Er is veel waardering vanuit deze groep inwoners om gehoord te worden en mee te mogen denken. In 2019 gaan we daar zeker mee verder. Een groep inwoners met een laag inkomen heeft input geleverd voor concept communicatie materiaal. Met deze input is een totaal nieuwe folder gemaakt. Deze brengen we begin 2019 uit.

• Participatiewet en daarop te baseren richtlijnen, onder andere Studietoeslag en Individuele inkomenstoeslag
• Nota Armoedebeleid Oost- en Weststellingwerf (september 2014)
• Actieplan Armoedebeleid 2016-2019.

					x € 1.000
Wat heeft het ons gekost?	Rekening	Primitieve	Actuele	Rekening	Verschil
	2017	Begroting	Begroting	2018
Saldo van baten en lasten
Lasten
1.1 Thema Jeugd	-8.246	-5.890	-7.798	-7.882	- 84 N
1.2 Thema WMO (incl. AWBZ)	-6.623	-6.368	-6.084	-6.242	- 158 N
1.3 Thema Participatie	-4.782	-4.470	-4.849	-4.828	21 V
1.4 Thema Inkomensverstrekking	-10.179	-10.506	-10.773	-9.853	920 V
Totaal Lasten	-29.829	-27.234	-29.504	-28.806	699 V
Baten
1.1 Thema Jeugd	24	-	-	21	21 V
1.2 Thema WMO (incl. AWBZ)	418	425	357	629	272 V
1.3 Thema Participatie	76	2	2	103	101 V
1.4 Thema Inkomensverstrekking	8.937	8.974	8.974	9.337	363 V
Totaal Baten	9.454	9.401	9.333	10.089	756 V
Saldo van baten en lasten	-20.374	-17.833	-20.171	-18.716	1.455 V
Mutatie reserves
Toevoegingen	-337	-	-136	-136	-
Onttrekkingen	3.720	519	1.015	949	- 66 N
Mutatie reserves	3.384	519	879	813	- 66 N
Resultaat	-16.991	-17.314	-19.292	-17.903	1.389 V

			x € 1.000
Belangrijkste afwijkingen Programma 1			Verschil
Jeugdzorg			- 64 N
Maatwerkvoorziening natura materieel			128 V
Maatschappelijke begeleiding en opvang			237 V
WMO informele zorg			31 V
Maatwerkvoorziening natura immaterieel			- 282 N
Algemene Reserve			- 66 N
Participatie			121 V
Levensonderhoud			1.133 V
Bijzondere bijstand			150 V
Overige kleine afwijkingen			1 V
Totaal afwijkingen			1.389 V

In onderstaand overzicht lichten we de afwijkingen > € 25.000 toe.

Jeugdgezondheidszorg, nadeel € 64.000

• Nadeel van in totaal € 164.000 op de jeugdhulp. Dit bestaat uit meerdere onderdelen:
  
  • Hogere lasten Jeugdhulp, ten opzichte van de primitieve begroting, van € 2,7 miljoen. Bij de Najaarsrapportage was al een bedrag van € 1,8 miljoen als nadeel verwerkt. Dat betekent dat het nadeel € 900.000 hoger is geworden in de realisatie. 
  • Een voordeel van € 755.000 omdat een verplichting (verwachte facturen 2017 en eerder) vrij kon vallen.
• Voordeel van € 83.000 op jeugdgezondheidszorg. In het kader van preventie en vroegtijdig signaleren is eind 2018 gestart met de voorbereidingen om Voorzorg en Vroegsignalering in te kunnen zetten in Ooststellingwerf. De trainingen zouden in november 2018 plaatsvinden, maar zijn verschoven naar januari 2019. Ook zijn er in 2018 geen trajecten Voorzorg ingezet, maar voor 2019 verwachten we die wel.

Maatwerkvoorziening natura materieel, voordeel € 128.000
Hoewel het budget woningaanpassingen bij de voor- en najaarsrapportage al was verlaagd resteert er alsnog een voordeel van € 78.000. Mensen blijven langer thuis wonen maar dit drukt nog niet op het budget. Tot en met 2018 kozen inwoners er ook nog voor om aanpassingen eigen beheer aan te brengen. Ze maken een afweging door de eigen bijdrage. Vanaf 2019 geldt een ander eigen bijdrage systematiek waardoor er mogelijk meer aanvragen komen. Op de hulpmiddelen is een voordeel van € 38.000 door goedkopere aanbesteding en inkomsten uit boetebeding. 

Maatschappelijke begeleiding en opvang, voordeel € 237.000
Dit bestaat uit een nadeel van € 45.000 op maatschappelijke opvang omdat we de vergoeding van het COA die hier tegenover staat achteraf via de circulaires ontvangen in plaats van aan het begin van een traject, terwijl we de lasten al wel hebben gehad. Daarnaast een voordeel van € 280.000 op maatschappelijke opvang en vrouwenopvang. De centrumgemeente Leeuwarden ontvangt hiervoor budget van het rijk. Als gemeente ontvangen we een deel (het overschot) voor lokale ambulante maatschappelijke opvang / vrouwenopvang begeleiding. In 2018 hebben we het deel van 2017 en 2018 ontvangen. We hadden met deze ontvangst geen rekening gehouden in de begroting omdat deze informatie niet beschikbaar was. 

WMO informele zorg, voordeel € 31.000
Er zijn lagere lasten voor mantelzorgondersteuning geweest omdat er geen dag voor de jonge mantelzorger heeft plaatsgevonden. Daarnaast waren de cursussen voor mantelzorgers goedkoper. Voor het vrijwilligersbeleid zijn er lagere lasten geweest voor de vrijwilligersawards en de organisatie van de vrijwilligersawards voor jongeren heeft niet plaatsgevonden. 

Maatwerkvoorziening natura immaterieel, nadeel € 282.000

• Een voordeel van € 114.000 omdat er geen onvoorziene uitgaven waren die wel waren begroot.
• We hebben € 27.000 minder ontvangen aan eigen bijdrage maatwerkvoorzieningen en opvang Wmo. Eigen bijdragen lopen via CAK, wij hebben alleen inzicht in het wel/niet aanmelden van cliënten.
• Wmo begeleiding, nadeel € 346.000. Dit komt door een afrekening van beschermd wonen (nadeel € 200.000), een vrijval van een verplichting die we vorig jaar hadden opgenomen (voordeel € 150.000) en hogere lasten wmo begeleiding (€ 300.000).
  
• Een voordeel van € 66.000 op zorgeconomie. Ondernemers, scholen, zorginstellingen etc. hebben meegedacht over initiatieven rondom zorgeconomie. Een deel van de ideeën wordt momenteel uitgevoerd en een deel is nog niet ‘uitvoeringsrijp’. In 2019 gaan we verder met samenhangende acties om de zorgeconomie te versterken. De onttrekking uit de algemene reserve voor 2018 wordt verschoven naar 2019.
• Een nadeel van € 73.000 op vervoersvoorziening. Dit komt door meer klantaantallen en gereden ritten dan voorgaande jaren. 
• Een nadeel van € 30.000 op overige voorzieningen WMO immaterieel. Dit komt door lasten voor medische externe advisering, uitgaven Adviesraad Sociaal Domein en buurtbemiddeling. 

Algemene reserve, nadeel € 66.000
Lagere onttrekking voor zorgeconomie. Zie maatwerkvoorziening natura immaterieel. 

Participatie, voordeel € 121.000
Dit komt door een positieve afrekening van de GR SW a € 113.000.

Levensonderhoud, voordeel € 1.133.000

• De ontvangsten van het Rijk waren € 425.000 hoger dan waar wij rekening mee hadden gehouden. 
• We hebben een voordeel van € 110.000 op verhaal en terugvordering. 
• Lagere aantallen WWB en IOAZ waardoor we een voordeel van € 598.000 hebben. 
  
  

Bijzondere bijstand, voordeel € 150.000
Het aantal aanvragen voor bijzondere bijstand fluctueert per jaar. In 2018 zijn er minder aanvragen geweest dan in 2017. Dit komt voornamelijk doordat de instroom van statushouders in 2018 fors minder is geweest dan 2017. Dit zorgt voor lagere uitgaven levensonderhoud en woninginrichting. Daarnaast is er een voordeel bij armoedebeleid omdat we via de Meicirculaire 2018 middelen hadden ontvangen voor armoede die niet nodig bleken en door een ontvangst uit terugvordering.

 

* Maakt onderdeel uit van de incidentele baten en lasten.