Begrotingspositie 2018-2021

De vertrekpunten zijn vastgelegd in de Kaderbrief 2018-2021. Op 20 juni 2017 hebt u zich uitgesproken over het meerjarenperspectief 2018-2021. Daarbij zijn ook de uitkomsten van de Meicirculaire 2017 over de algemene uitkering uit het Gemeentefonds betrokken die u per brief hebt ontvangen. Ook hebt u ingestemd met de uitgangspunten, inclusief de lokale lasten.

De opzet van de programmabegroting is grotendeels gelijk aan de Programmabegroting 2017-2020.

De laatst verschenen circulaire van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds is de Meicirculaire 2017. De definitieve uitkomsten van de Septembercirculaire 2017 worden u voorafgaand aan de behandeling van de begroting meegedeeld.

Het uitgangspunt voor deze programmabegroting is dat de jaarschijven 2018 en 2019 structureel en reëel in evenwicht zijn. De structurele lasten worden gedekt door structurele baten. Van belang hierbij is het realiteitsgehalte van de ramingen. Het is gewenst dat de jaarschijven 2020 en 2021 eveneens structureel en reëel in evenwicht zijn. Het bestaand beleid is aangepast in verband met een aantal autonome ontwikkelingen. Dit uitgangspunt is in overeenstemming met de beleidslijn die het provinciaal bestuur van de provincie Fryslân heeft meegedeeld in de Begrotingscirculaire 2018-2021. De provincie gaat er vanuit dat de Meicirculaire 2017 de basis is voor de Programmabegroting 2018-2021.

Op basis van bestaand beleid hebben we bij het samenstellen van de primitieve ramingen de hierna genoemde uitgangspunten gehanteerd:

• Het principe van bestaand beleid houdt in dat de ramingen voor de jaarschijf 2018 zijn gebaseerd op de ramingen zoals die zijn opgenomen in de meerjarenbegroting 2017-2020.
• De ramingen voor bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen hebben we gebaseerd op conceptbegrotingen 2018-2021 van deze regelingen, voor zover deze op 1 juli bekend waren.
• In de primitieve begroting zijn de begrotingswijzigingen tot eind juni 2017, de uitkomsten van de Bestuursrapportage/1^e managementrapportage 2017 en de structurele uitkomsten van de 2^e managementrapportage 2017 opgenomen.

Daarnaast houden we rekening met de volgende uitgangspunten zoals die door u bij de behandeling van de Kaderbrief 2018-2021 zijn vastgesteld:

Lonen en prijzen
Voor de loonontwikkeling gaan we uit van 3,25 % verhoging in 2018. Dit is 1,75 % hoger dan aangegeven is bij de kaderbrief. In de Kaderbrief 2018-2021 zijn uitgegaan van een verhoging van 1½ % voor 2018, inclusief een mogelijke premiekostenstijging van pensioenen voor de werkgever met 1% van de loonsom.
Op 4 juli jl. is het principeakkoord over de cao voor gemeenten gesloten. De vorige cao liep op 1 mei af. De nieuwe cao loopt, met terugwerkende kracht vanaf 1 mei 2017, tot 1 januari 2019. We houden op dit moment geen rekening met een stijging van de werkgeverslasten. Een mogelijke premiekostenstijging van pensioenen zal verrekend kunnen worden met lagere premies overige sociale lasten.

 De budgetten ramen we reëel in relatie tot de doelstelling en/of beoogd effect. De automatische prijscompensatie uitbestede werkzaamheden en leveranties passen we niet meer toe.

Prijsontwikkeling gesubsidieerde instellingen
De subsidies en bijdragen worden in 2018 verhoogd met 1½ %.

Systematiek doorwerking lonen en prijzen in relatie tot de algemene uitkering
Voor het eerstvolgende begrotingsjaar (2018) wordt uitgegaan van lopende prijzen en daarna (2019 t/m 2021) van constante prijzen.

Leningportefeuille
De leningenportefeuille wordt verder afgebouwd met behulp van een meerjaarlijks begrotingsoverschot. Het (jaarlijks) overschot wenden we aan voor een lagere herfinanciering van de bestaande leningen.

Onroerendezaakbelasting (OZB)
De opbrengst OZB wordt in 2018 niet trendmatig verhoogd. Bij een algehele waardedaling c.q. waardestijging van de onroerende goederen wordt het tarief van OZB verhoogd dan wel verlaagd, om de begrote opbrengst te realiseren;

Forensenbelasting en leges

• een trendmatige verhoging van 1½ % wordt doorgevoerd;
• 75% kostendekking is voor de leges omgevingsvergunningen voor de periode 2016-2019 het uitgangspunt.

Afvalstoffenheffing
Uitgangspunt is kostendekking. We stellen voor:

• het vaste tarief afvalstoffenheffing per perceel ook na 2017 te egaliseren en langer op een laag niveau te houden door het bedrag voor meerjarige lokale lastenverlichting van € 828.000 hiervoor te bestemmen;
• een Diftar gewicht/frequentie afrekensystematiek voor de Sortibak (grijze container) in te voeren per 1 januari 2019;
• de huidige Diftar gewicht/frequentie afrekensystematiek voor de Biobak niet te wijzigen.

Rioolheffing
Uitgangspunt is kostendekking. We stellen voor:

• een tarief te hanteren met een korting van 7½ % op de gehele heffing (gebruikers- en eigenarendeel) ten opzichte van het GRP 2014-2019;
• de inkomsten vanuit de rioolheffing gebruikt om investeringen in de vrijvervalrioleringen direct af te boeken, om de exploitatielasten te dekken en om de voorziening Riolering de komende jaren op peil te houden.

Toeristenbelasting
De tarieven zijn vanaf 2014 bevroren op € 1,00 per overnachting. Het tarief 2018 blijft ongewijzigd.

Precariobelasting
Het tarief € 2,18 per m1, dat per 1 januari 2016 is bepaald, blijft van kracht. In de afbouwfase is geen tariefsverhoging meer mogelijk. Tot en met 2021 blijven we de geraamde opbrengst van € 1,232 mln. heffen.

In het begrotingsresultaat geven we inzage in het resultaat van het meerjarenperspectief op basis van bestaand beleid en structurele lasten nieuw beleid voor zowel het komende jaar als de prognosejaren daarna.

Het nieuw beleid is de afgelopen jaren beperk gebleven tot de zaken uit het Coalitieprogramma 2014-2018. Extra gelden voor de uitvoering van het coalitieprogramma hebben tot en met 2017 geleid eenmalige budgetuitzetting. Daarnaast hebt u bij de vaststelling van de Programmabegroting 2016-2012019 besloten tot een eenmalige besteding van precariogelden van € 2 miljoen. Een bedrag van € 1 miljoen is in 2016 en 2017 besteed via het Fonds Ooststellingwerf. € 1 miljoen is gereserveerd voor de bouw van het Biosintrum te Oosterwolde.

Bij de vaststelling van de Programmabegroting 2017-2020 hebt u ingestemd met een eenmalige besteding van de begrotingsruimte van € 5,7 miljoen voor de periode 2017-2021. Een bedrag van € 950.000 is gereserveerd voor meerjarige lokale lastenverlichting. De besteding van deze middelen is in 2017 gestart.

We stellen voor het nieuw beleid te beperken tot het uitvoeren van wettelijke taken en het doen vervangingsinvesteringen. Verder houden we rekening met autonome ontwikkelingen.

Ten aanzien van wettelijke taken hanteert u het standpunt, dat we ons hierbij beperken tot de middelen die het Rijk hiervoor (extra) beschikbaar stelt. Bijvoorbeeld binnen het Gemeentefonds of specifieke uitkeringen. Regelingen met een open einde karakter vormen hierbij een risico. De lasten en baten van het Sociaal Domein zijn integraal en budgettair neutraal opgenomen.

Met betrekking tot de gemeentelijke kapitaalgoederen bieden de opgestelde beheersplannen en de daaraan gekoppelde budgetten voldoende duidelijkheid en zekerheid.

De gemeentelijke financiële bijdragen aan strategische projecten (Masterplan Venekoten Centrum, Masterplan Regioa Appelscha, Biosintrum) zijn gedekt binnen de bestaande middelen. De structurele budgettaire consequenties zijn beperkt gebleven doordat extra uitgaven grotendeels gedekt worden door bestaande budgetten te heralloceren en/of door het inzetten van eenmalige middelen uit de diverse reserves.

Het begrotingsresultaat voor de jaren 2018 tot en met 2021 ziet er als volgt uit:

bedragen x € 1.000
Begrotingsresultaat	Begroting 2018	MJB 2019	MJB 2020	MJB 2021
Begrotingsresultaat
Saldo bestaand beleid	860	690	440	261
Saldo nieuw beleid	-514	-421	-421	-421
Totaal begrotingsresultaat	346	269	19	-160

Na verwerking van bestaand beleid (inclusief autonome ontwikkelingen) en het nieuw beleid is het begrotingsperspectief 2018-2021 positief. Het positieve begrotingsperspectief geeft ons geen aanleiding om te komen met nadere dekkingsvoorstellen.

	bedragen x € 1.000
Nieuw beleid	Incidenteel/ Structureel	Begroting 2018	MJB 2019	MJB 2020	MJB 2021
Programma 1. Sociaal Domein
Huishoudelijke hulp	I				- 269
Dekking reserve Sociaal Domein	I				269
Dorpsbudgetten	I	- 25
Totaal programma 1		- 25	-	-	-
Programma 2. Welzijn en Educatie
Subsidie stichting Kunstwerf	S	- 10	- 10	- 10	- 10
Totaal programma 2		- 10	- 10	- 10	- 10
Programma 3. Ruimtelijke en economische ontwikkeling
Aanbrengen van graskeien	I	- 50
Onkruidbeheersing op (half)verhardingen	S	- 61	- 61	- 61	- 61
Totaal programma 3		- 111	- 61	- 61	- 61
Programma 4. Strategische projecten
Overheidsparticipatie	I	- 250	- 500	- 500	- 500
Dekking gefaseerde afbouw opbrengst precariogelden	I	250	500	500	500
Fonds Ooststellingwerf	I	- 250	- 250	- 250	- 250
Dekking gefaseerde afbouw opbrengst precariogelden	I	250	250	250	250
Totaal programma 4		-	-	-	-
Programma 6. Bestuur en Dienstverlening
Cursus politiek actief worden (motie 29 - Kaderbrief)	S	- 8	- 8	- 8	- 8
Fractievergoeding (motie 31- Kaderbrief)	S	- 10	- 10	- 10	- 10
Samenwerking Oost- en Weststellingwerf en Opsterland	I	- 50
Formatie Interne controle (IC)	S	- 78	- 78	- 78	- 78
Dekking reeds beschikbaargesteld eenmalig budget 2018	I	32
Formatie Communicatie	S	- 88	- 88	- 88	- 88
Formatie Ruimtelijke ordening (RO)	S	- 118	- 118	- 118	- 118
Formatie Samenleving, Sociaal Domein	S	- 147	- 147	- 147	- 147
Dekking reserve Sociaal Domein	I	147	147
Dekking budget Sociaal Domein (budgettair neutraal)	S			147	147
Formatie Economische ontwikkeling	S	- 49	- 49	- 49	- 49
Totaal programma 6		- 368	- 350	- 350	- 350
Totaal nieuw beleid		- 514	- 421	- 421	- 421

 

Wet maatschappelijke ondersteuning: Huishoudelijke hulp
Vanaf 2017 ramen we jaarlijks € 1,4 miljoen voor Hulp bij Huishouden (HH). Bij de Programmabegroting 2017-2020 is besloten het HH budget van € 1.131.000 te verhogen met € 269.000 (dit bedrag heeft het Rijk ons gekort) voor de jaren 2017 tot en met 2020. Deze verhoging is gedekt uit de reserve Sociaal Domein. Het jaarbudget van € 1,4 miljoen staat dan gelijk aan het oorspronkelijk jaarbudget HH voor de korting van het Rijk. We stellen voor het budget HH ook voor 2021 te verhogen met € 269.000 ten laste van de reserve Sociaal Domein. In 2019 evalueren we het Sociaal Domein inclusief de reserve SD en komen we met een geactualiseerd voorstel.

Dorpsbudgetten (motie 5 - Kaderbrief)
Voor de coalitieperiode 2014-2018 is besloten de dorpsbudgetten voor 4 jaar (tot en met 2017) incidenteel te verhogen met € 25.000. Het jaarbudget kwam daarmee uit op totaal € 65.000. De dorpsbudgetten worden evenredig verdeeld over alle plaatselijke belangen en de vier bewonerscommissies. We stellen voor het reguliere jaarlijkse budget van € 40.000 eenmalig in 2018 te verhogen met € 25.000. In totaal is in 2018 dan € 65.000 beschikbaar.

Kunst & Cultuur: Subsidie Stichting Kunstwerk (motie 4 - Kaderbrief)
In 2014 is besloten de subsidie voor de Stichting Kunstwerf voor de periode 2015 tot en met 2017 te verhogen van € 12.400 tot € 22.400. We stellen voor de subsidie voor de Stichting Kunstwerf te verlengen tot en met 2021. De incidentele lasten bedragen € 10.000 per jaar.

Openbare Ruimte: Verkeer & Vervoer, Wegen en Groen: aanbrengen van graskeien (motie 11 - Kaderbrief)
De afgelopen jaren is als pilot een aantal bermen voorzien van graskeien. Het aanbrengen van graskeien heeft geleid tot grote verbetering en meer veiligheid. Op basis van de behaalde resultaten stellen we voor in 2018 eenmalig € 50.000 beschikbaar te stellen voor het aanbrengen van graskeien.

Openbare Ruimte: Verkeer & Vervoer, Wegen en Groen: onkruidbeheersing op (half)verhardingen
Door een wettelijk verbod per 1 januari 2016 op het gebruik van chemische middelen op (half)verharding zijn we genoodzaakt een andere methode van onkruidbeheersing toe te gaan passen. In 2016 en 2017 heeft dit voorlopig geleidt tot een eenmalige budgetuitzetting van resp. € 52.000 en € 50.000. Op basis van ervaringen tot op heden, vooruitlopend op het definitieve advies over de evaluatie, stellen we voor met ingang van 2018 een structureel budget te ramen van € 61.000. Hierbij is rekening gehouden met de mogelijke inzet van uren nieuwe SW medewerker(s).

Bestuur: Overheidsparticipatie
In het coalitieakkoord staat dat burgerparticipatie een belangrijk uitgangspunt is. Inmiddels willen we nog een stap verder gaan door actief in te zetten op overheidsparticipatie. Voor 2018 stellen we een budget voor van € 250.000 (aanloopjaar). Voor 2019-2021 jaarlijks een budget van € 500.000. De budgetten zijn inclusief uitvoeringskosten. We stellen voor budgetten tot en met 2021 te dekken uit de ‘gefaseerde afbouw opbrengst precariogelden’. Daarnaast gaan we onderzoeken in welke mate we budget vrij kunnen maken uit de reguliere budgetten, zodat het op termijn budgettair neutraal kan worden uitgevoerd.

Bestuur: Fonds Ooststellingwerf
We zijn van mening dat de evaluatie van het Fonds Ooststellingwerf 2016 een aantal waardevolle verbeterpunten oplevert, waarmee we het vervolg op het Fonds Ooststellingwerf kunnen oppakken. Om hieraan uitvoering te geven is het van belang een nieuw budget te reserveren vanaf 2018. We stellen voor, vooruitlopend op de eindevaluatie op 26 september 2017, voor 2018 tot en met 2021 jaarlijks € 250.000 te ramen. De budgetten zijn inclusief uitvoeringskosten. Dit jaarlijkse bedrag kan gedekt worden uit de ‘gefaseerde afbouw opbrengst precariogelden’.

Bestuur: cursus politiek actief worden en scholierenprogramma lokale democratie (motie 29 - Kaderbrief)
In 2016 hebt u besloten eenmalig € 5.000 op te nemen in de begroting 2017 te ramen voor een ‘Cursus politiek actief worden’. In de motie ‘cursus politiek actief worden en scholierenprogramma lokale democratie’ stelt u voor hieraan een vervolg te geven. We stellen voor vanaf 2018 hiervoor jaarlijks € 7.500 te ramen.

Bestuur: fractievergoeding (motie 31- Kaderbrief)
Op grond van de Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning gemeente Ooststellingwerf 2010 is het mogelijk dat de raadsfracties een bijdrage kunnen ontvangen voor fractieondersteuning, te weten € 1.000 per fractie en € 100,00 per raadszetel. We stellen voor vanaf 2018 een structurele fractievergoeding te begroten van € 10.100.

Bestuur: Samenwerking Oost- en Weststellingwerf en Opsterland
De afgelopen jaren is jaarlijks een eenmalig bedrag van € 75.000 opgenomen voor de OWO-samenwerking. Vanaf 2018 is nog niets opgenomen in de begroting. De uitvoering van de bestuursovereenkomst OWO loopt gewoon door. De bouw van de OWO-entiteiten is met de bouw van de OWO-backoffice Sociaal Domein medio 2017 afgerond. De OWO Directie dienen te beschikken over een budget voor ondersteuning en sturing, o.a. OWO-directie-secretaris. Verlenging van het jaarlijkse budget voor de OWO samenwerking in 2018 is noodzakelijk. We stellen voor eenmalig € 50.000 te ramen

Formatie Interne controle (IC)
Bij de begroting 2017 heeft u besloten voor 2017 en 2018 eenmalig € 32.000 te ramen ter ondersteuning in de uitvoer van het IC werkprogramma. Door extra (wettelijke) veranderingen / aanscherpingen (rol van informatiebeveiligingsfunctionaris; verscherpte eisen verbijzonderende interne controle en uitbreiding taken IC Sociaal Domein) is het noodzakelijk dat formatie met ingang van 2018 structureel wordt uitgebreid met 1,17 fte, lasten € 77.500. Het eenmalig budget van € 32.000 voor 2018 wordt in 2018 incidenteel ingezet ter dekking.

Formatie Communicatie
Naast de extra inzet in de (strategische) projecten, vraagt de toename van het gebruik van social media steeds meer capaciteit. De ondersteuning van het college wordt daarmee ook steeds belangrijker en vraagt realtime meer tijd en aandacht. De gemeentelijke website wordt doorontwikkeld naar een interactief medium. Van belang is dat het cluster Communicatie kan blijven voldoen aan de kwantitatieve en kwalitatieve vraag bij de verschillende projecten, sociale media en gemeentelijke website. Daarom stellen we voor de formatie vanaf 2018 structureel uit te breiden met 1½ fte, lasten € 88.000.

Formatie Ruimtelijke ordening (RO)
Naast de werkzaamheden voor de uitgebreide omgevingsvergunningen is de huidige structurele capaciteit voor RO-werkzaamheden ontoereikend. Door het aantrekken van de markt komen er meer bestemmingsplanwijzigingen. De projecten zijn complexer en vragen meer tijd en capaciteit. Het gaat dan om complexe en tijdrovende dossiers zoals onder meer Prikkedam, het bestemmingsplan Zonnepaneelvelden, de introductie van de Omgevingswet, het (toekomstige) Veegplan voor het Buitengebied 2016, de herontwikkeling van het Miniatuurpark, De Blughut, ontwikkelingen Venekoten. We stellen voor de formatie vanaf 2018 structureel uit te breiden met 1,6 fte, lasten € 118.000.

Formatie Samenleving, Sociaal Domein
In 2015 is de capaciteit bij Samenleving incidenteel uitgebreid met 36 uur per week (1 fte) voor een beleidsmedewerker Jeugd voor een periode van 2 jaar. Deze twee jaar zijn voorbij en inmiddels is duidelijk geworden dat deze capaciteit niet gemist kan worden en structureel moet worden voortgezet. Verder is in 2016 besloten om voor een periode van twee jaar voor 36 uur per week (1 fte) een beleidsmedewerker Relatie- en contractbeheer Sociaal Domein aan te stellen. Relatie- en contractbeheer zijn een structurele verantwoordelijkheid van de gemeente. Destijds is gekozen voor een tijdelijke aanstelling omdat nog niet helder was welke capaciteit benodigd was. Inmiddels is duidelijk geworden dat de capaciteit voldoende is en dat de nodige expertise is opgebouwd. Het structureel maken van deze formatie borgt de consistentie. We stellen voor de formatie vanaf 2018 structureel uit te breiden met 2 fte, lasten € 147.000. We stellen voor de lasten in 2018 en 2019 ten laste te brengen van de reserve Sociaal Domein. Vanaf 2020 ev. komen de lasten ten laste van het budget Sociaal Domein, waarbij, conform het huidige uitgangspunt, de lasten en baten budgettair neutraal in de begroting geraamd worden.

Formatie Economische ontwikkeling
Voor de economische ontwikkeling van de recreatieve sector in onze gemeente en de realisatie van het Masterplan Regio Appelscha is het van belang dat de beleidscapaciteit wordt uitgebreid met 0,67 fte, lasten € 49.000. We stellen voor de formatie vanaf 2018 structureel uit te breiden.