Programma 5 | Sport, cultuur en recreatie

Maatschappelijk effect G. Mensen maken gebruik van de sociale, culturele en sportinfrastructuur (zie doe-agenda G).

We hebben een gevarieerde basis van activiteiten op het gebied van kunst en cultuur. We streven ernaar om nog meer doelgroepen te bereiken. De werkgroep culturele bruisplek krijgt ondersteuning van een kwartiermaker, die helpt bij de concretisering van de plannen. We zijn bezig met het opstellen van een business model. Met de bibliotheek zijn we in gesprek over financiering en het maatschappelijk effect van hun activiteiten. 

We ondersteunen diverse organisaties en activiteiten op het gebied van ontmoeten en sport. In het kader van het Lokaal Sport- en Beweegakkoord werken we er o.a. aan dat kinderen vaardig zijn in bewegen. Bijvoorbeeld op de basisscholen wordt de motorische ontwikkeling van kinderen gescreend en eventueel extra gestimuleerd. We werken aan een goed en divers beweegaanbod voor ouderen en mensen met een beperking. Ook zetten we het 6-weken-leefstijltraject voort voor inwoners die aan de slag willen met positieve gezondheid, gedrag en voeding.

We zorgen samen met maatschappelijke organisaties dat inwoners gemakkelijk informatie kunnen vinden over wat er te doen is in Ooststellingwerf, bijvoorbeeld via activiteitenagenda www.uutgaon.nl en www.beweegplein.nl. Er lopen diverse samenwerkingsinitiatieven (o.a. Multifunctionele sportkooi op en bij het Sportpark van de vv Stanfries Appelscha en een pumptrackbaan in Oosterwolde). Gemeente, opbouwwerk, maatschappelijke organisaties, verenigingen en inwoners werken samen om ontmoetingsplekken te verbeteren of te realiseren (bijvoorbeeld Oosterwolde Noord, Haerenkwartier, Haulerwijk, Donkerbroek).  Zie ook accommodatiebeleid in paragraaf 9 Strategische projecten en ontwikkelingen. 

G. Mensen maken gebruik van de sociale, culturele en sportinfrastructuur

Het Rijk stelt al vele jaren budget beschikbaar voor buurtsport. Vanaf dit jaar maakt dit budget deel uit van SPUK GALA. Dit Rijksbudget wordt aangevuld met financiële middelen door de gemeente vanuit o.a. lokaal sportbeleid en door andere lokale partners zoals Comprix, Tjongerwerven en Scala.

SPUK voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026 
De Brede SPUK-regeling is voor alle gemeenten in werking gesteld om diverse afspraken uit te kunnen voeren. Deze afspraken zijn vastgelegd in het Hoofdlijnen Sportakkoord II, het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). De SPUK bestaat uit vijftien verschillende onderdelen, bijvoorbeeld het lokaal Sportakkoord, aanpak overgewicht en obesitas, verstreken van de sociale basis en valpreventie. We ontvangen hiervoor in 2024 totaal € 473.778, voor 2025 € 473.778 en in 2026 een bedrag van € 375.593. 

• Sport- en beweegnota zuidoost Friesland 2017-2021
• Lokaal Sport- en beweegakkoord (2020)
• Lokaal Sport Akkoord 2023-2026 (herijking)
• Doe-agenda G Iedereen doet en ontmoet 2021-2025
  
  

Recreatie
Recreatie en toerisme zijn belangrijke pijlers in ons economisch beleid. De natuurgebieden Drents Friese Wold en Fochteloërveen liggen in onze gemeente, waarbij Appelscha (en omgeving) een belangrijke toeristische locatie is voor de recreatieve ontwikkeling van deze regio. Ons doel is:

• Slimme groei van het (duurzame) toerisme in deze regio, een optimale balans tussen een toenemende toeristische druk en de draagkracht van onze leefomgeving. Hiermee willen wij bereiken dat de toeristisch-recreatieve sector tools krijgt aangereikt om toekomstbestendig en kwalitatief verder te professionaliseren, toekomstbestendig te ondernemen en op deze wijze de kwaliteit en aantrekkelijkheid van het gebied verder te vergroten.
• Vitaal, dus duurzaam en toekomstbestendig aanbod van toeristische logies accommodaties.
• Vakantieparken ondersteunen met het toekomstbestendig maken van hun recreatieve functie.
• Gebiedsgerichte ontwikkelingen waar recreatie en toerisme een prominente plek inneemt.
• Dat Ooststellingwerf een aantrekkelijke verblijfslocatie is voor toeristen die de Koloniën van Weldadigheid bezoeken.
• Een goed en uitgebreid voorzieningenniveau op het gebied van routenetwerken voor fietsers, wandelaars, ATB-ers, ruiters en menners.
• Het op orde houden van de voorzieningen aan de Turfroute.
• De Bosbergtoren als toeristische trekpleister voor de hele regio in stand houden. 

Openbare ruimte (Groen)
Een veilige en goed onderhouden openbare ruimte die toekomstbestendig is ingericht.

Recreatie

• In Zuidoost Friesland verband werken wij intensief samen, onder andere met de doorloop in 2024 van het Regio Deal project Recreatie en Toerisme, waar wij trekker van zijn. Stichting Toerisme Regiomarketing Zuidoost Friesland (TRZF) doet de uitvoering van de regionale marketing en (verdere) professionalisering van de sector. We bestendigen de extra inzet van TRZF gezamenlijk met de andere vier gemeenten door het bedrag van de jaarlijkse subsidie te verhogen.
• Coöperatie Appelscha Regio (CAR) 3.0 is verantwoordelijk voor de lokale marketing, promotie en ondernemerssamenwerking in onze gemeente en een partner bij de promotie - en marketingcampagnes van TRZF. Daarnaast doet CAR 3.0 de exploitatie van de Bosbergtoren.
• We werken samen op het gebied van marketing en promotie, productontwikkeling en gastheerschap bij de Koloniën van Weldadigheid, Unesco Werelderfgoed.
• We gaan verder met het uitvoeren van de pilot Vitale Vakantieparken.
• We zetten in op zowel kwaliteit als kwantiteit van de recreatieve routenetwerken, samen met Recreatieschap Drenthe en het Friese recreatieschap Marrekrite met middelen uit de Regio Deal Recreatie en Toerisme. Daarnaast optimaliseren wij de functionaliteit van de toeristisch-recreatieve bebording en de fysieke informatievoorziening zoals infopanelen.
• Met het project Vitale Logies uit de Regio Deal, stellen wij ontwikkelkaders op voor nieuwe initiatieven en uitbreiding van bestaande accommodaties.
• We brengen de pilot vitaal vakantiepark De Hildenberg verder in uitvoering. Per vakantiepark passen we een maatwerk aanpak toe en eigenaren en managers worden actief geïnformeerd.
• We koppelen plannen rond landschapsontwikkeling aan biodiversiteit en duurzaamheid aan toeristisch-recreatieve doelen uit de Regionale Ontwikkelstrategie en we hebben aandacht voor de randen in het Drents-Friese Wold (de Drents Friese grensstreek). 
• Voor meer beleefbaarheid en toegankelijkheid van het Nationaal Park Drents-Friese Wold, investeren wij in natuurontwikkeling, recreatie en ondernemerschap door betrokken partijen te verbinden en nemen we actief deel aan overlegstructuren en projectgroepen. 
• Voor het Fochteloërveen werkt Natuurmonumenten aan een update van de Recreatievisie, waarin ook de entree een belangrijk aandachtspunt is. Daarnaast werken we aan het in goede banen leiden van verkeersstromen rond dit natuurgebied. Samen met provincies en betrokken gemeenten wordt een plan van aanpak voor de Gebiedsontwikkeling Fochteloërveen opgesteld.
• Het bezoeken van bedrijven op initiatief van de gemeente is een doorlopend proces. Daarnaast bezoeken we bedrijven naar aanleiding van vragen vanuit ondernemers. Bij eventuele bestuurlijke wisselingen vindt er een kennismakingsronde plaats.
• Het Recreatieschap Drenthe is een gemeenschappelijke regeling op het gebied van recreatie en toerisme van alle Drentse gemeenten en de gemeente Ooststellingwerf. We ondernemen gezamenlijke acties op het gebied van recreatie en toerisme, we stemmen beleidszaken af, pakken gemeentegrens overschrijdende zaken op en we nemen deel aan gezamenlijke projecten. We willen nog beter gebruik maken van de mogelijkheden van het fonds van het Recreatieschap. Dit fonds is bedoeld voor cofinanciering. 
• We streven naar kwalitatief goede vaarverbinding. Samen met de provincie en de gemeente Opsterland wordt een nieuwe overeenkomst  opgesteld. 
• In 2022 is de exploitatie overgenomen door Appelscha 3.0. Door onvermijdelijke invloeden (warmte, zand en insecten) is gebleken dat hierdoor met enige regelmaat uiteenlopende storingen zich voordoen. Het deels onvoorziene onderhoud van de Bosbergtoren wordt gecontinueerd. 

Openbare ruimte (Groen)

• We zorgen voor veilige en goed onderhouden openbare ruimte. Hierbij houden we rekening met zaken zoals gebruiksfunctie, klimaatverandering, inclusie, verharding, groen, riolering, afwatering en de zorg voor de natuur en het milieu.
• Bij initiatieven (o.a. woningbouw) zorgen we ervoor dat de openbare ruimte integraal onderdeel uitmaakt van het totaalplan.
• We bevorderen de biodiversiteit. We passen onze werkwijzen hierop aan en richten indien nodig de openbare ruimte hierop in.
• We vinden het belangrijk dat iedereen gebruik kan maken van de openbare ruimte en dat die ook voor iedereen toegankelijk is. Bij de inrichting van de openbare ruimte houden we hier rekening mee.
• We kappen zo min mogelijk bomen. Voor elke gekapte boom planten we een of meer bomen terug.
• De problemen met de eikenprocessierups komen jaarlijks terug. We houden dit in de gaten en blijven bestrijden om de overlast te beperken. Dit doen we met een brede integrale aanpak door preventieve en curatieve acties. We gaan door met het bestrijden van de eikenprocessierups door het verhogen van de biodiversiteit, o.a. door bermen in te zaaien met een kruidenrijk bloemenmengsel.
• We zetten bij speelvoorzieningen in op duurzaamheid en bevorderen ‘natuurlijk spelen’. We betrekken hierbij de jeugd en omwonenden.

Inwoners worden uitgenodigd om mee te denken over toeristische en recreatieve ontwikkelingen. Met de uitvoering van bovenstaande doelen en activiteiten:

• Neemt het aantal dagrecreanten en toeristische overnachtingen toe.
• Komen er meer banen in de horeca-, toerisme- en recreatiesector.
• Profiteren inwoners van de recreatieve voorzieningen.
• Stijgt het aantal overnachtingen buiten het hoogseizoen. 
  
  

Voor de openbare ruimte geldt:

• De gebruikers merken dat de kwaliteit en veiligheid behouden blijft of vergroot wordt door het uitvoeren van klein en grootschalig onderhoud aan bomen en groen.
• De gebruikers van de openbare ruimte meer bloem-/kruidenrijke bermen zien.

• De doelstellingen op het gebied van recreatie & toerisme betalen we grotendeels uit reguliere budgetten. Het uitvoeringsprogramma recreatie & toerisme wordt betaald uit de Rijksbijdrage in de Regio Deal. 
• U heeft besloten om de toeristenbelasting voor de periode 2024-2026 vast te stellen op € 1,65 en € 1,20 per persoon per nacht. Het tarief van € 1,20 per persoon per nacht is voor overnachtingen in kampeermiddelen op kampeerterreinen en in kampeerboerderijen. Het tarief van € 1,65 per persoon per nacht is voor verblijf in andere verblijfsaccommodaties. Ook heeft u besloten om de leeftijd voor vrijstelling van toeristenbelasting voor kinderen te verhogen van 4 naar 12 jaar. Per saldo verwachten wij dat de baten toeristenbelasting hierdoor dalen met € 10.000 per jaar.
• Afgelopen jaren zijn de kosten voor de bediening van bruggen op de Turfroute flink gestegen door met name cao-verhogingen en aanpaste eisen voor brugwachters. In de begroting zijn wij uitgegaan van de gerealiseerde kosten 2022 plus een beperkte indexatie. Wij zijn nog in onderhandeling met de provincie en de gemeente Opsterland over een nieuwe overeenkomst. Op basis daarvan moet de begroting mogelijk worden bijgesteld.
• TRZF heeft de afgelopen jaren naast de structurele subsidie vanuit de gemeenten Zuidoost Friesland extra bijdragen uit de Regio Deal ontvangen voor marketing, promotie en productontwikkeling. Na afloop van de Regio Deal willen de gemeenten in ZuidOost Friesland de structurele subsidie graag verhogen. Hiervoor is het budget bij de kaderbrief 2024 structureel met € 20.000 verhoogd naar € 40.000. 
• Voor het uitvoeren van bomenonderhoud is jaarlijks € 163.000 beschikbaar conform de notitie 'Het behoud van veilig bomen 2020'.
• Bij de besluitvorming Kaderbrief 2022-2025 heeft u een motie risico's en onzekerheden eikenprocessierups ingediend. Op dit moment zijn er vele onderzoeken gaande naar een juiste en efficiënte bestrijdingsmethode. Daarom is het invoeren van een egalisatiereserve op dit moment niet effectief en is het budget voor het bestrijden van de eikenprocessierups voor de periode 2022 tot en met 2024 incidenteel verhoogd met € 86.000 naar € 120.000. 
  
  

• Masterplan Regio Appelscha (2017-2021)
• Structuurvisie Ooststellingwerf 2010-2020-2030 (2009)
• Regionale ontwikkelstrategie Recreatie en Toerisme Zuidoost Friesland  
• Notitie Groenbeleid 2011 (Raad januari 2012)
• Beleidsnotitie biodiversiteit gemeente Ooststellingwerf Versie 10 maart 2021, vastgesteld 20 april 2021 
• Notitie 'Het behoud van veilige bomen' 2020
  
  

• Thema Sport en cultuur bestaat uit de volgende taakvelden: 5.1, 5.2, 5.3, 5.5, 5.6  
• Thema recreatie en openbaar groen bestaat uit de volgende taakvelden: 5.7